Szerpowie

Ten artykuł dotyczy ludu. Zobacz też: szerpa – tragarz wysokogórski.
Nepalski Szerpa ze swoim bagażem

Szerpowie (tyb: ཤར་པ།, transliteracja Wyliego shar pa, dosłownie „ludzie wschodu”, z sher „wschód” + wa „lud”) – lud tybetański zamieszkujący Himalaje w Indiach i Nepalu, przybyły na te tereny z Tybetu około XIII–XIV wieku. Populacja wynosi ok. 120 tys. ludzi (dane z 1993–1995). Szerpowie w większości są wyznawcami tybetańskiej odmiany buddyzmu. Zamieszkują oni piętrowe domy z oborą na dole, są bowiem hodowcami jaków. Domy te zbudowane są zazwyczaj na wysokości 3 do 6 tys. metrów n.p.m.; to od wieków stałe środowisko Szerpów[1].

Rolnictwo

Szerpowie uprawiają małe poletka, np. ryż, herbatę, owoce cytrusowe, na wyższych pasmach górskich pszenicę, ziemniaki, warzywa oraz hodują jaki, owce i kozy[1].

Himalaizm

Szerpowscy mężczyźni są przeważnie tragarzami i przewodnikami wypraw w Himalaje. Dwóch z nich – Lhakpa Tenzing i Phurba Tashi – zyskało popularność bijąc rekord liczby wejść na Mount Everest – 21 razy[2]. Obecnym rekordzistą jest Kami Rita Sherpa, który stanął na szczycie Mount Everest 27 razy[3]. Jednym z bardziej znanych Szerpów był również Tenzing Norgay, który razem z Edmundem Hillarym jako pierwsi ludzie stanęli na szczycie Mount Everestu 29 maja 1953[4].

18 kwietnia 2014 roku doszło do jednego z najcięższych wypadków na Mount Everest wywołanego przez lawinę, która zabiła 16 Szerpów[2].

16 stycznia 2021 roku grupa Nepalczyków wspięła się na K2 – jedyny ośmiotysięcznik niezdobyty dotąd zimą[5]. W zespole było 9 Szerpów i 1 Gurkha (Nirmal Purja)[6].

Przypisy

  1. ↑ a b K2. Kim są Szerpowie, którzy zdobyli szczyt? Wyjaśniamy. sport.onet.pl, 16 stycznia 2021. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-19)].
  2. ↑ a b 21 razy na Mount Everest i z powrotem. „Świat Wiedzy”, s. 22-29, kwiecień 2016. Bauer. ISSN 2083-5825. 
  3. ↑ GopalG. Sharma GopalG., Nepali sets Everest record with 27 ascents, Briton makes most summits by a foreigner, [w:] Reuters [online], 17 maja 2023 [dostęp 2023-05-19]  (ang.).
  4. ↑ First ascent of Everest (male), [w:] Guinness World Records [online], guinnessworldrecords.com [dostęp 2023-05-19]  (ang.).
  5. ↑ Historyczny moment. Szerpowie zdobyli zimą szczyt K2!. sport.pl. [dostęp 2021-01-16]. (pol.).
  6. ↑ Ludzie maszyny na szczycie. To oni zdobyli K2. eurosport.tvn24.pl, 2021-01-16. [dostęp 2021-01-24]. (pol.).
Kontrola autorytatywna (grupa etniczna):
  • LCCN: sh85121375
  • GND: 4054741-3
  • NDL: 00571986
  • LIBRIS: c9prr0bw2s7c4ft
  • BnF: 119386660
  • NKC: ph270780
  • J9U: 987007536431405171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: topic/Sherpa-people
  • Treccani: sherpa
  • Universalis: sherpa
  • БРЭ: 4942105
  • SNL: sherpa
  • Catalana: 0218514