Szerszeń azjatycki
| Vespa mandarinia | |||
| Smith, 1852 | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Gromada | owady | ||
| Podgromada | owady uskrzydlone | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | osowate | ||
| Podrodzina | Vespinae | ||
| Rodzaj | Vespa | ||
| Gatunek | szerszeń azjatycki | ||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
| |||
Szerszeń azjatycki (Vespa mandarinia) – gatunek owada z rodziny osowatych (Vespidae), największy przedstawiciel rodzaju Vespa.
Występowanie
Występują we wschodniej Rosji (Kraj Nadmorski), Azji Południowej i Południowo-Wschodniej. Są często spotykane w Japonii, występują także w Chinach i na Tajwanie[1].
Budowa
Długość ciała wynosi od 2,5 do 4,5 cm (królowe)[2], rozpiętość skrzydeł sięga 7,6 cm[3]. Ubarwienie czarne z pomarańczowo-żółtymi pasami.
Biologia i ekologia
Owad wszystkożerny. Larwy karmione są przez robotnice upolowanymi owadami lub pajęczakami. Ze względu na swe duże rozmiary, robotnice atakują nawet tak niebezpieczne ofiary jak modliszki i inne osy. Same żywią się ponadto pokarmem roślinnym w postaci owoców oraz nektaru kwiatowego. Szerszenie azjatyckie ze względu na swój odstraszający wygląd nie mają wielu naturalnych wrogów, poza dużymi owadami drapieżnymi i pająkami.
Roje liczą do kilkuset osobników i mieszkają w gniazdach, które mogą osiągnąć średnicę 1 m.
Zagrożenia dla ludzi i innych zwierząt
Gatunek ten jest agresywniejszy niż inne osy. Jego użądlenia zabijają co roku w samej Japonii około 40 osób, przeważnie w wyniku reakcji alergicznej na jad owada (najaktywniejszą substancją jest mastoparan)[3]. Użądlenie człowieka z alergią jest zabójcze, jednak nawet zdrowy człowiek może zginąć z powodu działania neurotoksyny zwanej mandarotoksyną (MDTX), jeżeli ilość wstrzykniętego jadu jest wystarczająca. Entomolog Masato Ono z uniwersytetu w Tamagawie porównał użądlenie do gorącego gwoździa wbijanego w nogę[4].
Szerszenie azjatyckie znane są z niszczenia pszczelich rojów. Kilkadziesiąt szerszeni potrafi wybić całkowicie kilkudziesięciotysięczny rój w ciągu kilku godzin. Celem ataków szerszeni na ule jest pozyskanie pszczelich larw oraz miodu.
Podgatunki
- Vespa mandarinia bellona Smith, 1871
- Vespa mandarinia mandarinia Smith, 1852
- Vespa mandarinia japonica Radoszkowski, 1857
- Vespa mandarinia magnifica Smith, 1852
- Vespa mandarinia nobilis Sonan, 1929
Życie w gnieździe
Szerszenie azjatyckie budują gniazda pod ziemią, na nizinach i z dala od miast, jednak niektóre królowe wolą budować gniazdo pod dachami, co stwarza niebezpieczeństwo dla ludzi.
Królowe zaczynają budować gniazda od kwietnia. Początkowo robią niewielkie gniazdo mieszczące około 30 robotnic i zawierające 100 miejsc przeznaczonych dla nowych osobników. Królowe pozostają w gnieździe do lipca, po czym opuszczają je. W przypadku, gdy królowa wróci po kilku miesiącach do starego gniazda, zostaje zaatakowana przez pozostałe szerszenie, ponieważ już nie jest im potrzebna.
Przypisy
- ↑ J. M. Carpenter, J. Kojima. Checklist of the species in the subfamily Vespinae (Insecta: Hymenoptera: Vespidae). „Natural history bulletin of Ibaraki University”. 1, s. 51–92, 1997. ISSN 1343-0955. (ang.). (pdf)
- ↑ Nguyen et al. Vespidae of Viet Nam (Insecta: Hymenoptera) 2. Taxonomic Notes on Vespinae. „Zoological Science”. 23, s. 95–104, 2006. (ang.).
- ↑ a b Brian Handwerk: "Hornets From Hell" Offer Real-Life Fright. National Geographic News, 2002-10-25. [dostęp 2008-11-30].
- ↑ Handwerk, Brian (October 25, 2002). ""Hornets From Hell" Offer Real-Life Fright". National Geographic News. Archived from the original on 25 January 2010. Retrieved January 2010.
Bibliografia
- The Asian Giant Hornet (en.)
- Handwerk, Brian (October 25, 2002). ""Hornets From Hell" Offer Real-Life Fright". National Geographic News. Archived from the original on 25 January 2010. Retrieved January 2010.
