Szmaragdzianka

Szmaragdzianka
Thectocercus acuticaudatus[1]
(Vieillot, 1818)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugowate

Podrodzina

papugi neotropikalne

Plemię

Arini

Rodzaj

Thectocercus Ridgway, 1912[2]

Gatunek

szmaragdzianka

Synonimy
  • Psittacus acuticaudatus Vieillot, 1818[3]
  • Psittacara acuticaudatus (Vieillot, 1818)[4]
  • Aratinga acuticauda (Vieillot, 1818)[1]
  • Aratinga acuticaudata (Vieillot, 1818)[1]
Podgatunki

zobacz opis w tekście

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

najmniejszej troski
Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Szmaragdzianka[2], konura niebieskoczelna[5] (Thectocercus acuticaudatus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Występuje w Ameryce Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem. Często spotykany w hodowlach, zwłaszcza w USA[6].

Taksonomia

Gatunek ten jest jedynym przedstawicielem rodzaju Thectocercus[2][7], który został wyodrębniony z Aratinga w oparciu o badania genetyczne (sekwencjonowanie DNA)[2][8]. Niektórzy zaliczają szmaragdziankę do rodzaju Psittacara[4][9]. Zazwyczaj wyróżnia się 5 podgatunków[3][7][9][10].

Podgatunki i zasięg występowania

Poszczególne podgatunki zamieszkują[7]:

  • T. a. koenigi (Arndt, 1995) – północno-wschodnia Kolumbia, północna Wenezuela
  • T. a. neoxenus (Cory, 1909) – wyspa Margarita (u wybrzeży Wenezueli)
  • T. a. haemorrhous (von Spix, 1824) szmaragdzianka modroczelna[2] – interior północno-wschodniej Brazylii
  • T. a. neumanni (Blake & Traylor, 1947) – wyżyny wschodniej Boliwii
  • T. a. acuticaudatus (Vieillot, 1818) – szmaragdzianka modrogłowa[2] – wschodnia Boliwia i południowa Brazylia po północną Argentynę i zachodni Urugwaj. Introdukowana na Florydzie i w południowej Kalifornii[6].

Morfologia

Długość ciała 33–38 cm, masa ciała 160,4–198 g[10]. Ubarwienie zielone, pierś jaśniej zielona, głowa ciemniejsza i lekko niebieskawa. Zielono-złotobrązowo-rdzawy, długi i spiczasty ogon. Dziób różowobrązowy, dość masywny. Obrączka powiekowa biaława[11].

Rozród

Sezon lęgowy w zależności od rejonu – grudzień w Paragwaju i Argentynie, marzec–lipiec w Wenezueli, maj–sierpień na wyspie Margarita. W zniesieniu zazwyczaj 3 jaja o wymiarach 33,0×24,0 mm[6] (w Argentynie 2, a u podgatunku neoxenus 3–5[10]). W niewoli inkubacja trwa 23–24 dni, a młode są w pełni opierzone po 7–8 tygodniach[6].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje szmaragdziankę za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, choć ptak ten opisywany jest jako pospolity. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy ze względu na odłów tych ptaków do niewoli[4]. Gatunek ten jest ujęty w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)[12].

Przypisy

  1. ↑ a b c Thectocercus acuticaudatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. ↑ a b c d e f Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Arinae Gray,GR, 1840 - papugi neotropikalne (wersja 2021-06-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-16].
  3. ↑ a b Collar, N., Boesman, P. & Sharpe, C.J.: Blue-crowned Parakeet (Psittacara acuticaudatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-02)].
  4. ↑ a b c d Psittacara acuticaudatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2022-01-30]  (ang.).
  5. ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 112, 1999. 
  6. ↑ a b c d Blue-crowned Conure (Psittacara acuticaudatus). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2020-10-16]. (ang.).
  7. ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-01-30]. (ang.).
  8. ↑ Proposal (578) to South American Classification Committee. Divide Aratinga into four genera. South American Classification Committee, 2013. [dostęp 2022-01-30]. (ang.).
  9. ↑ a b HBW and BirdLifeH.B. International HBW and BirdLifeH.B., Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-01-30] .
  10. ↑ a b c Collar, N., P.F.D. Boesman & C.J. Sharpe: Blue-crowned Parakeet (Thectocercus acuticaudatus), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-01-22]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  11. ↑ Lars Svensson: Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Przewodnik Collinsa. Multico, 2012, s. 425. ISBN 978-83-7073-972-0.
  12. ↑ Aratinga acuticaudata. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-01-30]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Encyklopedia internetowa (takson):
  • SNL: blåhodeparakitt
Identyfikatory zewnętrzne:
  • GBIF: 7826906
  • identyfikator iNaturalist: 367564
  • NCBI: 211510