Szymon Krofey
| Data i miejsce urodzenia | ok. 1550 |
|---|---|
| Data śmierci | ok. 1589 |
| Wyznanie | luteranizm |
| Kościół | |
Szymon Krofey (Krofej) (ur. ok. 1550 w Dąbiu k. Bytowa, zm. przed 1590[1]) – pastor ewangelicki z Bytowa, autor najstarszych drukowanych zabytków języka kaszubskiego[2].
Jego nazwisko pochodziło od słowa lub przezwiska krowa[3]. W 1567 podjął studia teologiczne na uniwersytecie wittenberdzkim, po ukończeniu których osiedlił się w Bytowie, gdzie został diakonem[1]. Przed 1569 pełnił funkcję pisarza, a od 1570 kierownika (rektora) szkoły miejskiej[3]. W 1574 zapisał się na studia na uniwersytecie w Królewcu[4]. W 1579 objął posadę pastora ewangelicko-augsburskiego w Bytowie[3]. Nie później niż w 1586 przełożył na język polski i wydał Mały katechizm Marcina Lutra[1]. W 1586 roku z pomocą książąt z dynastii Gryfitów Barnima X i Jana Fryderyka opublikował w Gdańsku tłumaczenie na słowiński kancjonału pt. Duchowne piesnie Doktora Marcina Luthera i ynszich nabożnich mężów. Z niemieckiego w sławięsky jęzik wilozone. Był także autorem Ćwiczeń katechizmowych przez pytania i odpowiedzi, zachowanych tylko w wydaniu z 1758 roku[5]. Język Krofeya oparty był na ówczesnej polszczyźnie, przeplatanej jednak licznymi kaszubizmami leksykalnymi, fonetycznymi i morfologicznymi[6].
Patron ulicy na gdyńskim Grabówku oraz wejherowskim osiedlu Sucharskiego.
Przypisy
- ↑ a b c Szultka Z., 2005: Uzupełnienia do biogramu pastora Szymona Krofeja i jego familiantów na wolnym sołectwie w Dąbiu. Acta Cassubiana 7, s. 140, 141.
- ↑ Kaszëbsczé pamiątczi jãzëkòwé. W: Jerzi Tréder: Spòdlowô wiédzô ò kaszëbiznie. Wyd. 2. Gduńsk: Wëdôwizna Kaszëbskò-Pòmòrszczégò Zrzeszeniô, 2014, s. 73.
- ↑ a b c Język kaszubski. Poradnik encyklopedyczny. pod redakcją Jerzego Tredera. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego/Oficyna Czec, 2002, s. 114.
- ↑ Szultka Z., 2005: Uzupełnienia do biogramu pastora Szymona Krofeja i jego familiantów na wolnym sołectwie w Dąbiu. Acta Cassubiana 7, s. 141.
- ↑ Ewa Siatkowska: Rodzina języków zachodniosłowiańskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992, s. 147.
- ↑ Hanna Popowska-Taborska: Kaszubszczyzna. Zarys dziejów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980, s. 48.
Kontrola autorytatywna (osoba):
- PWN: 3927518
