Tacjan Syryjczyk

Tacjan Syryjczyk
Tatianōs
Tatianus
Data urodzenia

ok. 130

Data śmierci

ok. 193

Zawód, zajęcie

pisarz

Multimedia w Wikimedia Commons

Tacjan Syryjczyk, Tatianōs, łac. Tatianus (ur. ok. 130, zm. ok. 193) – chrześcijański pisarz greckojęzyczny i teolog pochodzący z Syrii.

Życie i twórczość

Około roku 150 przyjął w Rzymie chrześcijaństwo. Podczas swojego pobytu w Wiecznym Mieście był uczniem Justyna Męczennika. Po jego śmierci porzucił gminę rzymską i około 172 r. wrócił na Wschód, gdzie przyłączył się do sekty enkratytów (gr. wstrzemięźliwi), którzy odrzucali małżeństwo oraz spożywanie mięsa i picie wina (używali tylko wody, nawet podczas Eucharystii). Działał w Syrii, Cylicji i Pizydii[1].

Niektórzy autorzy dostrzegają w jego pismach ukrytą gnozę, charakterystyczną dla walentynian[2]. Według Klemensa Aleksandryjskiego i Orygenesa interpretował on zdanie z opisu stworzenia świata: niech stanie się światło (Rdz 1,3) jako pytanie, a nie jako wyraz boskiej władzy stwórczej[3]. Inni podkreślają w enkratyzmie tacjańskim spuściznę judeo-chrześcijańską[4].

Był apologetą oraz autorem Mowy do Greków (Oratio ad Graecos), w którym to utworze mocno zaatakował niemoralne mity pogan, ich kult, a także poglądy filozofów oraz bałwochwalczą sztukę. Jest również autorem słynnej harmonii ewangelijnej Diatessaron, która zachowała się w kilku tłumaczeniach wschodnich i zachodnich, starożytnych i średniowiecznych (najważniejsze to komentarz Efrema, przekład na język arabski oraz łaciński – Codex Fuldensis)[5]. Krytykował niemal wszystko, co greckie, jednak pisał poprawną greczyzną, stosując figury stylistyczne[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Epifaniusz z Salaminy, Haer. 46,1, por. F. Drączkowski: Patrologia. Lublin: Bernardinum, 1998, s. 35–36. ISBN 978-83-7380-462-3.
  2. ↑ Por. A. Orbe, A propósito de Gen. 1.3 (fiat lux) en la exegesis de Taciano, „Gregorianum” 42 (1961), s. 401–433; R.M. Grant. The Heresy of Tatian. „The Journal of Theological Studies”. NS 5, s. 62–68, 1954. ISSN 1477-4607. 
  3. ↑ Klemens Aleksandryjski, Eglogae propheticae 38,1, wyd. O. Stählin, L. Früchtel, U. Treu, Clemens Alexandrinus, Bd. III [GCS 17²], Berlin 1970, s. 148, 17–19.
  4. ↑ Por. J Daniélou: Méssage evangelique et culture hellénistique aux 2me et 3me siècles. Histoire des doctrines chrétiennes avant Nicée, II. Tournai: 1961, s. 361–365. G. Safameni Gasparro: Encrateia e Antropologia. Le motivazioni protologiche della continenza e della verginità nel cristianesimo dei primi secoli e nello gnosticismo. Rzym: IP Augustinianum, 1984, s. 32–56, seria: Studia Ephemeridis «Augustinianum» 20.
  5. ↑ P.D. Wenger, A Student’s Guide to Textual Criticism of the Bible. Its History, Methods & Results, Downers Grove (IL) 2006, s. 272.
  6. ↑ Słownik pisarzy antycznych, red. Anna Świderkówna, WP Warszawa 1982, s. 445.

Bibliografia

  • Pierwsi apologeci greccy. Kwadratus, Arystydes z Aten, Aryston z Pelli, Justyn Męczennik, Tacjan Syryjczyk, Micjades, Apolinary z Hierapolis, Teofil z Antiochii, Hermiasz. ks. Leszek Misiarczyk (przekład, wstęp i przypisy), ks. Józef Naumowicz (oprac). Kraków: Wydawnictwo „M”, 2004, s. 501, seria: Biblioteka Ojców Kościoła 24.

Linki zewnętrzne

  • Tatian (ang.)
  • Uwagi na temat antyfilozoficznych postaw apologetów – ks. Tomasz Stępień
  • ISNI: 0000000079783212
  • VIAF: 78777213, 213906380, 108145542385196641474, 161432014, 265270221, 261326349, 833154381062030292328, 5533149068626565730006, 17149542839800302189, 595159474060027660638, 1685151778254218130006, 263967414
  • LCCN: n81090447
  • GND: 11864310X
  • LIBRIS: c9prs8sw318lwvq
  • BnF: 13091785t
  • SUDOC: 028486919
  • NLA: 36538054
  • NKC: kup19980000100528
  • BNE: XX1232398
  • NTA: 069138214
  • BIBSYS: 90380871
  • CiNii: DA06771579
  • Open Library: OL126196A
  • PLWABN: 9810623653305606
  • NUKAT: n95206153
  • J9U: 987007268729205171
  • CANTIC: a10490796
  • LNB: 000225160
  • NSK: 000088580
  • CONOR: 120482147
  • ΕΒΕ: 170619
  • LIH: LNB:V*277852;=BR
  • PWN: 3984820
  • Britannica: biography/Tatian
  • Treccani: taziano
  • Universalis: tatien-tatianos
  • БРЭ: 4183650
  • NE.se: tatianos
  • SNL: Tatian
  • Catalana: 0064870
  • DSDE: Tatian