Tespis

Tespis
Θέσπις
Data urodzenia

VI w. p.n.e.

Zawód

aktor

Wóz Tespisa (Dzwonnica Giotta)

Tespis z Ikarii (stgr. Θέσπις – Thespis; VI w. p.n.e.) – grecki poeta i aktor, twórca tragedii – aktora (odpowiadacza), dialogu z chórem.

Tragedia Tespisa

Tragedia Tespisa wyrosła na gruncie attyckim. Jej podstawą był dytyramb jako pieśń ku czci Dionizosa, ale w tym przypadku chór wykonujący dytyramb nie składał się z satyrów. Tworzyli go uczestnicy uroczystości dionizyjskich, tj. zwykli pasterze[1].

Tespis, wystawiając na wsiach dramaty, wykorzystywał czółno osadzone na kółkach (tzw. carrus navalis - „wóz Tespisa”), co uważa się za pierwszy rekwizyt teatralny. Mogło być tak, że sam Tespis, który występował jako Dionizos, siedział w czółnie i prowadził dialog z chórem. Tematem mogła być historia Dionizosa przybywającego z zamorskich terenów azjatyckich do Grecji[1].

Kluczowy w ewolucji tragedii był pierwszy aktor, którego wprowadził Tespis, a także mówiony, a nie śpiewany prolog, mający na celu zapoznanie odbiorców z przedstawianą historią. Pierwszy aktor stanowił zapowiedź dialogu, jaki toczył się między aktorem a przodownikiem chóru albo z samym chórem[1].

Tragedia Tespisa musiała odnieść ogromny sukces, ponieważ poeta wystąpił również w Atenach: „według tzw. Marmor Parium pierwszy występ Tespisa w stolicy Attyki odbył się w 534 roku p.n.e., kiedy to tragedię uznano za imprezę ogólnonarodową”[1].

Nie zachowały się autentyczne fragmenty jego dzieł.

Zobacz też

  • Frynich
  • Ajschylos

Przypisy

  1. a b c d Steffen 2000 ↓, s. 25.

Bibliografia

  • Wiktor Steffen: Ajschylos. Twórca tragedii greckiej. współautor Tadeusz Batóg. Warszawa, Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13273-6.
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000055370077
  • VIAF: 15570254, 1060160667846803560003, 185464101, 188776399
  • LCCN: nb2002083035
  • GND: 118997165
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3986840
  • Britannica: biography/Thespis-Greek-poet
  • NE.se: thespis
  • SNL: Thespis
  • Catalana: 0065768
  • DSDE: Thespis
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 61025