Trigonotis
 Trigonotis brevipes | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | Trigonotis | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Trigonotis Tausch Flora 7: 234. 21 Apr 1824[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
| |||
Trigonotis – rodzaj roślin należący do rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae), blisko spokrewniony z niezapominajką Myosotis (należą do tego samego plemienia). Obejmuje około 50[5]–60[6] gatunków. Występują one głównie w Azji na obszarze od Himalajów po Japonię (w Chinach 39 gatunków, z czego 34 to endemity[7]), ale jeden gatunek sięga południowo-wschodnich krańców Europy (T. peduncularis rośnie w rejonie Astrachania)[8], a inny rośnie na Nowej Gwinei (T. papuana)[5]. Rośliny te rosną w miejscach nasłonecznionych, piaszczystych i skalistych, ale też w lasach i nad ciekami. Rzadko bywają uprawiane jako ozdobne, przy czym zwykle formy poduszkowe w ogrodach skalnych (np. T. rotundifolia) lub wyróżniające się srebrzystymi liśćmi T. omeiensis[5].
Morfologia
- Pokrój
- Byliny i rośliny dwuletnie, rzadko jednoroczne[7]. Pędy pojedyncze lub rozgałęzione do gęstych roślin poduszkowych[7], osiągają do 1 m wysokości[5]. Pędy sztywno lub miękko owłosione, rzadko nagie[7].
- Liście
- Skrętoległe lub naprzeciwległe, pojedyncze, owłosione[5].
- Kwiaty
- 5-krotne, niebieskie[5] lub białe[7], zebrane w skrętki pojedyncze lub rozgałęzione dichotomicznie[7]. Działki kielicha zrośnięte tylko u nasady. Płatki korony zrośnięte u nasady w krótką rurkę z białymi osklepkami brodawkowatymi lub owłosionymi w gardzieli. Końce płatków rozpostarte i zaokrąglone tworzą koronę kółkową. Pręciki równej długości, zwykle krótsze od rurki korony, ich nitki są bardzo krótkie, a pylniki krótkie. Zalążnia górna, czterokomorowa, z pojedynczą szyjką słupka jeszcze krótszą od pręcików, nie wystającą z rurki korony[5].
- Owoce
- Rozłupnie rozpadające się na cztery drobne, lśniąco czarne, trójkanciaste rozłupki[5].
Systematyka
Rodzaj należy do plemienia Myosotideae w podrodzinie Cynoglossoideae w obrębie rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae[4].
- Wykaz gatunków[9]
- Trigonotis angustifolia (Ching J. Wang) W.T. Wang
- Trigonotis barkamensis Ching J. Wang
- Trigonotis borneensis (Stapf) I.M. Johnst.
- Trigonotis bracteata Ching J. Wang
- Trigonotis cavaleriei (H. Lév.) Hand.-Mazz.
- Trigonotis chengkouensis W.T. Wang
- Trigonotis cinereifolia Ching J. Wang
- Trigonotis compressa I.M. Johnst.
- Trigonotis corispermoides Ching J. Wang
- Trigonotis delicatula Hand.-Mazz.
- Trigonotis elevatovenosa Hayata
- Trigonotis floribunda I.M. Johnst.
- Trigonotis formosana Hayata
- Trigonotis funingensis H. Chuang
- Trigonotis giraldii Brand
- Trigonotis gracilipes I.M. Johnst.
- Trigonotis harrysmithii R.R. Mill
- Trigonotis heliotropifolia Hand.-Mazz.
- Trigonotis jinfoshanica W.T. Wang
- Trigonotis laxa I.M. Johnst.1
- Trigonotis leucantha W.T. Wang
- Trigonotis leyeensis W.T. Wang
- Trigonotis longipes W.T. Wang
- Trigonotis longiramosa W.T. Wang
- Trigonotis macrophylla Vaniot
- Trigonotis mairei (H. Lév.) I.M. Johnst.
- Trigonotis microcarpa (DC.) Benth. ex C.B. Clarke
- Trigonotis mollis Hemsl.
- Trigonotis muliensis W.T. Wang
- Trigonotis myosotidea (Maxim.) Maxim.
- Trigonotis nandanensis Ching J. Wang
- Trigonotis nankotaizanensi s (Sasaki) Masam. & Ohwi
- Trigonotis omeiensis Matsuda
- Trigonotis opaca (I.M. Johnst.) I.M. Johnst.
- Trigonotis orbicularifolia Ching J. Wang
- Trigonotis papuana (Hemsl.) I.M. Johnst.
- Trigonotis peduncularis (Trevir.) Steven ex Palib.
- Trigonotis petiolaris Maxim.
- Trigonotis procumbens (Warb.) I.M. Johnst.
- Trigonotis radicans Steven1
- Trigonotis robusta (I.M. Johnst.) I.M. Johnst.
- Trigonotis rockii I.M. Johnst.
- Trigonotis rotundata I.M. Johnst.
- Trigonotis tenera I.M. Johnst.
- Trigonotis tibetica (C.B. Clarke) I.M. Johnst.
- Trigonotis vestita (Hemsl.) I.M. Johnst.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-22] (ang.).
- ↑ Trigonotis. [w:] Index Nominum Genericorum [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-01].
- ↑ a b Genus: Trigonotis Steven. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-01-01].
- ↑ a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 244. ISBN 0-333-74890-5.
- ↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 938, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b c d e f Trigonotis Steven. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-01-01].
- ↑ T.G. Tutin, V.H. Heywood i in.: Flora Europaea Vol. 3. Cambridge, London, New York, New Rochelle, Melbourne, Sydney: Cambridge University Press, 1981, s. 118.
- ↑ Trigonotis. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-01-01].
