Trioceros

Trioceros
Swainson, 1839[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – kameleon grzebieniasty (T. cristatus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Rząd

łuskonośne

Infrarząd

Iguania

Rodzina

kameleonowate

Rodzaj

Trioceros

Typ nomenklatoryczny

Chamaeleo grayii Swainson, 1839 (= Chamaeleo oweni Gray, 1831)

Synonimy
  • Triceros[a] Swainson, 1839[2]
  • Triceras[b] Fitzinger, 1843[3]
  • Pterosaurus[c] Gray, 1865[4]
  • Ensirostris Gray, 1865[5]
Gatunki

41 gatunków – hjnzobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Trioceros – rodzaj jaszczurek z rodziny kameleonowatych (Chamaeleonidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w równikowej Afryce (Nigeria, Kamerun, Somalia, Etiopia, Sudan Południowy, Republika Środkowoafrykańska, Gwinea Równikowa, Gabon, Kongo, Demokratyczna Republika Konga, Rwanda, Burundi, Uganda, Kenia, Tanzania, Malawi, Zambia, Angola i Mozambik)[6][7].

Systematyka

Etymologia

  • Trioceros (Triceros) i Triceras: gr. τρι- tri- „trzy-”, od τρεις treis, τρια tria „trzy”[8]; κερας keras, κερως kerōs „róg”[9].
  • Pterosaurus: gr. πτερον pteron „skrzydło, wiosło”[10]; σαυρος sauros „jaszczurka”[11]. Gatunek typowy: Chamaeleo cristatusGray, 1845 (= Chamaeleon cristatus Stutchbury, 1837).
  • Ensirostris: łac. ensis „miecz”[12]; -rostris „-pyski”, od rostrum „pysk”[13]. Gatunek typowy: Ensirostris melleri Gray, 1865.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[6]:

  • Trioceros affinis (Rüppell, 1845)
  • Trioceros balebicornutus (Tilbury, 1998)
  • Trioceros bitaeniatus (Fischer, 1884)
  • Trioceros camerunensis (Müller, 1909)
  • Trioceros chapini (De Witte, 1964)
  • Trioceros conirostratus (Tilbury, 1998)
  • Trioceros cristatus (Stutchbury, 1837)kameleon grzebieniasty[14]
  • Trioceros deremensis (Matschie, 1892)
  • Trioceros ellioti (Günther, 1895)
  • Trioceros feae (Boulenger, 1906)
  • Trioceros fuelleborni (Tornier, 1900)
  • Trioceros goetzei (Tornier, 1899)
  • Trioceros hanangensis Krause & Böhme, 2010
  • Trioceros harennae (Largen, 1995)
  • Trioceros hoehnelii (Steindachner, 1891)kameleon hełmiasty
  • Trioceros incornutus (Loveridge, 1932)
  • Trioceros ituriensis (Schmidt, 1919)
  • Trioceros jacksonii (Boulenger, 1896)kameleon Jacksona[15]
  • Trioceros johnstoni (Boulenger, 1901)
  • Trioceros kinangopensis Stipala, Lutzmann, Malonza, Wilkinson, Godley, Nyamache & Evans, 2012
  • Trioceros kinetensis (Schmidt, 1943)
  • Trioceros laterispinis (Loveridge, 1932)
  • Trioceros marsabitensis (Tilbury, 1991)
  • Trioceros melleri (Gray, 1865)
  • Trioceros montium (Buchholz, 1874)kameleon górski[14]
  • Trioceros narraioca (Nečas, Modry & Slapeta, 2003)
  • Trioceros ntunte (Nečas, Modry & Slapeta, 2005)
  • Trioceros nyirit Stipala, Lutzmann, Malonza, Borghesio, Wilkinson, Godley & Evans, 2011
  • Trioceros oweni (Gray, 1831) – kameleon Owena[16]
  • Trioceros perreti (Klaver & Böhme, 1992)
  • Trioceros pfefferi (Tornier, 1900)
  • Trioceros quadricornis (Tornier, 1899)kameleon czterorogi[14]
  • Trioceros rudis (Boulenger, 1906)
  • Trioceros schoutedeni (Laurent, 1952)
  • Trioceros schubotzi (Sternfeld, 1912)
  • Trioceros serratus (Mertens, 1922)
  • Trioceros sternfeldi (Rand, 1963)
  • Trioceros tempeli (Tornier, 1899)
  • Trioceros werneri (Tornier, 1899)
  • Trioceros wiedersheimi (Nieden, 1910)
  • Trioceros wolfgangboehmei Koppetsch, Nečas & Wipfler, 2021

Uwagi

  1. Wariant pisowni Trioceros Swainson, 1839.
  2. Młodszy homonim Triceras Lobarzewski, 1840 (Bacillariophyceae).
  3. Młodszy homonim Pterosaurus Fitzinger, 1843 (Agamidae).

Przypisy

  1. Swainson 1839 ↓, s. 369.
  2. Swainson 1839 ↓, s. 347.
  3. L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843. (łac.).
  4. Gray 1865 ↓, s. 467, 473.
  5. Gray 1865 ↓, s. 478.
  6. a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Trioceros. The Reptile Database. [dostęp 2023-04-10]. (ang.).
  7. R. Midtgaard: Trioceros. RepFocus. [dostęp 2023-04-10]. (ang.).
  8. Jaeger 1944 ↓, s. 241.
  9. Jaeger 1944 ↓, s. 44.
  10. Jaeger 1944 ↓, s. 187.
  11. Jaeger 1944 ↓, s. 203.
  12. Jaeger 1944 ↓, s. 80.
  13. Jaeger 1944 ↓, s. 199.
  14. a b c Juszczyk 1986 ↓, s. 74.
  15. Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 379. ISBN 83-01-14344-4.
  16. Juszczyk 1986 ↓, s. 75.

Bibliografia

  • W. Swainson: The natural history of fishes, amphibians, & reptiles, or monocardian animals. Cz. 2. London: Longman, Orme, Brown, Green & Longmans, and John Taylor, 1839, s. 1–452. (ang.).
  • J.E. Gray. Revision of the genera and species of Chamaeleonidae, with the description of some new species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 32, s. 467–479, 1865. (ang.). 
  • Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062  (ang.).
  • W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 1–267, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 10636261
  • GBIF: 4818567
  • identyfikator iNaturalist: 92645
  • ITIS: 1055394
  • NCBI: 649456