Trzmiel gajowy
| Bombus lucorum[1] | |||
| (Linnaeus, 1761) | |||
 samiec | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Podtyp | tchawkowce | ||
| Gromada | owady | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | pszczołowate | ||
| Podrodzina | |||
| Plemię | trzmielowate | ||
| Rodzaj | Bombus | ||
| Gatunek | trzmiel różnobarwny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 najmniejszej troski | |||
| |||
| |||
Trzmiel gajowy (Bombus lucorum) – gatunek owada z rodziny pszczołowatych (Apidae). Szeroko rozsiedlony w Europie, w Azji aż do północno-wschodnich Chin[4].
Wygląd
Samica z cytrynowożółtymi przepaskami w przedniej części tułowia i na drugim tergicie odwłoka; zakończenie odwłoka białe[5]. Pozostała część ciała czarno owłosiona. Samiec ma podobny ogólny wzór ubarwienia, ale z większym udziałem żółtego (m.in. na głowie) i z czarnymi partiami futerka często jasno przyprószonymi na końcach włosków[4].
Podobne gatunki
Jeden z gatunków należących do kompleksu Bombus lucorum agg., obejmującego kilka bardzo podobnych z wyglądu i blisko spokrewnionych gatunków z podrodzaju Bombus[4]. Liczba wyróżnianych gatunków różni się w zależności od autora. W Polsce do tej grupy, oprócz trzmiela gajowego, należą B. cryptarum i B. magnus[6][5]. Rozpoznawanie gatunków w obrębie kompleksu, a niekiedy również odróżnianie ich od należącego do tego samego podrodzaju trzmiela ziemnego, jest trudne, a niekiedy niemożliwe, szczególnie w przypadku małych osobników (głównie robotnic)[4]. Alternatywnymi metodami oznaczania, kiedy zawodzą te morfologiczne, są metody genetyczne oraz biochemiczne (samce poszczególnych gatunków kompleksu różnią się składem chemicznym produkowanych feromonów)[7][6][4]. Trzmiel gajowy jest najczęściej spotykanym gatunkiem spośród należących do B. lucorum agg.[8].
-
Samica -
![Samce trzmiela gajowego można odróżnić od samców podobnych gatunków po rozjaśnionych, jakby przyprószonych siwizną czarnych partiach futerka[9]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Bombus_lucorum_02.JPG/90px-Bombus_lucorum_02.JPG)
Samce trzmiela gajowego można odróżnić od samców podobnych gatunków po rozjaśnionych, jakby przyprószonych siwizną czarnych partiach futerka[9] -
Aparat kopulacyjny samca
![Samce trzmiela gajowego można odróżnić od samców podobnych gatunków po rozjaśnionych, jakby przyprószonych siwizną czarnych partiach futerka[9]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Bombus_lucorum_02.JPG/90px-Bombus_lucorum_02.JPG)
Przypisy
- ↑ Bombus lucorum, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Ch. Linnaeus: Fauna svecica: sistens animalia sveciae regni: mammalia, aves, amphibia, pisces, insecta, vermes, distributa per classes & ordines, genera & species, cum differentiis specierum, synonymis auctorum, nominibus incolarum, locis natalium, descriptionibus insectorum. Wyd. 2. Stockholmiae: Sumtu & Literis Direct. Laurentii Salvii, 1761, s. 425. (łac.).
- ↑ P.P. Rasmont P.P. i inni, Bombus lucorum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-03-11] (ang.).
- ↑ a b c d e PP. Rasmont PP., GG. Ghisbain GG., MM. Terzo MM., Bumblebees of Europe, s. 173-208, ISBN 978-2-913688-38-4, OCLC 1296334445 [dostęp 2022-03-11] .
- ↑ a b AnnaA. Krzysztofiak AnnaA., Trzmiele Polski : przewodnik terenowy, Krzysztofiak & Krzysztofiak, 2004, ISBN 83-920046-9-8, OCLC 749447213 [dostęp 2022-03-11] .
- ↑ a b SilasS. Bossert SilasS., Recognition and identification of bumblebee species in the Bombus lucorum-complex (Hymenoptera, Apidae) – A review and outlook, „Deutsche Entomologische Zeitschrift”, 62 (1), 2015, s. 19–28, DOI: 10.3897/dez.62.9000, ISSN 1860-1324 [dostęp 2022-03-11] (ang.).
- ↑ PekkaP. Pamilo PekkaP. i inni, Pheromonal and enzyme genetic characteristics of the Bombus lucorum species complex in northern Europe, „Entomologica Fennica”, 7 (4), 1996, s. 187–194, DOI: 10.33338/ef.83908, ISSN 2489-4966 [dostęp 2022-03-11] (ang.).
- ↑ SilasS. Bossert SilasS. i inni, The Cryptic Bombus lucorum Complex (Hymenoptera: Apidae) in Austria: Phylogeny, Distribution, Habitat Usage and a Climatic Characterization Based on COI Sequence Data, „Zoological Studies”, 55, 2016, e13, DOI: 10.6620/ZS.2016.55-13, ISSN 1021-5506, PMID: 31966158, PMCID: PMC6409445 [dostęp 2022-03-11] .
- ↑ PP. Rasmont PP., GG. Ghisbain GG., MM. Terzo MM., Bumblebees of Europe, ISBN 978-2-913688-38-4, OCLC 1296334445 [dostęp 2022-03-11] .
