Turzyca ptasie łapki
 Turzyca ptasie łapki (1) i Carex nitida (2) | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
| Rząd | wiechlinowce | ||
| Rodzina | ciborowate | ||
| Rodzaj | turzyca | ||
| Gatunek | turzyca ptasie łapki | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Carex ornithopoda Willd. Sp. Pl., ed. 4. 4: 255 (1805)[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
Turzyca ptasie łapki (Carex ornithopoda Willd.) – gatunek rośliny z rodziny ciborowatych. Występuje na terenie niemal całej Europy[3]. W Polsce ma dość liczne stanowiska w Karpatach oraz pojedyncze na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, Śląskiej i na ziemi lubuskiej[4][5].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina trwała, wysokości 5-25 cm, tworząca darnie.
- Łodyga
- Wzniesiona lub pokrzywiona.
- Liście
- Pochwy liściowe jasnobrązowe lub purpurowe. Blaszki liściowe tęgie, płaskie, na brzegach szorstkie, 2-3 (4) mm szerokości, jasnozielone, z nerwami. Najniższa podsadka krótka, pochwowata, szczecinowata.
- Kwiaty
- Kwiatostan długości 10-20 cm, złożony z 3-5 palczastych, skupionych kłosów. Najwyższy kłos siedzący, z kwiatami męskimi, pozostałe szypułkowe, luźne, z 2-6 żeńskimi kwiatami. Przysadki brązowe, z zielonym wystającym grzbietem, biało obrzeżone. Pęcherzyki dłuższe od przysadek, trójkanciaste, z cienkim dzióbkiem, krótko owłosione. Słupek o trzech znamionach.
- Owoce
- Ostro trójkanciaste orzeszki.
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od kwietnia do maja. Siedlisko: suche lasy, półsuche murawy. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Erico-Pinetea[6].
Liczba chromosomów 2n = 54[4].
Zmienność
Gatunek zróżnicowany na dwa podgatunki[3]:
- Carex ornithopoda subsp. ornithopoda – występuje w całym zasięgu gatunku
- Carex ornithopoda subsp. ornithopodioides (Hausm.) Nyman – rośnie w środkowej i południowej Europie
Zagrożenia i ochrona
Według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski z 2006 gatunek narażony na wymarcie na izolowanych stanowiskach poza głównym obszarem swojego występowania (kategoria zagrożenia [V])[7]. W wydaniu z 2016 nie ujęty (uznany za niezagrożony w skali kraju)[8].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-14] (ang.).
- ↑ a b c d Carex ornithopoda Willd., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29] .
- ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 132, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kazimierz Zarzycki. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Bibliografia
- Jürke Grau, Bruno P. Kremer, Bodo M. Möseler, Gerhard Rambold, Dagmar Triebel: Gräser. Monachium: Mosaik Verlag GmbH, 1984.
