Twardnik japoński

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

Omphalotaceae

Rodzaj

twardnik

Gatunek

twardnik japoński

Nazwa systematyczna

Lentinula edodes (Berk.) Pegler
Kavaka 3: 20, 1976

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Twardnik japoński, twardziak jadalny (Lentinula edodes (Berk.) Pegler), jap. shiitake 椎茸 lub シイタケ – gatunek grzybów należący do rodziny Omphalotaceae^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lentinula, Omphalotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1878 roku Miles Joseph Berkeley, nazywając go Agaricus edodes. Obecną, uznaną przez Index Fungorum, nazwę nadał mu w 1976 roku David Pegler, przenosząc go do rodzaju Lentinula^[1].

Niektóre synonimy naukowe:

Agaricus edodes Berk. 1878
Armillaria edodes (Berk.) Sacc. 1887
Collybia shiitake J. Schröt. 1886
Cortinellus shiitake (J. Schröt.) Henn. 1899
Lentinus edodes (Berk.) Singer 1941
Lentinus mellianus Lohwag 1918
Lentinus shiitake (J. Schroeter) Singer 1936
Lentinus tonkinensis Pat. 1890
Lepiota shiitake (J. Schröt.) Nobuj. Tanaka 1889
Mastoleucomyces edodes (Berk.) Kuntze 1891
Tricholoma shiitake (J. Schröt.) 1918^[2]

Polską nazwę temu grzybowi nadał Władysław Wojewoda, w 1998 roku; wcześniej w polskich publikacjach mykologicznych opisywany był jako twardziak jadalny^[3] lub twardziak uprawny^[4]^[5].

Morfologia

Brązowy lub brązowawy grzyb o kapeluszu dochodzącym do 20 cm średnicy i trzonie o 3–4 cm grubości. Kolor trzonu jasnoczerwonobrązowy z łuskami nieco ciemniejszymi w górnej części powierzchni. Hymenofor białawy, gęsty i szeroki, w późniejszym okresie przechodzący w czerwonawą plamistość. Miąższ biały w smaku lekko kwaskowatym^[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje na terenach Azji Wschodniej, w Chinach, Japonii, na Półwyspie Indochińskim. W Chinach i Japonii grzyb ten jest grzybem uprawianym w szklarniach i na wolnym powietrzu. W Europie podjęto próby uprawy w Eberswalde w Niemczech jeszcze przed II wojną światową^[4].

Owocniki wyrastają w grupach, na martwym drewnie liściastym (Carpinus, Castanea, Fagus, Pasania, Quercus)^[4].

Zastosowanie

Twardniki japońskie nadają się do spożycia w stanie świeżym, suszonym, nadają się do marynowania^[4]. Grzyby shiitake należy poddawać obróbce cieplnej bardzo krótko, gdyż w przeciwnym razie twardnieją. Są wykorzystywane w japońskiej diecie opartej na ryżu brązowym, grzybach i warzywach genmai-saishoku.

Uprawia się go na martwych kłodach drzewnych.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
↑ WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 395, ISBN 83-89648-09-1 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ZbigniewZ. Podbielkowski ZbigniewZ., Słownik roślin użytkowych, Warszawa: PWRiL, 1989, ISBN 83-09-00256-4 .
↑ Rośliny przyprawowe, Warszawa: PWRiL, 1983, ISBN 83-09-00456-7 .