Ulica Urzędnicza w Krakowie

ulica Urzędnicza
Krowodrza
Ilustracja
Widok ogólny ulicy od strony skrzyżowania z ul. Lea w kierunku północnym.
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Długość

ok. 900 m

Przebieg
0m Młynówka Królewska
201m ul. Kazimierza Wielkiego
388m ul. Królewska
507m ul. Lea
706m ul. Ogrodniczek
860m ul. Chopina
światła 873m ul. Czarnowiejska
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Urzędnicza”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Urzędnicza”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Urzędnicza”
50,071340°N 19,919266°E/50,071340 19,919266
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Urzędnicza w Krakowie – ulica w Krakowie, w dzielnicy V, która biegnie od ulicy Czarnowiejskiej w kierunku północnym do ulicy Kazimierza Wielkiego, przecinając po drodze ul. Lea i ul. Królewską. Za ul. Kazimierza Wielkiego przechodzi w deptak, a następnie dochodzi do parku Młynówka Królewska[1].

Historia

Wytyczona została w 1912 roku (od tego roku również obecna nazwa) i prowadziła wówczas od ulicy Czarnowiejskiej w stronę pól[1]. Pierwsze domy powstały od strony południowej z inicjatywy Towarzystwa Urzędników w latach 1911–1914[2]. Pozostała zabudowa pochodzi z lat 30. XX wieku (głównie mieszkaniowa wielorodzinna)[1].

Zabudowa

  • Większość budynków znajdujących się przy ul. Urzędniczej jest wpisana do gminnej ewidencji zabytków[2], a kamienica przy ul. Urzędniczej 14-16, wybudowana w 1911 roku, została w 1988 roku wpisana do rejestru zabytków pod nr. A-737[3]. Autorami projektu są Józef Wilczyński i Alfred Kramarski[2].
  • Przy deptaku za ul. Kazimierza Wielkiego znajduje się Szkoła Podstawowa nr 34 w Krakowie im. Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku (Urzędnicza 65), oddana do użytku w 1954 roku[4].
  • Przy ul. Urzędniczej 68 zlokalizowany jest dom studencki nr II Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja („Młodość”)[5].

Architekci

Architektami projektującymi pierwsze kamienice byli: Józef Wilczyński (7, 21), Alfred Kramarski (9), Wilczyński i Kramarski (14-16, 21), G. Klusak (8), Jerzy Struszkiewicz i Maksymilian Burstin (12), Ludwik Daniek (13, 28), Tomasz Bujas (19), Jan Grzybiński (24), Józef Chmielewski (26, 28).
Budynki z lat 30. zaprojektowali: Leopold Bachner (43, 44, 45, 46), Henryk Ritterman (42), Juliusz Eintracht (41, 48), Zygmunt Prokesz i Izydor Goldberger (37), Leon Feniger (36), Isser Harband (35), Józef Chmielewski (22), Jerzy Struszkiewicz i Maksymilian Burstin (12), Salomon Jonkler (60, 62), Leon Lieberman (51, 59), Henryk Jakubowicz (55, 57), Tadeusz Źróbek (54)[2].

Galeria

  • Widok odcinka między ulicami Czarnowiejską i Lea na północ
    Widok odcinka między ulicami Czarnowiejską i Lea na północ
  • ul. Urzędnicza 3 Kamienica
    ul. Urzędnicza 3
    Kamienica
  • ul. Urzędnicza 8 Kamienica (proj. G. Klusak, 1912)
    ul. Urzędnicza 8
    Kamienica (proj. G. Klusak, 1912)
  • ul. Urzędnicza 11 Kamienica
    ul. Urzędnicza 11
    Kamienica
  • ul. Urzędnicza 12 Kamienica (proj. Jerzy Struszkiewicz, Maksymilian Burstin, 1931–1933)
    ul. Urzędnicza 12
    Kamienica (proj. Jerzy Struszkiewicz, Maksymilian Burstin, 1931–1933)
  • ul. Urzędnicza 13 Kamienica (proj. Ludwik Daniek, 1914)
    ul. Urzędnicza 13
    Kamienica (proj. Ludwik Daniek, 1914)
  • ul. Urzędnicza 16 Kamienica (proj. Józef Wilczyński, Alfred Kramarski, 1911)
    ul. Urzędnicza 16
    Kamienica (proj. Józef Wilczyński, Alfred Kramarski, 1911)
  • ul. Urzędnicza 17 Kamienica (ok. 1911)
    ul. Urzędnicza 17
    Kamienica (ok. 1911)
  • ul. Urzędnicza 23 Kamienica
    ul. Urzędnicza 23
    Kamienica
  • ul. Urzędnicza 29 Kamienica
    ul. Urzędnicza 29
    Kamienica
  • ul. Urzędnicza 36 Kamienica (proj. Leon Feniger, 1928–1934)
    ul. Urzędnicza 36
    Kamienica (proj. Leon Feniger, 1928–1934)
  • ul. Urzędnicza 39 Kamienica
    ul. Urzędnicza 39
    Kamienica
  • ul. Urzędnicza 40 Kamienica
    ul. Urzędnicza 40
    Kamienica

Modernistyczne godła kamienic

Ulica Urzędnicza znajduje się na szlaku „Modernistyczne Godła Kamienic”[6]. W tej okolicy na trzech kamienicach zlokalizowane są godła nad wejściami do budynków:

  • na kamienicy nr. 37, która powstała w 1934 roku według projektu Zygmunta Prokesza i Izydora Goldberga znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca chińskiego smoka,
  • na kamienicy nr. 55 według projektu Henryka Jakubowicza z 1937 roku widnieje płaskorzeźba królika.
  • na kamienicy nr. 57 także według projektu Henryka Jakubowicza z 1937 roku umieszczono godło przedstawiające dwie wrony.

Na godłach na kamienicach 55 i 57 zachowały się sygnatury - LW[6].

Galeria

  • godło - Chiński Smok, ul. Urzędnicza 37
    godło - Chiński Smok, ul. Urzędnicza 37
  • godło - Królik, ul. Urzędnicza 55
    godło - Królik, ul. Urzędnicza 55
  • godło - Wrony, ul. Urzędnicza 57
    godło - Wrony, ul. Urzędnicza 57

Przypisy

  1. ↑ a b c Encyklopedia Krakowa. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, 2023, s. 656, ISBN 978-83-66253-48-3.
  2. ↑ a b c d Lista adresowa gminnej ewidencji zabytków Krakowa. bip.krakow.pl. [dostęp 2024-03-29].
  3. ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-03-31] .
  4. ↑ Historia szkoły. sp34.pl. [dostęp 2024-03-29].
  5. ↑ Dom studencki. pomocmaterialna.urk.edu.pl. [dostęp 2024-03-29].
  6. ↑ a b Michał Wiśniewski: Godła kamienic. szlakmodernizmu.pl. [dostęp 2024-03-26].

Bibliografia

  • Encyklopedia Krakowa, wyd. PWN, Warszawa-Kraków 2000.