Ursus wenzensis
Ursus wenzensis | |||
Stach, 1959 | |||
Okres istnienia: pliocen PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 5.333/2.58 ↓ 5.333/2.58 | |||
czaszka Ursus wenzensis - (widok z dołu) | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | ssaki | ||
Podgromada | żyworodne | ||
Infragromada | |||
Rząd | drapieżne | ||
Rodzina | niedźwiedziowate | ||
Rodzaj | niedźwiedź | ||
Gatunek | Ursus wenzensis | ||
| |||
|
Ursus wenzensis – wymarły gatunek ssaka z rodziny niedźwiedziowatych (Ursidae), zamieszkującego na terenie Polski w pliocenie[1][2][3].
Historia odkrycia i badań
Kopalne ślady występowania gatunku wypreparował z brekcji kostnej zebranej w rezerwacie przyrody Węże[4][5] polski zoolog Jan Stach. Formalny opis U. wenzensis zamieścił w czasopiśmie „Acta Geologica Polonica” w 1959 roku[1]. W 1969 roku zoolog i paleozoolog Zbigniew Ryziewicz dokonał porównania rozwoju żuchw i uzębienia gatunków Ursus wenzensis Stach z czaszkami niedźwiedzia brunatnego (U. arctos L.), niedźwiedzia polarnego (U. (Thalarctos) maritimus Phipps) i U. etruscus Cuvier. Na podstawie badań przedstawił wnioski, że najwcześniejszymi przedstawicielami plioceńskich niedźwiedzi rodzaju Ursus były U. boeckhi Schlosser i U. ruscinensis Deperet. Ich prawdopodobnym praprzodkiem był Ursavus brevirhinus Hofmann. Potomkiem gatunku U. boeckhi był U. wenzensis[3].
Uzębienie U. wenzensis jest podobne do uzębienia niedźwiedzia malajskiego (Helarctos malayanus Raffles). Szczebel ewolucyjny U. wenzensis jest porównywalny ze szczeblem ewolucyjnym U. etruscus czy U. arvernensis, ale ich ewolucja podążała w różnych kierunkach rozwojowych[3].
Okazy kośćca U. wenzensis w zbiorach
W zbiorach muzealnych znajduje się niewiele wypreparowanych okazów kośćca U. wenzensis. Czaszka holotypu, którym był osobnik młody, oraz czaszka osobnika dorosłego są w posiadaniu Zakładu Zoologii Systematycznej PAN. Okazy kośćca U. wenzensis znajdują się także w zbiorach Muzeum Ziemi PAN w Warszawie[3].
Przypisy
- ↑ a b Jan Stach. Ursus wenzensis, nowy gatunek małego niedźwiedzia plioceńskiego (Ursus wenzensis, a new species of a small Pliocene bear). „Acta Geologica Polonica”. 3 (2), s. 103-136, 1953. (pol.).
- ↑ Kazimierz Kowalski. Paleoekologia ssaków pliocenu i wczesnego plejstocenu Polski. „Acta Theriologica”. VIII (4), s. 73-88, 1964-10-15. Polska Akademia Nauk - Zakład Badania Ssaków. (pol.).
- ↑ a b c d Zbigniew Ryziewicz. Badania nad niedźwiedziami plioceńskimi. „Acta Palaeontologica Polonica”. 14 (2), s. 199-243, 1969. (pol.).
- ↑ Węże (Pliocene of Poland). [w:] Paleobiology Database [on-line]. paleodb.org. [dostęp 2012-06-06]. (ang.).
- ↑ Jan Stach. Agriotherium intermedium n.sp. from the Pliocene bone breccia of Węże. „Acta Palaeontologica Polonica”. II (1), 1957. (ang.).