Ustrój polityczny Chile

Chile Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Chile Ustrój polityczny Ustrój polityczny Chile Konstytucja Konstytucja Chile Władza ustawodawcza Kongres Narodowy Senat Carlos Montes Cisternas Izba Deputowanych Maya Fernández Władza wykonawcza Prezydent Sebastián Piñera Rząd Rząd Sebastiána Piñery Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Sąd Najwyższy Prokurator Generalny Chile Kontrola państwowa Kontrola państwowa Generalny kontroler Finanse Centralny Bank Chile Samorząd terytorialny Podział administracyjny Chile Samorząd Terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Wybory Wybory parlamentarne: 2017 Wybory prezydenckie: 2017 Referenda: 1989 Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Ministerstwo Spraw Zagranicznych Chile minister: Roberto Ampuero Wikiprojekt Polityka

Ustrój polityczny Chile – Chile jest demokratyczną republiką unitarną o ustroju prezydenckim. Zasady ustroju państwa określa Konstytucja Chile uchwalona 11 września 1980 roku (weszła w życie w roku następnym). Prezydent jest wybierany na cztery lata (do 2005 roku na sześć lat) w wyborach powszechnych przez obywateli, którzy ukończyli 18 rok życia. Władza ustawodawcza spoczywa w rękach Kongresu Narodowego złożonego z Senatu (38 senatorów) i Izby Deputowanych (120 deputowanych). Członkowie parlamentu muszą się legitymować co najmniej średnim wykształceniem.

Geneza

Po puczu w Chile z 1973 roku pojawiła się potrzeba spisania nowej konstytucji (wcześniejsza z 1925 roku została zawieszona zaraz po zamachu). Wojskowa junta pod przywództwem Augusto Pinocheta potrzebowała legitymizacji swej władzy w drodze demokratycznej - ku czemu idealną okazję stwarzało referendum konstytucyjne. Jednocześnie uchwalenie demokratycznej konstytucji zaprzeczało oskarżeniom o autorytarny, a nawet faszystowski charakter reżimu i rozwiązywało problem sukcesji po śmierci bądź rezygnacji Pinocheta. Ustrój Chile przewidziany w nowej konstytucji nie różnił się wiele od tego sprzed przewrotu, wprowadzono jednak kilka nowatorskich rozwiązań takich jak binominacyjny system wyborczy czy konstytucyjne ustawy organiczne. W 1990 roku zorganizowano wybory parlamentarne i prezydenckie - w Chile przywrócono ustrój demokratyczny. W 1991 roku skrócono kadencję prezydencką z ośmiu do sześciu lat. W 2005 roku zniesiono dożywotni fotel senatorski dla byłych prezydentów oraz skrócono kadencję prezydencką z sześciu do czterech lat.