Utylizacja

Utylizacja (z fr. utilisation[1]) – wykorzystanie odpadów jako surowców wtórnych[2][3]. Potocznie utylizacja rozumiana jest jako zniszczenie lub unieszkodliwienie[4].

Typowym przykładem utylizacji jest proces przerobu padliny i wszelkiego rodzaju ubocznych produktów przemysłu mięsnego i rybnego na mączki pastewne (mięsno-kostna, z krwi, kostna, rybna, keratynowa), tłuszcze techniczne, żelatynę, kleje itp. W skali przemysłowej utylizacja padliny i odpadów zwierzęcych polega na ich rozgotowaniu pod ciśnieniem, wysuszeniu uzyskanej miazgi i oddzieleniu przez tłoczenie lub ekstrakcję tłuszczu. Oprócz znaczenia ekonomicznego utylizacja ma znaczenie sanitarne, gdyż likwiduje ewentualne ogniska chorób zakaźnych.

Historia gospodarowania odpadami - spalarnie

Pierwszym na świecie zakładem służącym do spalania odpadów była spalarnia w Paddington, zbudowana w 1870 roku na fali fascynacji silnikami parowymi oraz z konieczności szybkiego usuwania odpadów miejskich. W latach 1876–1877 powstawały zakłady spalania nieczystości w Leeds, Manchesterze, Birmingham. Następnymi krajami, które zaczęły wdrażać (w początkach XX wieku) metody termicznego usuwania odpadów były: Dania, Szwecja, Czechy i Polska[5].

Odzysk odpadów w Polsce

Gospodarka odpadami w Polsce opiera się o przepisy prawne, szczególnie o ustawę z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach[6].

Przykładowymi polskimi zakładami utylizacyjnymi przemysłu mięsnego i rybnego są wybudowane w roku 1980 – zautomatyzowane, o pełnej dezodoryzacji – zakłady w Osetnicy (województwo dolnośląskie), Gołczy (województwo małopolskie), Przewrotnem (województwo podkarpackie).

Określenie utylizacja odpadów funkcjonuje w gospodarowaniu odpadami jako określenie potoczne na odzysk odpadów.

Zobacz też

  • recykling

Przypisy

  1. ↑ Słownik wyrazów obcych PWN. doc. dr Jan Tokarski (redaktor naukowy). Warszawa: PWN, 1971, s. 792.
  2. ↑ utylizacja. Słownik język polskiego PWN. [dostęp 2012-02-11].
  3. ↑ utylizacja. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2012-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  4. ↑ utylizacja. cotojest.info. [dostęp 2012-02-11].
  5. ↑ Zenon Foltynowicz. Historia gospodarki odpadami. „Recykling”, s. 24 i 25, 09.2012. ABRYS Wydawnictwa Komunalne. ISSN 1731-9927. 
  6. ↑ Dz.U. z 2023 r. poz. 1587.