Władcy Etiopii

Tytuły

Tytułem królewskim był amharski nygus, a cesarskim – nyguse negest (nəgusä nägäst) (dosłownie – król królów).

Dynastia Salomońska – władcy tradycyjni

Istnieją różne wersje tradycyjnych władców Etiopii, poniższej jedna z propozycji[1].

Lp. Imię Przydomek Okres urzędowania (przed naszą erą)
1 Saba 1013–982
2 Menelik I Dawid 982–957
3 Handjon 957–956
4 Sirah I Tomaj 956–930
5 Amienhotiep Zagdur 930–889
6 Aksumaj Ramisu 889–869
7 Sirah II Ausyjo 869–831
8 Teuasja II 831–810
9 Abralyjos Pijankija II 810–778
10 Aksumaj Uerede Tsehaj 778–755
11 Kashyta Handjon 755–742
12 Sabaka II 742–730
13 Nikanta Kyndakie II 730–720
14 Dauy Tirhak Uerede Negasz 720–671
15 Ardyamien Ausyja 671–665
16 Gesjo 665
17 Nuatmiamun 665–661
18 Tomadjon Pijankija III 661–649
19 Aminyneasro II 649–633
20 Pijankija IV Autyjo 633–599
21 Zuuarienbyret Aspurta 599–558
22 Sejfal Harsjateu 558–546
23 Remhaj Nastosonan 546–532
24 Handiuy Abra 532–521
25 Sofielja Nekibon 521–490
26 Agylbul Seuiekos 490–469
27 Pysmeret Uerede Negasz 469–448
28 Ausyja Burakos 448–436
29 Keniz Pysmies 436–423
30 Apraso 423–413
31 Kashyta Uelde Yhuhu 413–393
32 Elaljon Teaniki 393–383
33 Atsirkamin III 383–373
34 Atsirkamin IV 373–363
35 Hadina 363–353
36 Atsirkamin V 353–343
37 Atsirkamin VI 343–333
38 Nikaula Kyndakie III 333–323
39 Basu 323–316
40 Nikausis Kyndakie IV 316–306
41 Autyt Araura 306–296
42 Arkamin II 296–286
43 Kelas II Kelitro 286–276
44 Zuarie Nybret 276–260
45 Sotjo 260–246
46 Sejfaj 246–233
47 Nikosis Kyndakie V 233–223
48 Remhaj Armin IV 223–213
49 Fielia Hurniekhyt 213–198
50 Handi Aukirara 198–176
51 Aghabu Bysjehran 176–166
52 Sulaj Keuauminun 166–146
53 Meslyni Kurarmier 146–138
54 Negsaj Bysiniti 138–128
55 Etbinukauir 128–118
56 Sefieljas Abramin 118–98
57 Senaj 98–88
58 Ausina 88–77
59 Dawid II 77–67
60 Aglybus 67–59
61 Beuauyl 59–49
62 Bereuas 49–39
63 Danidad 39–29
64 Amoj Mehasi 29–24
65 Nikotris Hyndekie VI 24–14
66 Nolki 14–12
67 Luzaj 12–8
68 Bazin 8–0

Królestwo Aksum

  • Zoskales (ok. 100)
  • Gadarat (ok. 200)
  • Azaba (ok. 230)
  • Sembrouthes (ok. 250)
  • Datawnas (ok. 260)
  • Endubis (ok. 300)
  • Afilas
  • Wazeba
  • Ella Amida (ok. 320)
  • Ezana (ok. 333 – ok. 356)
  • Mehadeyis
  • Ouazebas
  • Eon (ok. 400)
  • Ebana
  • Nezool
  • Ousas (ok. 500)
  • Kaleb (ok. 520)
  • Alla Amidas
  • Wazena
  • Wazeb
  • Joel
  • Hataz (ok. 575)
  • Saifu (ok. 577)
  • Izrael (ok. 590)
  • Gershem (ok. 600)
  • Armah (ok. 614)
  • Ashama ibn Abdżar (ok. 630)

Królowie legendarni, niepotwierdzeni ani w źródłach, ani w numizmatyce:

  • Konstantyn
  • Wasan Sagad Bazagar
  • Fere Shanay
  • Adreaz
  • Akla Wedem
  • Germa Safar
  • Zergaz
  • Degna Mikael
  • Bahr Ikela
  • Gum
  • Asgwomgum
  • Letem
  • Talatem
  • Oda Gosh
  • Ajzur
  • Dedem
  • Uededem
  • Uedem Asfare
  • Degnażen
  • Anbasa Uyddym
  • Dylnead (IX lub X wiek)
  • Gudit

Cesarstwo Etiopii (1137–1936)

Dynastia Zague

Poniższy spis jest oparty na tradycji powstałej na podstawie dłuższej listy. Istnieje też krótsza lista, opiewająca dziewięciu władców. Nie wszystkie imiona z krótkiej listy pokrywają się z dłuższą listą. Tak jest w przypadku Kedusa Harbe[2].

Dynastia Salomońska

Rozbicie dzielnicowe, zwane zemene mesafynt[a]:

  • Jan II (7 maja – 18 października 1769)
  • Tekle Hajmanot II (18 października 1769 – czerwiec 1770)
  • Susnyjos II (czerwiec – grudzień 1770)
  • Tekle Hajmanot II (1770 – 13 kwietnia 1777)
  • Salomon II (13 kwietnia 1777 – 20 lipca 1779)
  • Tekle Gijorgis I (20 lipca 1779 – 8 lutego 1784)
  • Jozue III (16 lutego 1784 – 24 kwietnia 1788)
  • Tekle Gijorgis I (24 kwietnia 1788 – 26 lipca 1789)
  • Ezechiasz (26 lipca 1789 – styczeń 1794)
  • Tekle Gijorgis I (styczeń 1794 – 15 kwietnia 1795)
  • Beyde Marjam II (15 kwietnia – grudzień 1795)
  • Tekle Gijorgis I (grudzień 1795 – 20 maja 1796)
  • Salomon III (20 maja 1796 – 15 lipca 1797)
  • Jonasz (18 sierpnia 1797 – 4 stycznia 1798)
  • Tekle Gijorgis I (4 stycznia 1798 – 20 maja 1799)
  • Salomon III (20 maja – 15 lipca 1799)
  • Dymitriusz (25 lipca 1799 – 24 marca 1800) – nie należał do dynastii salomońskiej
  • Tekle Gijorgis I (24 marca – czerwiec 1800)
  • Dymitriusz (czerwiec 1800 – czerwiec 1800) – nie należał do dynastii salomońskiej
  • Yguale Tsyjon (czerwiec 1801 – 3 czerwca 1818)
  • Joas II (19 czerwca 1818 – 3 czerwca 1821)
  • Gigar (3 czerwca 1821 – kwiecień 1826) – nie ma pewności czy należał do dynastii salomońskiej
  • Beyde Marjam III (kwiecień 1826) – nie należał do dynastii salomońskiej
  • Gigar (kwiecień 1826 – 18 czerwca 1830) – nie ma pewności czy należał do dynastii salomońskiej
  • Jozue IV (18 czerwca 1830 – 18 marca 1832)
  • Gebre Krystos (18 marca 1832 -?)
  • Sahle Dyngyl (1832)
  • Gebre Krystos (do 8 czerwca 1832)
  • Sahle Dyngyl (październik 1832 – 29 sierpnia 1840)
  • Jan III (30 sierpnia 1840 – październik 1841)
  • Sahle Dyngyl (październik 1841–1845)
  • Jan III (1845)
  • Sahle Dyngyl (1845–1850)
  • Jan III (1850–1851)
  • Sahle Dyngyl (1851 – 11 lutego 1855)

Zjednoczona Etiopia:

  • Teodor II (11 lutego 1855 – 13 kwietnia 1868) – wywodził się z dynastii salomońskiej, choć na początku jego rządów zarzucano mu, że z niej nie pochodził

Dynastia Zagwe

Dynastia Tigraj

Dynastia Salomońska

Włoska Afryka Wschodnia (1936–1941)

W latach 1936–1941 Etiopia była włoską kolonią, tytularnym cesarzem został król Włoch

Dynastia Sabaudzka

wicekrólowie Etiopii

Cesarstwo Etiopii (1941–1974)

Dynastia Salomońska

  • Haile Selassie I (5 maja 1941 – 12 września 1974) – usunięty ponownie
  • Amha Selassie (12 września 1974 – 21 marca 1975) – obwołany królem przez Derg, nie objął tronu,

21 marca 1975 zniesiono monarchię w Etiopii

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Nie uwzględniono uzurpatorów: Atse Ijasu, Atse Beyde Marjama, Tekle Hajmanota z Gonderu i Yguale Anbesy. Według tradycji zemene mesafynt zaczyna się w 1769

Przypisy

Bibliografia

  • p
  • d
  • e
Cesarze Etiopii
Dynastia Zague
Dynastia Salomońska
Dynastia Zagwe
Dynastia Tigraj
Dynastia Salomońska