Wadim Abdraszytow

Вадим Юсупович Абдрашитов

Wadim Abdraszytow, 2012

Prawdziwe imię i nazwisko

Wadim Jusupowicz Abdraszytow

Data i miejsce urodzenia

19 stycznia 1945
Charków

Data śmierci

12 lutego 2023

Zawód

reżyser

Lata aktywności

od 1974

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Wadim Jupupowicz Abdraszytow (ros. Вадим Юсупович Абдрашитов, tatar. Вадим Йосыф улы Габдерәшитов, Vadim Yosıf uğlı Ğabderəşitov; ur. 19 stycznia 1945 w Charkowie, zm. 12 lutego 2023^[1]) – rosyjski reżyser filmowy pochodzenia tatarskiego, także pedagog.

Życiorys

W latach 1959–1961 uczył się w technikum transportu kolejowego w Ałma-Acie, a następnie, w latach 1961–1964 pobierał nauki w Moskiewskim Instytucie Fizyczno-Technicznym. W 1967 ukończył tamtejszy Instytut Chemiczno-Technologiczny. W trakcie studiów zainteresował się filmem. Hobbystycznie zajmował się dokumentowaniem życia uczelni.

W latach 1967–1970 był zatrudniony na stanowisku inżyniera w fabryce chemicznej, nie przestał jednak myśleć o pracy filmowca. W 1974 został absolwentem wydziału reżyserii Państwowego Instytutu Kinematografii (WGIK) (w którym obecnie wykłada). Uczył się tam m.in. od Michaiła Romma i Lwa Kulidżanowa.

W czasie studiów zrealizował dwie etiudy: Reportaż z asfaltu (Rieportaż s asfalta) i Zatrzymajcie Potapowa (Ostanowitie Potapowa), które zdobyły nagrody na przeglądach filmów szkolnych^[2]. Był reżyserem w wytwórni Mosfilm. Często współpracował z pisarzem i scenarzystą Aleksandrem Mindadze. Tworzył dramaty społeczne i obyczajowe, często o charakterze polemicznym, w których na ogół porusza problematykę społeczeństwa radzieckiego lat 80.

Filmografia

Reżyseria:

1973: Rieportaż s asfalta (ros. Репортаж с асфальта);
1974: Ostanowitie Potapowa! (ros. Остановите Потапова!);
1976: Głos ma obrona (Słowo dlia zaszczity, ros. Слово для защиты);
1979: Obrót sprawy (Poworot, ros. Поворот);
1980: Polowanie na lisa (Ochota na lis, ros. Охота на лис);
1982: Zatrzymany pociąg (Ostanowiłsja pojezd, ros. Остановился поезд);
1984: Parada planet (Parad płaniet, ros. Парад планет);
1986: Plumbum, czyli niebezpieczna gra (Pliumbum, ili Opasnaja igra, ros. Плюмбум, или Опасная игра);
1988: Sługa (Sługa, ros. Слуга);
1990/1991: Armawir (ros. Армавир);
1995: Pjesa dla passażyra (ros. Пьеса для пассажира);
1997: Czas tancerza (Wriemia tancora, ros. Время танцора);
2003: Burze magnetyczne (Magnitnyje buri, ros. Магнитные бури).

Scenariusze:

1973: Rieportaż s asfalta (ros. Репортаж с асфальта);

Nagrody i odznaczenia

1989 – Nagroda Specjalna za film Sługa na MFF w Berlinie,
- Nagroda Interfilm – wyróżnienie
- Nagroda im. Alfreda Bauera
1991 – Nagroda Państwowa ZSRR,
1992 – tytuł Ludowy Artysta Federacji Rosyjskiej^[3],
1995 – Srebrny Niedźwiedź za wybitne osiągnięcia (stylistyczne i tematyczne wyspecjalizowanie) za film Pjesa dla passażyra
2003 – nagroda specjalna jury za „Magnitnyje buri”^[3] w Soczi.

Życie prywatne

Jego żoną była Natella Toidze. Mieli dwoje dzieci (Oleg i Nana).

Przypisy

↑ Умер режиссер Вадим Абдрашитов [online], Ведомости [dostęp 2023-02-13] (ros.).
↑ Edward Pawlak, Barbara Pełka, Film radziecki w Polsce, Warszawa 1985, s. 232.
↑ ^a ^b Вадим Абдрашитов. [w:] Энциклопедия отечественного кино [on-line]. ООО Мастерская «Сеанс», 2005-2011. [dostęp 2014-03-28]. (ros.).

Bibliografia

Encyklopedia multimedialna PWN – Teatr i film, 1999
Artykuły o reżyserze w prasie polskiej
Время как судьба в фильмах Абдрашитова: Ольга Суркова - ИМЛИ РАН, 2014. - 978-5-905999-16-1