Wariancja fenotypowa

Wariancja fenotypowa lub inaczej zmienność fenotypowa ${\displaystyle v_{p}}$ składa się z dwóch podstawowych składników:

1. genetycznego ${\displaystyle v_{g},}$
2. środowiskowego ${\displaystyle v_{e}{:}}$

${\displaystyle v_{p}=v_{g}+v_{e}.}$

Bardziej złożony model może uwzględniać dodatkowo kombinacje tych elementów, tzn. interakcje genotyp–środowisko i korelacje genotyp–środowisko^[1]:

${\displaystyle v_{p}=v_{g}+v_{e}+r_{ge}+v_{g\times e}.}$

Składnik genetyczny

Składnik genetyczny ${\displaystyle v_{g}}$ (inaczej wartość fenotypowa) wynika z interakcji pomiędzy allelami tych samych loci – dominacji, z oddziaływania między allelami różnych loci- epistaza, z sumowania się efektów poszczególnych loci- braku dominacji i braku epistazy:

${\displaystyle v_{g}=v_{a}+v_{d}+v_{I},}$

gdzie:

• ${\displaystyle v_{a}}$ – wariancja genotypowa addytywna – źródło zmienności genetycznej wynikające z sumowania się efektów poszczególnych alleli,
• ${\displaystyle v_{d}}$ – wariancja genotypowa dominacji – źródło zmienności genetycznej wynikające z dodatkowych informacji z interakcji pomiędzy allelami tych samych genów,
• ${\displaystyle v_{I}}$ – wariancja genotypowa epistazy (interakcji) – źródło zmienności genetycznej wynikające z interakcji pomiędzy allelami różnych genotypów.

Wariancje: dominacji i epistazy ujawniają się pod wpływem modyfikującej roli środowiska zewnętrznego.

Składnik środowiskowy

Składnik środowiskowy ${\displaystyle v_{e}}$ składa się z wariancji ogólnej i specyficznej i zależy od stopnia modyfikacji przez czynniki środowiskowe wartości genotypowej:

${\displaystyle v_{e}=v_{Eog}+v_{Es},}$

gdzie:

• ${\displaystyle v_{Eog}}$ – wariancja środowiskowa ogólna – mają na nią wpływ czynniki wspólne dla jakiejś grupy osobników, działające przez całe życie osobnika, z jednakowym natężeniem i kierunkiem,
• ${\displaystyle v_{Es}}$ – wariancja środowiskowa specyficzna – krótkotrwałe i podlegające częstym zmianom uwarunkowania specyficzne dla pojedynczego osobnika, działające z różnym natężeniem i w różnych kierunkach.

Przypisy

Bibliografia

• Fletcher H.L., Hickey G.I., Winter P.C.: Genetyka, PWN, 2008.