Wiktor Baworowski
 | |||
 Wariant herbu Baworowskich | |||
| hrabia | |||
| Data i miejsce urodzenia | 1825 lub 1826 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 3 grudnia 1894 | ||
| Ojciec | Józef Baworowski | ||
| Matka | Felicja Starzeńska | ||
| |||
| |||
Wiktor Baworowski, pseudonim literacki Wiktor z Baworowa (ur. w 1825[1][2][3] lub 1826[4] w Kołtowie, zm. 3 grudnia 1894 we Lwowie) – bibliofil, mecenas nauk, poeta i tłumacz romantycznych dzieł Byrona i Hugo, założyciel Biblioteki Baworowskich we Lwowie, właściciel dóbr Myszkowice, Łuka Wielka, Baworów, Zastawie obok Tarnopola, Łoszniów, Krowinka obok Trembowli.
Życiorys
Jego ojcem był Józef Baworowski (ur. ok. 1780, zm. 1841), żołnierz napoleoński, odznaczony krzyżem Virtuti Militari[5], właściciel dóbr ziemskich Myszkowice, Łuka Wielka, Bohatkowce, Krzywe[a] koło Tarnopola, Łoszniów koło Trembowli, a matką Felicja ze Starzeńskich h. Lis (ur. 1793[6], zm. 14 października 1837), właścicielka Kołtowa. Miał braci Włodzimierza, posła do Sejmu Krajowego Galicji i austriackiej Rady Państwa w Wiedniu[7] i Wacława[8] Stanisława[9]. W domu ojcowskim otrzymał wychowanie cudzoziemskie, kształcąc się w języku francuskim, potem w niemieckim i angielskim. Jego nauczycielem był Kazimierz Kunaszewski, który przetłumaczył na język niemiecki Prelekcje Adama Mickiewicza i wydał w 1843 w Lipsku. Po śmierci rodziców jego opiekunem został wuj, hr. Michał Starzeński, który wysłał Wiktora wraz z bratem Włodzimierzem do Lwowa, gdzie pod okiem pedagoga Jurgasa otrzymali prywatne wykształcenie[7]
Działalność zawodowa i społeczna
W 1847 Wiktor Baworowski poznał Jana Nepomucena Kamińskiego i pod jego kierunkiem rozpoczął studia nad językiem i stylistyką polską. W 1848 został absolwentem Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie, na życzenie wuja wstąpił do służby państwowej, otrzymując posadę w Namiestnictwie we Lwowie[7] (w latach 1849–1850 koncepista-praktykant[10][11][b]). Po kilku latach służby porzucił zajmowane stanowisko mimo próśb namiestnika Agenora Romualda Gołuchowskiego i zajął się gospodarką w dobrach, które otrzymał po podziale schedy z braćmi[7].
W 1857 został członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego[7].
Pod koniec życia groziła mu całkowita ślepota, co zapewne spowodowało, że popełnił samobójstwo[12][13] (poderznął sobie gardło[14]). Został pochowany w grobowcu rodzinnym w podziemiach parafialnego kościoła św. Wacława w Baworowie[15].
Publikacje
- Oberon (poemat niemieckiego poety Christopha Martina Wielanda, przetłumaczony i wydany we Lwowie w 1853);
- tłumaczenia pt. Pielgrzymki Czajlda Harolda, Don Juan autorstwa George'a Gordona Byrona.
Uwagi
- ↑ W artykule o Skałacie (zob.: Skałat, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 645 .) chodzi się o Krzywem koło Skałata, gdzie istniała gorzelnia hr. Wacława Baworowskiego, właściciel której był młodszym bratem Wiktora i synem Józefa (zob.: Stanisław hr. Baworowski z Baworowa h. Prus (II - Wilczekosy) (ID: 1.518.89)).
- ↑ Jeszcze stwierdzono w spisie alfabetycznym przy końcu niemieckojęzycznego rocznika Provinzial-Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das jahr 1851, że wzmiakowanywy na str. 10 tego rocznika, jednak w rzeczywistości nie wliczony wśród grona koncepistów-praktykantów.
Przypisy
- ↑ Jerzy Sewer Dunin Borkowski: Rocznik Szlachty Polskiej. T. 1. Lwów: Nakładem księgarni K. Łukaszewicza, 1881, s. 164.
- ↑ Boniecki, s. 134.
- ↑ Wiktor hr. Baworowski z Baworowa h. Prus (II - Wilczekosy) (ID: 1.518.88).
- ↑ Baworowski Wiktor (1826-1894). W: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademja Umiejętności, 1994, s. 368-370.
- ↑ WIKTOR BAWOROWSKI [w:cracovia leopolis]
- ↑ Felicja hr. Starzeńska h. Lis (ID: 1.518.78) (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], www.sejm-wielki.pl [dostęp 2018-11-27] .
- ↑ a b c d e PSB 1935 ↓, s. 369.
- ↑ Boniecki, s. 134.
- ↑ Wacław Stanisław hr. Baworowski z Baworowa h. Prus (II - Wilczekosy) (ID: 1.518.89) (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego). www.sejm-wielki.pl. [dostęp 2018-12-07].
- ↑ Provinzial-Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das jahr 1849. Lemberg, 1849, s. 10. (niem.)
- ↑ Provinzial-Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das jahr 1850. Lemberg, 1849, s. 10. (niem.)
- ↑ PSB 1935 ↓, s. 370.
- ↑ Henryk Sienkiewicz: Listy. Maria Bokszczanin (oprac.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1996, s. 117, p.7. ISBN 83-06-02042-1.
- ↑ Wiktor hr. Baworowski. „Kurjer Lwowski”. 337, s. 5, 5 grudnia 1894.
- ↑ Iryna Jurko. Tajemnice dziwaka. Hrabia Wiktor Baworowski.
Bibliografia
- Adam Boniecki: Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. T. 1. Cz. 1. Warszawa: Warszawskie Towarzystwo Akcyjne S. Orgelbranda S[yn]ów), 1899, s. 132–134.
- Baworowski Wiktor (1826–1894). W: Polski Słownik Biograficzny. T. I: Abakanowicz Abdank Bruno – Beynart Wojciech. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności, 1935, s. 368—370.
- Iryna Jurko. Tajemnice dziwaka. Hrabia Wiktor Baworowski. „Zbruč”, 12 marca 2016. Lwów. [dostęp 2018-12-05]. (ukr.).
Literatura dodatkowa
- Baworowski herbu Prus 2do. W: Kasper Niesiecki: Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami.... T. I. Lwów: drukarnia Collegium Lwowskiego Societatis Jesu, 1728, s. 52–53.
- Testament Wiktora Baworowskiego. „Kurjer Lwowski”. Dodatek do nr 357, s. 1–2, 24 grudnia 1894.
Linki zewnętrzne
- Wiktor hr. Baworowski z Baworowa h. Prus (II - Wilczekosy) (ID: 1.518.88) (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], www.sejm-wielki.pl [dostęp 2018-11-27] .
- Tłumaczenia Wiktora Baworowskiego w bibliotece Polona
Kontrola autorytatywna (osoba):
Encyklopedia internetowa:
- PWN: 3875205
