Wirki

Ten artykuł dotyczy grupy zwierząt. Zobacz też: Wirki – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Marcinowice.
Wirki
Turbellaria[1]
Ehrenberg, 1831
Ilustracja
Pseudoceros dimidiatus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Podkrólestwo

tkankowce właściwe

Nadtyp

zwierzęta dwubocznie symetryczne

Typ

płazińce

Gromada

wirki

Rzędy

Acoela
Catenulida
Haplopharyngida
Lecithoepitheliata
Macrostomida
Nemertodermata
Prolecithophora
Rhabdocoela
Seriata
Temnocephalida
wirki wielojelitowe

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Wirki (Turbellaria) – wyróżniana w dawnych systemach klasyfikacji grupa zwierząt należąca do płazińców, wolno żyjących, w przeciwieństwie do form pasożytniczych - przywr i tasiemców. Żyją w środowisku wodnym (wody słodkie lub słone), a niektóre gatunki w wilgotnych środowiskach lądowych. Są przeważnie drapieżnikami, a ich ciała okrywa nabłonek z rzęskami, produkujący rabdity wyrzucane w czasie ataku (z wyjątkiem rzędu Catenulida).

Wirki dzieli się ze względu na budowę układu pokarmowego na:

Wirki wielojelitowe mają wielkość do 20 cm i są jaskrawo ubarwione. W razie braku pokarmu mogą zjadać własne komórki, bez uszczerbku dla poprawnego działania organizmu. Stają się tylko coraz mniejsze i nie rozmnażają się (układ rozrodczy zostaje pochłonięty w pierwszej kolejności).

Wirki są hermafrodytami, występuje u nich zapłodnienie krzyżowe.

Filogeneza

Eks-grupa „wirki” okazała się w świetle badań niemonofiletyczna: wirki bezjelitowe (Acoelomorpha) są niezależną linią filogenetyczną i stanowią osobny typ zwierząt[3], natomiast pasożytnicze przywry i tasiemce są zagnieżdżone w obrębie parafiletycznych wirków.

Przypisy

  1. Turbellaria, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. Mieczysław Górny, Andrzej Kaczanowski, Janina Kaczanowska, Jerzy Prószyński, Jan Maciej Rembiszewski, Mirosław Stankiewicz, Wojciech Staręga, Teresa Sulgostowska, Zuzanna Stromenger, Tomasz Umiński, Ludwik Żmudziński: Bezkręgowce. Zbigniew Chrzanowski (red.). Wyd. I. Warszawa: PW Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
  3. Filogeneza płazińców w: Balerstet, Lewiński, Prokop, Sabath, Skirmuntt Biologia 1 Zakres rozszerzony, Wydawnictwo Pedagogiczne Operon, Rumia, 2002 ISBN 83-87518-88-3
  • p
  • d
  • e
Systematyka płazińców na podstawie Egger et al. 2015
Catenulida
Meixner, 1924
Rhabditophora
Ehlers, 1985
Macrostomorpha
Doe, 1985
Trepaxonemata
Ehlers, 1984
Amplimatricata
Egger et al., 2015
  • Lecithoepitheliata Reisinger, 1924
  • Polycladida Lang, 1884
Euneoophora
Laumer & Giribet, 2014
  • Rhabdocoela Meixner, 1925
  • Proseriata Meixner, 1938
Acentrosomata
Egger et al., 2015
Adiaphanida
Noren & Jondelius, 2002
  • Prolecithophora Karling 1940
  • Fecampiida Rohde, Luton & Johnson, 1994
  • Tricladida Lang, 1884
Bothrioneodermata
Egger et al., 2015
Neodermata
Ehlers, 1985
przeniesione
Kontrola autorytatywna (takson):
  • LCCN: sh85138711
  • GND: 4183782-4
  • BnF: 123023337
  • BNCF: 38372
  • J9U: 987007556043605171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: animal/turbellarian
  • Universalis: turbellaries
  • БРЭ: 3506848
  • SNL: flimmerormer
Identyfikatory zewnętrzne:
  • GBIF: 341
  • identyfikator iNaturalist: 52320
  • ITIS: 53964
  • NCBI: 166384