Wlepka

Ten artykuł od 2012-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ten artykuł należy dopracować: przedstawiono sytuację tylko z polskiej perspektywy – artykuł powinien być przekrojowy. Pomóż go poprawić. Na stronie dyskusji mogą znajdywać się pomocne komentarze.

Wlepka (stosowana też pisownia vlepka^[1][2]), wlepa – mała, samoprzylepna forma plastyczna tworzona z myślą o ingerencji w przestrzeń publiczną. Przylepiana na ogół bez zezwolenia, przez co traktowana jako wandalizm. Początkowo była to naklejka zawierająca rysunek (grafika, fotomontaż, zdjęcie), tekst albo jedno i drugie.

Wlepki są przyklejane w środkach komunikacji masowej (głównie autobusach, trolejbusach i tramwajach miejskich) oraz w innych miejscach publicznych (przejściach podziemnych itp.), w miejscu widocznym, np. przy wyjściu z pojazdu, obok tylnych drzwi, głównie w końcu lat 90. XX wieku i pierwszych latach XXI wieku. Obecnie zjawisko to powoli wychodzi z tramwajów i przenosi się w inne miejsca, jak na przykład znaki. Nadal jest widoczne, zwłaszcza w dużych miastach (Poznań, Warszawa, Kraków, Łódź, Trójmiasto, Szczecin).

Tematyka

Spotyka się wlepki o tematyce filozoficznej, politycznej, religijnej, sportowej, muzycznej, a także humorystycznej, absurdalnej lub komentujące znane postaci czy aktualne wydarzenia. Istnieje też nurt dekoracyjnych wlepek o czysto formalnych walorach. Wlepki są także używane przez twórców graffiti jako forma tagowania. Wlepki zostały użyte w ramach kampanii wyborczej po raz pierwszy przed wyborami parlamentarnymi w 2001 przez Janusza Korwina-Mikkego^{[potrzebny przypis]}. Natomiast jedną z pierwszych w Polsce organizacji używającą wlepek w celach propagandowych była Lewicowa Alternatywa^{[3][potrzebny przypis]}.

Wlepkowanie powiązane jest ściśle ze street artem.

Historia

Pierwsze wlepki tworzyli już dadaiści. W Polsce historia wlepek sięga czasów II wojny światowej. Była to jedna z antyhitlerowskich akcji propagandowych, jakie prowadziła grupa „Wawer” na terenie Warszawy i innych miast polskich.

Wlepki występowały również w czasach PRL-u, jednak miały głównie charakter humorystyczny, nawiązując często do PZPR. Same władze PRL-u używały podobnych nośników jako propagandę, chwaląc państwo i „polskiego robotnika” oraz nastawiając krytycznie na państwa dawnego Bloku Zachodniego.

Zobacz też

• postmodernizm
• street art
• subvertising
• mały sabotaż

Przypisy

Linki zewnętrzne

Zobacz multimedia związane z tematem: Wlepka

Zobacz hasło wlepka w Wikisłowniku

• Historia wlepek według KLAY'a i Stronta. vizon.friko.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-16)]. – Zgromadzone przez dwóch wlepkarzy informacje o wlepkch, artykułach, wystawach, zinach, grupach wlepkarskich i dysusyjnych, wlepkach komercyjnych i ideologicznych z okresu 1996-2003.
• Wlepka, czyli oswajanie przestrzeni. recykling.uni.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-16)]. – artykuł w czasopiśmie Recykling idei.