Wybory prezydenckie we Francji w 1965 roku

Charles de Gaulle – zwycięzca wyborów

Wybory prezydenckie we Francji w roku 1965 były pierwszymi od czasu II Republiki (w 1848) powszechnymi wyborami głowy państwa. Urzędujący prezydent Charles de Gaulle zwyciężył w drugiej turze, pokonując ostatecznie przyszłego prezydenta François Mitterranda.

Sytuacja

Wybory były ważne dla prezydenta de Gaulle’a i jego stronników. Chciał bowiem utwierdzić swój mandat w głosowaniu powszechnym i to już w pierwszej turze. Poprzednio prezydent był wybierany przez parlament, lub (w 1958) przez kolegium elektorskie. Poprawkę wprowadzającą głosowanie bezpośrednie uchwalono w 1963, mimo opozycji wielu sił politycznych. Poprzednio nie chciał wprowadzić jej sam de Gaulle, gdyż prezydent Francji był z urzędu prezydentem Wspólnoty Francuskiej i wtedy kolonie domagałyby się udziału w głosowaniu, co dałoby im, wedle słów samego generała, zbyt wielki wpływ na losy Francji.

Kandydaci

  • Charles de Gaulle, urzędujący prezydent, popierany przez gaullistów i sojuszniczej frakcji skupionej wokół Valéry’ego Giscarda d’Estainga
  • François Mitterrand, były wielokrotny minister, obecnie deputowany do zgromadzenia narodowego. Socjalista cieszący się poparciem całej lewicy, włącznie z komunistami
  • Jean Lecanuet, lider centroprawicowego i chadeckiego Ludowego Ruchu Republikańskiego, popierany także przez inne, mniejsze środowiska centroprawicowe (wzywał, aby w drugiej turze jego wyborcy „nie głosowali na de Gaulle’a”)
  • Jean-Louis Tixier-Vignancour, niezależny kandydat spod znaku skrajnej prawicy, zwolennik „Algierii Francuskiej” (otwarcie poparł w drugiej turze Mitterranda)
  • Pierre Marcilhacy, niezależny kandydat o orientacji centroprawicowej
  • Marcel Barbu, niezależny

Przedtem pod uwagę brano takich kandydatów, jak np. socjalistyczny mer Marsylii Gaston Deffere z ramienia lewicy i centrum, ale przeciwko komunistom, czy były premier Antoine Pinay (prawica)

Pierwsza tura (5 grudnia 1965)

Kandydat Partia Głosy Procent
Charles de Gaulle Unia Nowej Republiki 10 828 523 44,64%
François Mitterrand Federacja Lewicy Demokratycznej i Socjalistycznej 7 694 003 31,72%
Jean Lecanuet Ludowy Ruch Republikański 3 777 119 15,57%
Jean-Louis Tixier-Vignancour Skrajna prawica 1 260 208 5,19%
Pierre Marcilhacy Centroprawica 415 018 1,71%
Marcel Barbu Niezależny 279 683 1,15%

Druga tura (19 grudnia 1965)

Prezydent: Charles de Gaulle
Oponent: François Mitterrand
Głosy: Zwycięzca: 13 083 699 (55,1%) Oponent: 10 619 735 (44,9%)
  • p
  • d
  • e
Wybory we Francji
Wybory parlamentarne
  • 1791
  • 1792
  • 1795
  • 1798
  • 1815
  • 1816
  • 1820
  • 1824
  • 1827
  • 1830
  • 1831
  • 1834
  • 1837
  • 1839
  • 1842
  • 1846
  • 1848
  • 1849
  • 1852
  • 1857
  • 1863
  • 1869
  • 1871 (I)
  • 1871 (II)
  • 1876
  • 1877
  • 1881
  • 1885
  • 1889
  • 1893
  • 1898
  • 1902
  • 1906
  • 1910
  • 1914
  • 1919
  • 1924
  • 1928
  • 1932
  • 1936
  • 1945
  • 1946 (I)
  • 1946 (II)
  • 1951
  • 1956
  • 1958
  • 1962
  • 1967
  • 1968
  • 1973
  • 1978
  • 1981
  • 1986
  • 1988
  • 1993
  • 1997
  • 2002
  • 2007
  • 2012
  • 2017
  • 2022
Wybory prezydenckie
Druga Republika
Piąta Republika
Wybory do Parlamentu Europejskiego
Referenda