Wyczyniec trzcinowaty

Kwiatostan

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

wyczyniec

Gatunek

wyczyniec trzcinowaty

Nazwa systematyczna

Alopecurus arundinaceus Poir. in Lam

Synonimy

Alopecurus aquaticus (Dumort.) Tinant
Alopecurus armenus (K.Koch) Grossh.
Alopecurus arundinaceus subsp. armenus (K.Koch) Tzvelev
Alopecurus arundinaceus subsp. castellanus (Boiss. & Reut.) Rivas Mart., Fern.Gonz. & Sánchez Mata
Alopecurus arundinaceus subsp. exserens H.Scholz & Henker
Alopecurus arundinaceus subsp. subaristatus F.M.Vázquez
Alopecurus castellanus Boiss. & Reut.
Alopecurus elatior Jacq. ex Hook.f.
Alopecurus exaltatus Less.
Alopecurus intermedius Bock ex Steud.
Alopecurus liouvilleanus Braun-Blanq.
Alopecurus muticus Kar. & Kir.
Alopecurus nigrescens J.Jacq.
Alopecurus nigricans Hornem.
Alopecurus pratensis Bourg. ex Lange
Alopecurus pratensis subsp. aquaticus Dumort.
Alopecurus pratensis subsp. arundinaceus (Poir.) Husn.
Alopecurus pratensis subsp. nigricans (Hornem.) Hartm.
Alopecurus pratensis subsp. ventricosus (Rchb.) Thell.
Alopecurus repens M.Bieb.
Alopecurus ruthenicus Weinm.
Alopecurus salvatoris Loscos
Alopecurus sibiricus Roem. & Schult.
Alopecurus ventricosus Pers.
Alopecurus ventricosus var. exserens Serb. & Nyár.^[3]

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[4]

najmniejszej troski

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Wyczyniec trzcinowaty^[5], w. pęcherzykowaty^[6]^[7] (Alopecurus arundinaceus Poir.) – gatunek wieloletniej rośliny należącej do rodziny wiechlinowatych. Występuje na rozległych obszarach Europy, Azji, północno-wschodniej Afryki^[3]. W Polsce spotykany sporadycznie w północnej i północno-wschodniej części Pasa Wielkich Dolin^[6].

Morfologia

Pokrój: Masywna trawa lużnokępkowa z podziemnymi rozłogami^[6].
Łodyga: Pokładająca się u podstawy, gładka i silnie ulistniona. Osiąga od 70 do 120, maksymalnie 150 cm wysokości^[6].
Liście: Płaskie, na brzegach szorstkie, z wyraźnymi bruzdkami. Na pędach wegetatywnych długości 12-15 cm i szerokości 5 mm, na pędach kwiatostanowych długości 9-25 cm i szerokości 7 mm. Języczek liściowy na szczycie ząbkowany, do 5 mm długości. Pochwy liściowe na najwyższym piętrze rozdęte, otwarte^[6].

Kwiatostan: Wiecha kłosokształtna, zwężająca się obustronnie, długości od 1 do 5, maksymalnie do 10 cm i szerokości do 7-15 mm, składająca się z ciemnobrunatnych kłosków długości 4,5-6 mm i 1,4-1,8 mm szerokości^[6].

Nasiona: Żółtawy, lancetowatojajowaty ziarniak długości 2,2 do 3 mm i szerokości 1-1,2 mm. Plewy gęsto, przylegająco owłosione, zrastające się u nasady, na szczycie przewężone i zaostrzone, nieznacznie od siebie odgięte. Plewka dolna na szczycie ukośnie, asymetrycznie ścięta, z ością osadzoną w połowie długości lub nieco niżej, zawsze wystająca z kłoska. Ość nie dłuższa niż kłosek^[6].

Biologia i ekologia

Gatunek zasiedla stanowiska wilgotne i żyzne, często uczestniczy w zbiorowiskach pionierskich. Odporny na długotrwałe zalewy i zasolenie gleby. Spotykany nad brzegami jezior i bagien, słonych łąkach, w dolinach rzek oraz na piaskach nadmorskich i rzecznych. Kwitnie od maja do sierpnia. Liczba chromosomów 2n=28^[6].

Zmienność

Wyróżnia się niższe jednostki systematyczne. W Polsce nad Bałtykiem może występować podgatunek A. arundinaceus ssp. exserens A. et G. Znane są mieszańce z wyczyńcem łąkowym oraz wyczyńcem kolankowym^[6].

Zastosowanie

Trwała i szybko regenerująca się trawa o dużej wartości pokarmowej. W niektórych krajach uważana za cennych element pastwisk strefy alpejskiej^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-01-24] (ang.).
↑ ^a ^b Alopecurus arundinaceus Poir.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-15].
↑ Alopecurus arundinaceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 30, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Marian Falkowski (red.): Trawy polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982. ISBN 83-09-00593-8.
↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: officina botanica, 2009, s. 22. ISBN 978-83-925110-5-2.