Zygmunt Maciejewski

Zygmunt Maciejewski
Data i miejsce urodzenia	21 grudnia 1914 Berlin, Niemcy
Data i miejsce śmierci	12 sierpnia 1999 Warszawa
Zawód	aktor, reżyser
Lata aktywności	1945–1989
Odznaczenia

Zygmunt Maciejewski (ur. 21 grudnia 1914 w Berlinie, zm. 12 sierpnia 1999 w Warszawie^[1]) – polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, spiker i reżyser radiowy.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Józefa, mistrza krawieckiego, i Bronisławy Maciejewskich. Był bratem Romana (wybitnego kompozytora), Wojciecha (reżysera) i Jadwigi (nauczycielki). Absolwent Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warszawskiego (1939). Brał udział w kampanii wrześniowej. Okres okupacji spędził w Częstochowie, gdzie udzielał lekcji języka francuskiego.

Po wojnie uczęszczał do szkoły dramatycznej w Poznaniu. Zadebiutował 18 sierpnia 1945 w roli prokuratora w spektaklu Ziemia oskarża Wandy Karczewskiej w reż. Stefana Drewicza na deskach Teatru Polskiego w Poznaniu. Pracował również w Polskim Radio jako spiker (1945) i reżyser (1946–1948). W 1948 zdał aktorski egzamin eksternistyczny. Występował na scenach poznańskich: Teatru Nowego (1945–1947) i Teatru Polskiego (1947–1948). Od 1948 aktor scen warszawskich: Teatru Polskiego (1948–1949), Teatru Nowego (1949–1951), Teatru Narodowego (1951–1962), Teatru Klasycznego (1962–1972), Teatru Studio (1972–1978) i Teatru Na Woli (1978–1981). W 1981 przeszedł na emeryturę, ale nadal grał w filmach. Ostatni raz zagrał gościnnie w warszawskim Teatrze Kwadrat w 1989^[1].

Był ojcem aktora Michała^[1]. Zmarł 12 sierpnia 1999 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Komunalnym Północnym na Wólce Węglowej (kwatera W-III-13-1-11)^[2].

W maju 2012 powstał film dokumentalny Bracia w reżyserii Moniki Adamczewskiej, o trzech braciach Maciejewskich – Romanie, Zygmuncie i Wojciechu^[3].

Filmografia

Człowiek na torze (1956) – zawiadowca Tuszka
Miejsce dla jednego (1965)
Stawka większa niż życie (serial telewizyjny) (1968) – gruppenführer (odc. 6. Żelazny Krzyż)
Znicz olimpijski (1969) – trener Schmidt
Pułapka (1970) – sierżant Młynarski
Kolumbowie (serial telewizyjny) (1970) – gestapowiec przesłuchujący Basię (odc. 2. Żegnaj Baśka)
Epilog norymberski (1970) – Friedrich Paulus, świadek oskarżenia
Trochę nadziei (1971) – ojciec
W pustyni i w puszczy (1973) – Linde
Przejście podziemne (1973) – wychowawca
Drzwi w murze (1973) – aktor
Akcja V (1973) – Niemiec w trafice
Najważniejszy dzień życia (1974) – Niemiec, były wiceburmistrz (odc. 8. Złoto)
Opadły liście z drzew (1974) – partyzant
Kazimierz Wielki (1975) – proboszcz
Smuga cienia (1976) – właściciel ładunku
Polskie drogi (serial telewizyjny) (1976) – profesor Gleybnitz, znajomy Zygadlewicza (odc. 3. Najspokojniejsze miejsce na świecie)
Dźwig (1976) – dyrektor zakładów
Con amore (1976) – ojciec Andrzeja
Znak orła (serial telewizyjny) (1977) – komtur krzyżacki (odc. 8. Gdyby zdradził. 1331, odc. 9. Komu służycie. 1331 i odc. 13. Dwa podarunki. 1331)
Lalka (serial telewizyjny) (1977) – ojciec Rzeckiego (odc. 2. Pamiętnik starego subiekta)
Gdzie woda czysta i trawa zielona (1977) – Stępniak
Dziewczyna i chłopak (serial telewizyjny) (1977) – nadleśniczy (odc. 6. Tomek i Tosia)
40-latek (serial telewizyjny) (1977) – pułkownik (odc. 18. Gra wojenna, czyli na kwaterze)
Życie na gorąco (serial telewizyjny) (1978) – lekarz przyjmujący do szpitala Lannerta (odc. 9. Bolzano)
Zielona miłość (serial telewizyjny) (1978) – dyrektor „Polchemu” (odc. 1. Bursztyn i odc. 3. Paweł)
Wśród nocnej ciszy (1978) – wojewoda
Biały mazur (1978) – przemysłowiec Geisler, ojciec Edwarda
Wiśnie (1979) – dyrektor muzeum
Sekret Enigmy (1979) – członek świty Adolfa Hitlera
Mysz (1979) – dyrektor szkoły
Doktor Murek (serial telewizyjny) (1979) – minister (odc. 3.)
Zamach stanu (1980) – adwokat Urbanowicz, obrońca w procesie brzeskim
Spotkanie na Atlantyku (1980) – kapitan
Sherlock Holmes i doktor Watson (Sherlock Holmes and Doctor Watson) (serial telewizyjny) (1980):

● odc. 18. Pechowy hazardzista – właściciel hotelu „Pod Koniczyną”,

● odc. 21. Podróżujący morderca – Henry Posner, właściciel lombardu

Polonia Restituta (1980) – Ludomir Grendyszyński, członek Tymczasowej Rady Stanu
Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (serial telewizyjny) (1981) – premier (odc. 5. Filolog i gwoździe)
Na straży swej stać będę (1983) – przewodniczący sądu
Fachowiec (1983) – Zygfryd Szwineiger, współwłaściciel fabryki
Dom Świętego Kazimierza (1983) – porucznik Grab
Pan na Żuławach (serial telewizyjny) (1984) – barman (odc. 1. Rozterki i nadzieje)
Ceremonia pogrzebowa (1984) – uczestnik pogrzebu profesora Tarnowskiego
111 dni letargu (1984) – Fedelberger, więzień w celi 192
Zmiennicy (serial telewizyjny) (1986) – ojciec Jana Oborniaka (odc. 10. Krzyk ciszy)
Republika nadziei (1986) – sędzia
Vera – der schwere weg der Erkenntnis (serial telewizyjny prod. NRD) (1987) – sekretarz generalny NATO
Ucieczka z miejsc ukochanych (1987) – ksiądz
W labiryncie (serial telewizyjny) (1988–1990) – profesor Witold Reiter, kuzyn Haniszów
Oszołomienie (1988) – widz w teatrze
Królewskie sny (serial telewizyjny) (1988) – Zeno, legat papieski

Polski dubbing

Jeszcze słychać śpiew. I rżenie koni... (1971) – pułkownik Józef Królikiewicz (rola Jana Kreczmara)
Potop (1974) – Augustyn Kordecki (rola Stanisława Jasiukiewicza)
Ja, Klaudiusz (1976) – Tytus
Siedem życzeń (serial telewizyjny) (1984) – kapłan egipski, inspektor z kuratorium (rola Włodzimierza Musiała) (odc. 6. Klątwa bogini Bast)

Ordery i odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1977)
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[4]
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1965)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Zygmunt Maciejewski w bazie filmpolski.pl
↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2023-12-10] .
↑ „Bracia” w bazie IMDb (ang.), imdb.com.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 – na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia

Zygmunt Maciejewski w bazie filmpolski.pl
Zygmunt Maciejewski w bazie Filmweb
Zygmunt Maciejewski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2021-04-10] .

Linki zewnętrzne

Zygmunt Maciejewski w bazie IMDb (ang.)
Zygmunt Maciejewski w bazie Filmweb
Zygmunt Maciejewski w bazie filmpolski.pl
Zygmunt Maciejewski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2021-04-09] .
Zygmunt Maciejewski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”