Augustin

Sveti Avgustin
Najraniji Avgustinov portret iz 6. veka
Episkop Hiponski
Rođen	13. novembar 354, Tagasta, Numidija
Preminuo	28. avgust 430, Hipon, Numidija
Poštuje se u	Pravoslavnoj crkvi Rimokatoličkoj crkvi Drevnoistočnim crkvama Anglikanstvu Luteranstvu
Praznik	15. jun (istočno hrišćanstvo) 28. avgust (zapadno hrišćanstvo)
Category:Sveci

Aurelije Augustin, isto tako poznat kao Augustin iz Hippoa, a najpoznatji kao sv. Augustin (13.11. 354. - 28.8. 430.) je rimski pisac, filozof i teolog koji je ostao upamćen kao jedna od najvažnijih ličnosti u historiji kršćanstva.

Rođen kao sin poganina i majke kršćanke, Augustin je u mladosti prihvatio maniheizam i živio razuzdanim životom, poslije opisanim u svojim Ispovijestima. Godine 386. je prešao na krščanstvo, da bi poslije postao biskupom Hippoa i ostao na tom položaju do svoje smrti.

Njegovo najvažnije djelo je Civitas dei (Država Božja).

Život

Aurelije Avgustin je rođen 13. novembra 354. godine u Tagasti u Numidiji (današnji Alžir), od oca paganina i majke hrišćanke (sveta Monika).^[1] Avgustin je studirao retoriku u Kartagini.^[1] U mladosti, oko svoje 23. godine, se oduševljava učenjem Manija, koji je nastojao da učenja Zaratuštre, Bude i Isusa uključi u jedinstven filozofski sistem, te narednih deset godina provodi kao manihejac.^[2] Po završetku studija, jedno vreme je bio predavač gramatike i retorike u Rimu i Milanu.^[1] Pored manihejstva, takođe je izučavao skepticizam i neoplatonizam.^[1]

U 33. godini života, pošto je, po sopstvenim rečima, proveo život kao »grešnik, neznabožac i razvratnik«^[2], prelazi u hrišćanstvo, dobrim delom pod uticajem svoje majke Monike.^[3] Nakon mnogih lutanja, vraća se u rodnu Afriku, gde 391. postaje sveštenik. 395. godine biva naimenovan za pomoćnika episkopa Valerija, a godinu dana kasnije, 396. godine, postaje episkop grada Hipona u severnoj Africi.^[1] Na tom mestu ostaje narednih trideset pet godina boreći se za jedinstvo crkve. Kao hrišćanski episkop borio se sa tri glavne jeresi: manihejaca, donatista i pelagijanaca. Nasuprot manihejaca koji su verovali da postoje dobra i zla sila, Avgustin je tvrdio da je univerzum u celini dobar, a da je zlo samo pomanjkanje ili odsustvo dobra. Nasuprot donatistima koji nisu priznavali svete tajne počinjene od sveštenika traditora, koji su predavali svete spise vlastima spise tokom progona, Avgustin je izlagao učenje o jedinstvu Crkve i delotvornosti svetih tajni. Nasuprot pelagijanaca, koji su smatrali da čovek sopstvenim naporima može postići spasenje, Avgustin iznosi učenje o prvobitnom grehu kao naslednoj moralnoj bolesti od koje svi bolujemo, a koju može izlečiti jedino milost Božja, dar koji se pre prima nego zaslužuje.^[1]

Umro je u sedamdeset šestoj godini života u Hiponu.^[2] Godine 1303. papa Bonifacije VIII ga je proglasio svecem. Pravoslavna crkva slavi ga 15. juna po julijanskom, a 28. juna po gregorijanskom kalendaru.Ima dobar flow

Učenje

Sv. Avgustin je prvi, i za doba latinske patristike najveći sistematizator hrišćanskog učenja. Osim ranijih crkvenih otaca i Sv. Pisma, posebno je cenio Platona.

Osnovna protivurečnost kod Avgustina je sukob mističnog i racionalnog duha, koja se posebno vidi u njegovoj političkoj teoriji. On je prvi među hrišć. misliocima političkim i pravnim pitanjima posvetio veliku pažnju.

Doba u kom Avgustin živi je doba propadanja Rimskog carstva i robovlasničkog sistema. Hrišćanstvo je državna religija i dok država sve više propada, crkva sve više jača. Između njh još nema većih sukoba. Crkva teži da sačuva autonomiju u duhovnim stvarima, što oslabljena država prihvata. Crkva se, sa svoje strane, potpuno pokorava državi u svetovnim stvarima. U to vreme aktuelniji je sukob između pagana i hrišćana.

U svojoj filozofiji Avgustin polazi od sigurnog postojanja jedino subjektivne svesti. Jedina sigurna istina je istina o sopstvenom psihičkom životu (mišljenju, osećanju, postojanju). Iz te istine se mogu izvući sve ostale istine. U tom pogledu Avgustin je neka preteča Dekarta.

Delo ‘‘O Božjoj državi’‘ je nastalo nakon što je Rim prvi put u svojoj istoriji pao u ruke neprijatelja. Rim je do tada smatran neosvojivim, tako da je njegov pad ostavio ogroman utisak na tadašnju društvenu svest. Pagani su počeli optuživati hrišćanstvo kao uzrok pada Rima, pa je Avgustin svojim delo pokušao da objasni taj događaj u skladu sa hrišćanskim učenjem, stvorivši tako prvu filozofiju istorije i prvo hrišćansko učenje o državi. U prvih 10 knjiga akcenat je na apologetici (odbrani hrišćanstvo od paganstva), a u sledećih 12 na dogmatici (izlaganju osnovnih postavki hrišćanskih doktrina).

Glavna misao je učenje o predestinaciji, tj. učenje da je tok istorije čovečanstva unapred određen voljom Božjom. Bog je biće koje ima beskonačno moćnu volju koja je uzrok sama sebi i koja samu sebe određuje. U tome se ogleda Avgustinov misticizam i iracionalizam. Njegova filozofija je puna fantastike i nema veze sa naučnim pogledom na svet. Cela istorija se objašnjava dramatičnim akcijama Boga bez realnih uzroka.

Istorija se deli na 6 epoha:

• od Adama do Noja
• Noja do Avrama
• od Avrama do Davida
• od Davida do Vavilonskoig ropstva
• od Vavilonskog ropstva do Hrista
• od Hrista do Strašnog suda

Ono što je od značaja za političku teoriju je uzrok pada Rima, a razlog je volja Božja. Rim je pao jer je bio nepravedna država, a nepravedna je zato što je zasnovana na bratoubistvu. Hrišćani se moraju radovati padu Rima, jer je to znak da se ispunjava volja Božja. Rim nije bio prava, tj. Božja država, već zemaljska država koja je plod ljudskog greha. Božja država je zasnovana na ljubavi Božjoj i čine je anđeli i vernici, a zemaljska je zasnovana na ljubavi prema samom sebi i čine je nevernici i zli duhovi. Prva je apsolutno dobro, druga apsolutno zlo. Prava država se bori sa zemaljskom i na kraju pobeđuje. Konačnom pobedom dobra uspostavlja se Božje carstvo na zemlji.

Avgustin je razlikovao državu u užem smislu od države kao mističko–religijskog pojma. To se vidi u drugim delima gde on državu određuje kao ‘‘ljudsku grupu vezanu društvenim vezama’‘. Crkva je državi potčinjena pravno, a država crkvi moralno.

Za ropstvo kaže da je opravdano, jer je posledica prvobitnog greha i trajaće koliko i svet(do Strašnog suda). Tek u nebeskom carstvu ljudi će se izjednačiti. Ovo kršenje hrišć. načela jednakosti, Avgustin opravdava time što, iako je ropstvo protivno prirodnom pravu, ono odgovara pozitivnom pravu i mora se poštovati.

Avgustin razlikuje pravedan i nepravedan rat. Pravedan je rat (justum bellum) vernika protiv nevernika.

Avgustinove ideje o 2 države i smislu ljudske istorije su duboko odredile istoriju katoličanstva i protestantizma. Njegovo učenje je osnov stanovišta o prvenstvu crkve nad državom i vere nad pravom.

Dela

Avgustin je napisao mnoštvo knjiga. Najpoznata dela su mu:

• Protiv akademika (Contra Academicos)
• De beata vita
• De ordine
• Soliloquia (386);
• De quantitate animae (387—88);
• De genesi contra Manichaeos (388/38O);
• Ispovesti (Confessiones; oko 400), u kojima opisuje lutanja burno proživljene mladosti, kao i zrela unutrašnja iskustva, razmišljanja i osećanja
• O državi božijoj (De civitate Dei; od 412. do 426), u kojoj govori o napretku istorije ka ostvarenju Božje države. Neposredan povod za pisanje ovog dela je bilo Alarikovo osvajanje Rima 410. godine.
• Retractiones (oko 430).

Izvori

Vanjske poveznice

Augustin na Wikimedijinoj ostavi

• Sveti Augustin: Ispovjesti