Pertinax
| Pertinax | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
  Irudi gehiago | |||||||||||
193ko urtarrilaren 1a - 193ko martxoaren 28a ← Komodo - Didio Juliano →
188 - 189
175 - 185
| |||||||||||
| Bizitza | |||||||||||
| Jaiotza | Alba, 126ko abuztuaren 1a | ||||||||||
| Herrialdea |  Antzinako Erroma | ||||||||||
| Heriotza | Erroma, 193ko martxoaren 28a (66 urte) | ||||||||||
| Heriotza modua | giza hilketa | ||||||||||
| Familia | |||||||||||
| Aita | Helvius Successus | ||||||||||
| Ama | ezezaguna | ||||||||||
| Ezkontidea(k) | Flavia Titiana (en)  | ||||||||||
| Bikotekidea(k) | ikusi
| ||||||||||
| Seme-alabak | ikusi
| ||||||||||
| Hezkuntza | |||||||||||
| Hizkuntzak | latina | ||||||||||
| Jarduerak | |||||||||||
| Jarduerak | politikaria, militarra eta soldadua | ||||||||||
| Sinesmenak eta ideologia | |||||||||||
| Erlijioa | Antzinako Erromako erlijioa | ||||||||||
  | |||||||||||
Publio Helvio Pertinax (latinez: Publius Helvius Pertinax; Alba, 126ko abuztuaren 1a - Erroma, 193ko martxoaren 28a) erromatar enperadorea izan zen, Komodo hil zuten egunetik bertatik (192ko abenduaren 31tik) hil zen arte.
Estreinako urteak
Italian jaioa, haren aita askatutako esklaboa izan zen. Hastapenean, Pertinax gramatika irakaslea izan zen, baina etorkizun oparoagoa lortzeko nahian, armadan sartu zen.
Hurrengo partiarren kontrako gerran, ausart jokatu zuen Pertinaxek. Hortaz, postu hobeak eskuratu ahal izan zituen. Britanian, Danubioko mugan eta Dazian aritu zen.
Marko Aurelioren agintaldian, jauregiko azpijokoak baztertu zuen nolabait. Alabaina germaniarren kontrako gerretan berriro nabarmendu zen. 175ean kontsul izendatu zuten. 185 arte Mesia, Dazia, Siria eta Britania probintzietan gobernari jardun zuen.
Senatuan ere eserleku bat eskuratu zuen, harik eta Pretoriar Guardiak bizitza publikotik kanporatu zuen arte. Britaniara joan zen berriro, non armada matxinatua zegoen. Hiltzeko zorian egon zen matxinada itzaltzeko saioan, baina azkenean menderatu zituen matxinoak. 187an postua utzi behar izan zuen haren agintaldi gogorra zela kausa legioek gorrotoa ziotelako.
188an eta 189an Afrikako probintzian prokontsula izan zen. Erromara itzuli zen orduan, Komodorekin kontsulatua partekatzeko eta Pretoriar Guardiaren burua izateko. Postu horretan zegoen Komodo etxeko batek hil zuenean.
Agintean
Pertinaxen agintaldia laburra zen oso, 86 egunetakoa. Marko Aurelioren politikak berreskuratzen saiatu zen, baina aurkariak leku gehienetan aurkitu zituen.
Pretoriar Guardiak ordainsaria ederra espero bazuen ere, ez zen halakorik gertatu. Orduan, Komodoren ondare guztiak (plazer sexualetakoak ere) saldu zituzten, nahi adina diru eskuratu arte.
Konspirazio bat eten ahal izan zuen, baina bigarrenean Pretoriar Guardiak hil zuen. Enperadore izateko arriskuak ezagutzen zituen Pertinaxek. Izan ere, titulu hori ez zion semeari eman. Horrela bizitza salbatu zion.
Didio Juliano senatariak bere burua enperadore izendatu zuen. Horrek gerra zibil labur bat piztu zuen. Septimio Severo garaile aterata, enperadore berria bihurtu zen. Septimio Severok Pertinaxen agintaldia onartuta, hiltzaileak zigortu zituen eta estatu-hileta eman zion Pertinaxi.
- i
- e
- a
Erromatar eta bizantziar enperadoreak
27 BC – 235 AD
235–284
- Maximino Trax
- Gordiano I.a eta Gordiano II.a
- Pupieno eta Balbino
- Gordiano III.a
- Filipo Arabiarra eta Filipo II.a
- Dezio eta Herenio Etrusko
- Hostiliano
- Treboniano Galo eta Volusiano
- Emiliano
- Valeriano
- Galieno, Salonino eta Valeriano II.a
- Klaudio Gotiko
- Kintilo
- Aureliano
- Tazito
- Floriano
- Probo
- Karo
- Karino eta Numeriano
Galietako enperadoreak:- Postumo
- (Leliano)
- Mario
- Viktorino
- (Domiziano II.a)
- Tetriko I.a eta Tetriko II.a
284–395
- Diokeziano (inperio osoa)
- Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea)
- Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) eta Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (West)
- Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (mendebaldea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea)
- Galerio (ekialdea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea)
- Galerio (ekialdea) eta Maxentzio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea)
- Galerio (ekialdea) eta Lizinio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea)
- Maxentzio (bakarrik)
- Lizinio (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (bere burua aldarrikatua) eta Valerio Valente
- Lizinio (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Lizinio II.a, Konstantino II.a eta Krispo
- (Martiniano)
- Konstantino I.a Handia (inperio osoa) eta Krispo
- Konstantino II.a
- Konstante
- Magnentzio eta Dezentzio
- Konstantzio II.a eta Vetranio
- Juliano Apostata
- Joviano
- Valentiniano I.a
- Valente
- Graziano
- Valentiniano II.a
- Magno Maximo eta Flavio Viktor
- Teodosio I.a Handia
- (Flavio Eugenio)
395–480
- Honorio
- (Konstantino III.a eta Konstantzio II.a)
- Konstantzio III.a
- Joan, mendebaldeko usurpatzailea Ravenan
- Valentiniano III.a
- Petronio Maximo eta Paladio
- Avito
- Maioriano, Libio Severo, Antemio eta Olibrio
- Glizerio
- Julio Nepote (de iure)
- Romulo Augustulo (usurpatzailea)
Bizantziar Inperioa
395–1204
- Arkadio
- Teodosio II.a
- Pulkeria
- Martziano
- Leon I.a
- Leon II.a
- Zenon I.a (1. agintaldia)
- Basilisko eta Marko
- Zenon I.a (2. agintaldia)
- Anastasio I.a
- Justino I.a
- Justiniano I.a
- Justino II.a
- Tiberio II.a
- Maurizio eta Teodosio
- Fokas
- Heraklio
- Konstantino III.a
- Heraklonas
- Konstante II.a
- Konstantino IV.a eta Heraklio, Tiberio eta Justiniano II.a
- Justiniano II.a (1. agindaldia)
- Leontzio
- Tiberio III.a
- Justiniano II.a (2. agintaldia) eta Tiberio
- Filipiko
- Anastasio II.a
- Teodosio III.a
- Leon Isauriarra
- Konstantino V.a
- Artabasdo
- Leon IV.a Khazariarra
- Konstantino VI.a
- Irene
- Nizeforo I.a
- Estaurazio
- Mikel I.a Rangabe eta Teofilakto
- Leon V.a Armeniarra eta Konstantino
- Mikel II.a
- Teofilo
- Mikel III.a
- Basilio Mazedoniarra
- Leon VI.a Jakituna
- Alexandro Bizantziokoa
- Konstantino VII.a Porfirogeneta
- Erroman I.a Lakapetarra eta Kristobal, Eztebe eta Konstantino
- Erroman II.a
- Nizeforo II.a Fokas
- Joan I.a Tzimiskes
- Basilio II.a
- Konstantino VIII.a
- Zoe (1. agindaldia) eta Erroman III.a
- Zoe (1. agindaldia) eta Mikel IV.a
- Mikel V.a
- Zoe (2. agindaldia) eta Teodora
- Zoe (2. agindaldia) eta Konstantino Monomako
- Konstantino Monomako (bakarrik)
- Teodora
- Mikel VI.a
- Isaak I.a Komneno
- Konstantino X.a Dukas
- Erroman IV.a Diogenes
- Mikel VII.a Dukas eta Androniko, Konstantios eta Konstantino
- Nizeforo III.a Botaniates
- Alexio I.a Komneno
- Joan II.a Komneno eta Alexio Komneno
- Emanuel I.a Komneno
- Alexio II.a Komneno
- Androniko I.a Komneno
- Isaak II.a Angelo
- Alexio III.a Angelo
- Alexio IV.a Angelo
- Nikolas Kanabos, usurpatzailea
- Alexio V.a Dukas
1204–1261
Bizantziar Inperioa
1261–1453
- Mikel VIII.a Paleologo
- Androniko II.a Paleologo eta Mikel IX.a Paleologo
- Androniko III.a Paleologo
- Joan V.a Paleologo
- Joan VI.a Kantakuzeno eta Joan V.a Paleologo eta Mateo Kantakuzeno
- Joan V.a Paleologo
- Androniko IV.a Paleologo
- Joan VII.a Paleologo
- Androniko V.a Paleologo
- Emanuel II.a Paleologo
- Joan VIII.a Paleologo
- Konstantino XI.a Paleologo
Letra etzanean usurpatzaile edo enperadorekideak.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Pertinax  |
| Autoritate kontrola |
|---|
Datuak: Q1436
Multimedia: Pertinax / Q1436
