Łukasz Kurdybacha

Łukasz Kurdybacha (ur. 22 października 1907 w Laszkach, zm. 22 grudnia 1972 w Warszawie) – polski pedagog i historyk myśli pedagogicznej.

Życiorys

Studia z zakresu kultury i oświaty odbył pod kierunkiem prof. Stanisława Łempickiego. Doktoryzował się w 1932, a habilitował w 1938 pracą Staropolski ideał wychowawczy. W 1939 został docentem na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W czasie II wojny światowej był kierownikiem sekcji oświatowej w Komitecie Pomocy i Opieki nad polskimi uchodźcami w Bukareszcie. Walczył pod Tobrukiem w siłach Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Był kierownikiem funkcjonującej w Jerozolimie polskiej placówki oświatowej^[1]. Z jego inicjatywy wydawano serię Szkolna Biblioteczka na Wschodzie w ramach której publikowano lektury na potrzeby polskich szkół na Bliskim Wschodzie, w Indiach, Afryce Południowo-Wschodniej, Nowej Zelandii, Meksyku i Algerii^[2].

Po powrocie do Polski pracował w spółdzielni Czytelnik, a także w Instytucie Badań Literackich PAN. W 1951 uzyskał tytuł profesora na Uniwersytecie Warszawskim. Został tam kierownikiem Katedry Historii Szkolnictwa i Oświaty. Potem był dyrektorem Instytutu Pedagogiki tej uczelni (do 1970). Od 1970 do 1972 był redaktorem naczelnym czasopisma Kwartalnik Pedagogiczny^[1]. W latach 1963–1968 był kierownikiem Pracowni Dziejów Oświaty PAN, a w latach 1968–1970 dyrektorem Instytutu Pedagogiki UW. Był w tym czasie inicjatorem powołania rocznika Rozprawy z Dziejów Oświaty, a także serii wydawniczych Monografie z Dziejów Oświaty oraz Archiwum Dziejów Oświaty. Pod jego kierunkiem wydano fundamentalne dzieło Historia wychowania (dwa tomy)^[1].

Inicjował badania zespołowe nad historią polskiej oświaty od XVI do XX wieku, przy czym sam był zainteresowany głównie jej dziejami w okresie Odrodzenia i Oświecenia^[1].

Prace

• Naród w walce (wybór literatury wojennej) (1943).
• Kuria rzymska wobec Komisji Edukacji Narodowej w latach 1773–1783 (1949).
• Dzieje oświaty kościelnej do końca XVIII w. (1949).
• Dzieje kodeksu Andrzeja Zamoyskiego (1951).
• Działalność Jana Amosa Komeńskiego w Polsce (1957).
• Działalność pedagogiczna Stanisława Konarskiego (1957).
• Z dziejów pedagogiki ariańskiej (1958).
• Historia wychowania (tom I – 1965, tom II – 1967).
• Idee oświatowe i wychowawcze W.I. Lenina (1970).
• Komisja Edukacji Narodowej (1973).
• Pisma wybrane (tomy 1–3 - 1976).

Przypisy