Żółw natator

Żółw natator

Natator depressus[1]
(Garman, 1880)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Podkrólestwo	Bilateria
(bez rangi)	wtórouste
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Infratyp	żuchwowce
Nadgromada	czworonogi
Gromada	gady
Rząd	żółwie
Podrząd	żółwie skrytoszyjne
Rodzina	żółwie morskie
Podrodzina	Cheloniinae
Rodzaj	Natator McCulloch, 1908[2]
Gatunek	żółw natator
Synonimy
Chelonia depressa Garman, 1880 Natator depressa (Garman, 1880) Natator tessellatus McCulloch, 1908
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
brak danych
Zasięg występowania
Zasięg występowania z zaznaczonymi miejscami lęgowymi
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Żółw natator^[4], żółw australijski^[5] (Natator depressus) – gatunek gada z rodziny żółwi morskich (Cheloniidae); jedyny przedstawiciel rodzaju Natator^[6]. Jest endemitem szelfu kontynentalnego północnej Australii i jedynym gatunkiem żółwia morskiego o tak ograniczonym zasięgu występowania^[7], a także jedynym gatunkiem żółwia morskiego, który nie występuje w pelagialu oceanicznym, a jedynie w płytkich wodach przybrzeżnych, najczęściej na głębokości 5–20 m. Żywi się mięczakami, mszywiołami, meduzami, koralowcami i innymi bentosowymi bezkręgowcami^[8].

Charakterystyka

Jego angielska nazwa flatback sea turtle (dosł. ‘morski żółw płaskoplecy’) bierze się z kształtu jego skorupy, płaskiej lub wręcz wklęśniętej na stronie grzbietowej. Gatunek ten osiąga zwykle 76–96 cm długości i 70–90 kg masy^[9].

Jego kończyny przednie są szerokie i płetwowate, służą jako narząd lokomocji. Kończyny tylne są silnie zredukowane i pełnią funkcję sterów^[10]. Ich płaski, opływowy pancerz pokryty jest dużymi rogowymi płytkami. Nigdy jednak nie jest całkowicie skostniały. Pomiędzy kostnymi płytkami w karapaksie i plastronie obecne są szerokie szczeliny wypełnione włóknistą skórą^[11]. Głowa jest stosunkowo duża i nie może być całkowicie wciągnięta do pancerza^[12].

Karapaks może mieć kolor szary, blady szarozielony lub oliwkowy, występują na nim 4 pary rogowych tarcz żebrowych. Głowa i płetwy oliwkowoszare, a strona brzuszna bladożółta. Na przednich odnóżach natator ma po jednym pazurze^[13].

Natatora od bardzo podobnego żółwia jadalnego można odróżnić po układzie łusek na przednich kończynach^[12].

Rozmnażanie

Samice wychodzą na ląd, aby złożyć jaja 2–3 razy w sezonie^[13]. Wykopują na plaży dołek o głębokości 60–70 cm, do którego składają około 50 jaj. W około ⅔ przypadków jaja złożone w jednym dołku są zapłodnione przez dwóch lub nawet trzech samców^[14]. Po okresie inkubacji trwającym około 45 dni młode wykluwają się i od razu przemieszczają do wody^[15].

Młode po wykluciu są oliwkowozielone, ale mają czarno obrzeżone rogowe płytki pancerza^[13].

Status, zagrożenia i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN żółw natator ma status DD – niedostatecznie rozpoznany^[3]. W Australii jest klasyfikowany jako narażony na wyginięcie^[16].

Zagrożenia żółwia natatora we wschodniej Australii są związane przede wszystkim z działalnością człowieka, między innymi z wydobyciem ropy naftowej i gazu ziemnego, niszczeniem siedlisk i wyciekami paliw. Kolejnym poważnym zagrożeniem dla tego gatunku jest przypadkowe chwytanie osobników podczas połowu ryb i krewetek. Z badań przeprowadzonych w Queensland East Coast Otter Trawl Fishery wynika, że aż 10% zaplątujących się w sieci żółwi należy do gatunku Natator depressus^[17].

Żółwie morskie pomimo tego, że są chronione przez prawo międzynarodowe, lokalnie wykorzystuje się jako źródło pożywienia. Rdzenni mieszkańcy Australii mają prawo do polowania i podbierania ich jaj w celach niekomercyjnych^[18].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• WWF Zwierzęta na krawędzi (pdf). wwf.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-25)].