3 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich

Ten artykuł dotyczy austro-węgierskiego 3 Tyrolskiego Pułku Strzelców Cesarskich. Zobacz też: inne pułki piechoty noszące numer „3”.
3 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich
3. Regiment der Tiroler Kaiserjäger
3. Regiment Tiroler Kaiser-Jäger
Historia
Państwo

 Austro-Węgry

Sformowanie

1895

Rozformowanie

1918

Tradycje
Święto

24 czerwca

Rodowód

Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich

Dowódcy
Pierwszy

płk Heinrich Giovanelli von Ghersburg

Działania zbrojne
I wojna światowa
Organizacja
Dyslokacja

Trydent, Riva, Rovereto, Wiedeń, Bolzano, Cles, Borgo

Rodzaj sił zbrojnych

cesarska i królewska Armii

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

8 Dywizja Piechoty
25 Dywizja Piechoty

3 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich (3. TKJR, 3. TJR) – pułk piechoty cesarskiej i królewskiej Armii.

Historia pułku

Pułk został utworzony 20 kwietnia 1895 roku z czterech batalionów polowych (nr 9–12) i Kadry Batalionu Zapasowego Nr 3, które zostały wyłączone z dotychczasowego Tyrolskiego Pułku Strzelców Cesarskich[1].

Sztab pułku razem z 1. i 4. batalionem oraz Kadrą batalionu zapasowego stacjonował w Trydencie (niem. Trient), 2. batalion w Riva, a 3. batalion w Rovereto[2]. Pułk wchodził w skład 16 Brygady Piechoty w Trydencie należącej do 8 Dywizji Piechoty[3].

W 1898 roku sztab pułku razem z 1., 3. i 4. batalionem został przeniesiony do Wiednia i włączony do tamtejszej 49 Brygady Piechoty należącej do 25 Dywizji Piechoty. 2. batalion został przeniesiony z Riva do Trydentu i pozostał w składzie 16 Brygady Piechoty. W Trydencie pozostała także Kadra batalionu zapasowego[4].

W 1904 roku sztab pułku razem z 1. i 2. batalionem został przeniesiony do Bolzano (niem. Bozen), 3. batalion do Cles, a 4. batalion do Trydentu, gdzie nadal stacjonowała Kadra batalionu zapasowego. Cały pułk ponownie znalazł się w składzie 16 Brygady Piechoty[5]. W 1906 roku 3. batalion został przeniesiony z Cles do Borgo[6].

W 1908 roku sztab pułku razem z 2. batalionem został przeniesiony do Rovereto, a 1. batalion do Riva. 3. batalion pozostawał w Borgo, a 4. batalion i kadra batalionu zapasowego w Trydencie. Zmiany w dyslokacji pułku nie wpłynęły na jego podporządkowanie. Nadal wchodził w skład 16 Brygady Piechoty[7].

W 1912 roku sztab pułku razem z 2. i 3. batalionem stacjonował w Rovereto, 1. batalion w Rivie, a 4. batalion i Kadra batalionu zapasowego w Trydencie. Pułk został włączony w skład nowo utworzonej 96 Brygady Piechoty w Rovereto należącej do 8 Dywizji Piechoty[8]. Dyslokacja i podporządkowanie pułku nie uległo zmianie do 1914 roku[9].

Dla podtrzymania tradycji szefem pułku wszystkich czterech pułków pozostał cesarz Franciszek Józef I – co było ewenementem w austro-węgierskich siłach zbrojnych[10].

Swoje święto pułk obchodził 24 czerwca w rocznicę bitwy pod Custozą stoczonej w 1866 roku[1].

Pułk otrzymywał rekrutów z trzech okręgów uzupełnień: Innsbruck, Bressanone (niem. Brixen) i Trydent, położonych na terytorium 14 Korpusu[11].

Kolory pułkowe: trawiasty (niem. grasgrün), guziki złote.

W czasie I wojny światowej szystkie bataliony walczyły na froncie wschodnim w składzie 3 Armii[12]. Pułk walczył na ziemiach polskich m.in. przy forsowaniu Sanu pod Leżajskiem (14-18 października 1914), walkach pod Rozwadowem (24 października – 2 listopada 1914)[13].

Żołnierze

FML Ignaz Verdroß von Droßberg
Komendanci pułku
  • płk Heinrich Giovanelli von Ghersburg (1895[2] – 1897 → stan spoczynku[14])
  • płk Karl Manussi von Montesole (1897[15] – 1899 → urlopowany[16])
  • płk arcyksiążę Ferdynand Karol (1899[17] – 1902 → komendant 18 Brygady Piechoty)
  • płk Hugo von Reinsperg (1902 – 1908 → komendant 6 Brygady Górskiej[18])
  • płk Ignaz Verdroß von Droßberg(inne języki) (1908[19] – 1911 → komendant 14 Brygady Górskiej[20])
  • płk Ignaz Fleischmann (1911[21] – 1912[22])
  • ppłk / płk Heinrich Vonbank (1912[22][1] – 1915 → Komenda 96 Brygady Piechoty)
  • płk Friedrich Nürnberger (1917 – 1918)
Oficerowie

Przypisy

  1. a b c Schematismus 1914 ↓, s. 589.
  2. a b Schematismus 1896 ↓, s. 532.
  3. Schematismus 1896 ↓, s. 113.
  4. Schematismus 1899 ↓, s. 113, 137, 578.
  5. Schematismus 1905 ↓, s. 143, 618.
  6. Schematismus 1907 ↓, s. 634.
  7. Schematismus 1909 ↓, s. 151, 660.
  8. Schematismus 1913 ↓, s. 165, 715.
  9. Schematismus 1914 ↓, s. 111, 589.
  10. Rydel 2001 ↓, s. 45.
  11. Schematismus 1907 ↓, s. 630.
  12. Patrz Order of Battle - Galicia August, 1914
  13. Sławomir Kułacz, Kwatera Tyrolskich Strzelców Cesarskich na cmentarzu w Kamieniu.
  14. Schematismus 1898 ↓, s. 183.
  15. Schematismus 1898 ↓, s. 576.
  16. Schematismus 1900 ↓, s. 189.
  17. Schematismus 1900 ↓, s. 12, 596.
  18. Schematismus 1909 ↓, s. 153, 172.
  19. Schematismus 1909 ↓, s. 660.
  20. Schematismus 1912 ↓, s. 165, 185.
  21. Schematismus 1912 ↓, s. 676.
  22. a b Schematismus 1913 ↓, s. 715.

Bibliografia

  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1896. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1895. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1897. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1899. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1898. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1900. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1899. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1905. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1904. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1907. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1906. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1912. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1911. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
  • Jan Rydel: W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001. ISBN 83-7188-235-1.
  • Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900 - 1914
  • Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918 By Glenn Jewison & Jörg C. Steiner
  • p
  • d
  • e
Piechota sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgier 1867-1918
Dywizje piechoty
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13 OK
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20 H
  • 21 OK
  • 22 OK
  • 23 H
  • 24
  • 25
  • 26 OK
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 35
  • 36
  • 37 H
  • 38 H
  • 39 H
  • 40 H
  • 41 H
  • 42 H
  • 43 OK
  • 44 OK
  • 45 OK
  • 46 OK
  • 47
  • 48
  • 49
  • 50
  • 51 H
  • 52
  • 53
  • 54
  • 55
  • 56
  • 56 OK
  • 57
  • 58
  • 59
  • 60
  • 61
  • 62
  • 63
  • 64 H
  • 70 H
  • 71
  • 72
  • 73
  • 74 H
  • 81
  • 90
  • 91
  • 92
  • 93
  • 94
  • 95 PR
  • 106 PR
  • 155 H
Brygady piechoty
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25 OK
  • 26 OK
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 37
  • 38
  • 39 H
  • 40 H
  • 41 OK
  • 42 OK
  • 43 OK
  • 44 OK
  • 45 H
  • 46 H
  • 47
  • 48
  • 49
  • 50
  • 51 OK
  • 52 OK
  • 53
  • 54
  • 55
  • 56
  • 57
  • 58
  • 59
  • 60
  • 61
  • 62
  • 63
  • 64
  • 65
  • 66
  • 67
  • 68
  • 69
  • 70
  • 71
  • 72
  • 73 H
  • 74 H
  • 75 H
  • 76 H
  • 77 H
  • 78 H
  • 79 H
  • 80 H
  • 81 H
  • 82 H
  • 83 H
  • 84 H
  • 85 OK
  • 86 OK
  • 87 OK
  • 88 OK
  • 89 OK
  • 90 OK
  • 91 OK
  • 92 OK
  • 94
  • 96
  • 97
  • 98
  • 121
  • 122
Brygady górskie
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
Pułki cesarskiej i królewskiej Armii
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • 26
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 35
  • 36
  • 37
  • 38
  • 39
  • 40
  • 41
  • 42
  • 43
  • 44
  • 45
  • 46
  • 47
  • 48
  • 49
  • 50
  • 51
  • 52
  • 53
  • 54
  • 55
  • 56
  • 57
  • 58
  • 59
  • 60
  • 61
  • 62
  • 63
  • 64
  • 65
  • 66
  • 67
  • 68
  • 69
  • 70
  • 71
  • 72
  • 73
  • 74
  • 75
  • 76
  • 77
  • 78
  • 79
  • 80
  • 81
  • 82
  • 83
  • 84
  • 85
  • 86
  • 87
  • 88
  • 89
  • 90
  • 91
  • 92
  • 93
  • 94
  • 95
  • 96
  • 97
  • 98
  • 99
  • 100
  • 101
  • 102
  • 103
  • 104
  • 105
  • 106
  • 107
  • 108
  • 109
  • 110
  • 111
  • 112
  • 113
  • 114
  • 115
  • 116
  • 117
  • 118
  • 119
  • 110
  • 121
  • 112
  • 123
  • 114
  • 125
  • 116
  • 127
  • 118
  • 129
  • 130
  • 131
  • 132
  • 133
  • 134
  • 135
  • 136
  • 137
  • 138
  • 139
Pułki piechoty bośniacko-hercegowińskiej
Pułki cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej
Pułki królewsko-węgierskiej Obrony Krajowej
Tyrolskie pułki strzelców cesarskich
Pułki strzelców krajowych
  • I
  • II
  • III
Bataliony strzelców polowych
  • 1
  • 2
  • 3
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 16
  • 17
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
Pułki piechoty Legionów Polskich
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7