Alan J. Pakula
| Ten artykuł od 2023-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Prawdziwe imię i nazwisko | Alan Jay Pakula | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 7 kwietnia 1928 | ||
Data i miejsce śmierci | 19 listopada 1998 | ||
Zawód | reżyser, scenarzysta, producent filmowy | ||
Współmałżonek | Hope Lange (1963–1971), Hannah Cohn Boorstin (1973–1998) | ||
Lata aktywności | 1957–1998 | ||
|
Alan Jay Pakula (ur. 7 kwietnia 1928 w Nowym Jorku, zm. 19 listopada 1998 w Melville) – amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy.
Życiorys
Pochodzenie i początki
Pakula urodził się na nowojorskim Bronksie w rodzinie żydowskich imigrantów z Polski. Ukończył dramaturgię na prestiżowym Uniwersytecie Yale.
Swoją hollywoodzką karierę rozpoczął jako asystent w departamencie filmów animowanych wytwórni Warner Bros. W 1957 został producentem swojego pierwszego filmu dla Paramount Pictures. W 1962 wyprodukował film Zabić drozda Roberta Mulligana, za który otrzymał nominację do Oscara za najlepszy film roku.
W 1969 nakręcił swój debiut reżyserski Bezpłodna kukułka, z nominowaną do Oscara Lizą Minnelli w roli głównej.
Trylogia teorii spiskowych
W 1971 Pakula nakręcił Klute, pierwszą część nieoficjalnego cyklu, zwanego trylogią teorii spiskowych. Film opowiadał historię związku pomiędzy prywatnym detektywem (tytułowa rola Donalda Sutherlanda) i call-girl (graną przez Jane Fondę w swojej oscarowej roli). Film okazał się sukcesem zarówno pod względem finansowym, jak i artystycznym.
Drugą część cyklu stanowił thriller Syndykat zbrodni (1974) z Warrenem Beattym w roli głównej. Opowiadał o tajemniczej korporacji Parallax, zajmującej się świadczeniem usług terapeutycznych, do której przenika reporter prowadzący własne śledztwo w sprawie zabójstwa senatora.
W 1976 Pakula zakończył swą nieformalną „trylogię” filmem Wszyscy ludzie prezydenta, który okazał się kolejnym komercyjnym sukcesem, a twórca został po raz kolejny nominowany do Oscara, tym razem za najlepszą reżyserię. Film został oparty na faktach. Podstawę scenariusza stanowiła książka Carla Bernsteina i Boba Woodwarda, dwóch dziennikarzy gazety „The Washington Post”, którzy odkryli aferę Watergate.
Pakula przewodniczył jury konkursu głównego na 31. MFF w Cannes (1978).
Dalsza kariera
Pakula kolejny sukces odniósł w 1982 filmem Wybór Zofii z Meryl Streep w roli głównej. Jego scenariusz, oparty na podstawie powieści Williama Styrona, został nominowany do Oscara.
W następnych latach Pakula skupił się głównie na filmach prawniczych, odnosząc sukcesy komercyjne takimi filmami jak Uznany za niewinnego (oparty na powieści Scotta Turowa) i Raport Pelikana (adaptacja bestsellera Johna Grishama).
Śmierć
Pakula zginął w 1998 w wypadku samochodowym na autostradzie na Long Island. Kierowca jadący przed nim uderzył w metalową rurę, która przeleciała przez przednią szybę samochodu Pakuli i uderzyła go w głowę. Wskutek tego 70-letni wówczas reżyser zjechał z drogi i uderzył w barierki, co spowodowało śmierć na miejscu.
Filmografia
Reżyser
- 1969 Bezpłodna kukułka
- 1971 Klute
- 1973 Miłość i ból i ta cała cholerna reszta
- 1974 Syndykat zbrodni
- 1976 Wszyscy ludzie prezydenta
- 1978 Przybywa jeździec
- 1979 Zacznijmy od nowa
- 1981 Prolongata
- 1982 Wybór Zofii
- 1986 Dream Lover
- 1987 Sierotki
- 1989 Do zobaczenia rano
- 1990 Uznany za niewinnego
- 1992 Tolerancyjni partnerzy
- 1993 Raport Pelikana
- 1997 Zdrada
Linki zewnętrzne
- Alan J. Pakula w bazie IMDb (ang.)
- Alan J. Pakula w bazie Notable Names Database (ang.)
- Alan J. Pakula w bazie Filmweb
- p
- d
- e
Lata 60. | |
---|---|
Lata 70. |
|
Lata 80. | |
Lata 90. |
|
- p
- d
- e
|
- Wikiprojekt:Filmy
- ISNI: 0000000083876497
- VIAF: 61732758
- ULAN: 500035064
- LCCN: n79095326
- GND: 129602191
- BnF: 138981946
- SUDOC: 070441030
- NLA: 35978518
- NKC: pna2006327227
- BNE: XX1091338
- NTA: 07084397X
- BIBSYS: 90933702
- CiNii: DA10914512
- Open Library: OL7215171A
- PLWABN: 9810621555405606
- NUKAT: n2008080852
- J9U: 987007422385205171
- CANTIC: a10779292
- CONOR: 38178403
- KRNLK: KAC201109950
- LIH: LNB:Ci7g;=Bq
- WorldCat: lccn-n79095326
- PWN: 3953354
- Britannica: biography/Alan-J-Pakula
- NE.se: alan-j-pakula
- SNL: Alan_J._Pakula
- VLE: alan-j-pakula
- Catalana: 0247953
- DSDE: Alan_J._Pakula
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 46170