Steven Soderbergh

Steven Soderbergh
Ilustracja
Steven Soderbergh (2013)
Prawdziwe imię i nazwisko

Steven Andrew Soderbergh

Data i miejsce urodzenia

14 stycznia 1963
Atlanta

Zawód

reżyser, scenarzysta, operator, producent, montażysta

Współmałżonek

Betsy Brantley
(1989–1994; rozwód)
Jules Asner
(od 2003)

Lata aktywności

od 1981

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Steven Andrew Soderbergh (ur. 14 stycznia 1963 w Atlancie) – amerykański reżyser, producent, scenarzysta, operator i montażysta. Wczesny pionier nowoczesnego kina niezależnego. Laureat Złotej Palmy na 42. MFF w Cannes za film Seks, kłamstwa i kasety wideo (1989) oraz Oscara za najlepszą reżyserię za Traffic (2000)[1].

Życiorys

Urodził się w Atlancie[2] jako syn Mary Ann Mitchell „Midge” (z domu Bernard) i Petera Andrew Soderbergha, dziekana i profesora[3]. Jego ojciec miał pochodzenie szwedzkie i irlandzkie, a matka miała korzenie włoskie[4]. Był dzieckiem, gdy wraz z rodziną przeniósł się do Charlottesville w Wirginii, gdzie mieszkał w okresie dojrzewania, a następnie do Baton Rouge w stanie Luizjana, gdzie jego ojciec został dziekanem ds. edukacji na Uniwersytecie Stanu Luizjana[3]. Soderbergh jako nastolatek kręcił filmy krótkometrażowe za pomocą kamer Super 8 i 16 mm[5]. Uczęszczał do liceum w Louisiana State University Laboratory School, a następnie przeniósł się do Hollywood, aby zająć się profesjonalnym filmowaniem. W swojej pierwszej pracy pracował jako kompozytor teleturniejów. Wkrótce potem znalazł pracę jako niezależny montażysta filmowy. W tym czasie wyreżyserował 9012Live (1985), film rejestrujący koncert grupy Yes, za który otrzymał nominację do nagrody Grammy[6].

Już debiutancki film kinowy Seks, kłamstwa i kasety wideo (1989) przyniósł uznanie krytyki i Złotą Palmę na 42. MFF w Cannes[7]. Za dramat biograficzny Kafka (1991) z Jeremym Ironsem w roli tytułowej zdobył dwie nagrody na festiwalu filmowym na Wyspach Owczych – Złotego Księżyca za najlepszy film i FIPRESCI poza konkursem[8]. Jego dramat historyczny Król wzgórza (King of the Hill, 1993) z Jesse Bradfordem był nominowany do Złotej Palmy na 46. MFF w Cannes[8]. Następnie zrealizował dreszczowiec Na samym dnie (1995) z Peterem Gallagherem i Elisabeth Shue. Za reżyserię komedii kryminalnej Co z oczu, to z serca (1998) dostał pozytywne recenzje, otrzymał Nagrodę Amerykańskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych i zapoczątkował współpracę filmowca z George’em Clooneyem[9].

Powrót na szczyt zapewniły mu dwa filmy nakręcone w 2000 – Erin Brockovich i Traffic, które były nominowane do Oscara za najlepszą reżyserię. Statuetkę Soderbergh odebrał za Traffic[10]. Hitem kasowym stała się także zrealizowana w gwiazdorskiej obsadzie kryminalna komedia Ocean’s Eleven: Ryzykowna gra (2001). Film doczekał się dwóch kontynuacji. Mniejsze uznanie wzbudziła ekranizacja filozoficznej powieści sci-fi Stanisława Lema Solaris (2002)[11].

Współpracował z Davidem Holmesem przy tworzeniu serii Ocean’s oraz Co z oczu, to z serca. Holmes napisał muzykę do tych filmów[12].

Zasiadał w jury konkursu głównego na 56. MFF w Cannes (2003).

Był dwukrotnie żonaty, ma córkę Sarah (ur. 1990).

Reżyseria

  • Yes: 9012 Live (1985) – dokumentalny
  • Access All Areas (1985) – krótkometrażowy
  • Winston (1987) – krótkometrażowy
  • Seks, kłamstwa i kasety wideo (Sex, lies, and videotape, 1989)
  • Kafka (1991)
  • Król wzgórza (King of the Hill, 1993)
  • Na samym dnie (Underneath, 1995)
  • Gray’s Anatomy (1996)
  • Schizopolis (1996)
  • Co z oczu, to z serca (Out of Sight, 1998)
  • Angol (The Limey, 1999)
  • Erin Brockovich (2000)
  • Traffic (2000)
  • Ocean’s Eleven: Ryzykowna gra (Ocean’s Eleven, 2001)
  • Full Frontal. Wszystko na wierzchu (Full Frontal, 2002)
  • Solaris (2002)
  • Ocean’s Twelve: Dogrywka (Ocean’s Eleven, 2004)
  • Bańka (Bubble, 2005)
  • Dobry Niemiec (The Good German, 2006)
  • Ocean’s Thirteen (2007)
  • Che. Rewolucja (Che: Part One, 2008)
  • Che. Boliwia (Che: Part Two, 2008)
  • Dziewczyna zawodowa (The Girlfriend Experience, 2009)
  • Intrygant (The Informant!, 2009)
  • Wszystko będzie dobrze (And Everything Is Going Fine, 2010) – dokumentalny
  • Epidemia strachu (Contagion, 2011)
  • Ścigana (Haywire, 2011)
  • Magic Mike (2012)
  • Panaceum (Side Effects, 2013)
  • Wielki Liberace (Behind the Candelabra, 2013)
  • Logan Lucky (2017)
  • Niepoczytalna (Unsane, 2018)
  • Pralnia (The Laundromat, 2019)
  • Wysokie loty (High Flying Bird, 2019)
  • Niech gadają (Let Them All Talk, 2020)
  • Bez gwałtownych ruchów (No Sudden Move, 2021)
  • Kimi (2022)
  • Magic Mike: Ostatni taniec (Magic Mike's Last Dance, 2023)

Nagrody

Przypisy

  1. Steven Soderbergh Awards. AllMovie. [dostęp 2021-04-01]. (ang.).
  2. Steven Soderbergh Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2021-07-20]. (ang.).
  3. a b Steven Soderbergh What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs, 3 lipca 2015. [dostęp 2021-07-21]. (ang.).
  4. Steven Soderbergh on Quitting Hollywood, Getting the Best Out of J.Lo, and His Love of Girls. Vulture, 8 listopada 2014. [dostęp 2021-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 listopada 2019)]. (ang.).
  5. Steven Soderbergh, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-07-01]  (ang.).
  6. Steven Soderbergh Awards. grammy.com. [dostęp 2021-04-01]. (ang.).
  7. Steven Soderbergh. Encyclopedia.com. [dostęp 2021-04-01]. (ang.).
  8. a b Steven Soderbergh Awards. FamousFix. [dostęp 2021-04-01]. (ang.).
  9. Rebecca Flint Marx: Steven Soderbergh Biography. AllMovie. [dostęp 2021-04-01]. (ang.).
  10. Soderbergh Steven, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-05-04] .
  11. The Best Steven Soderbergh Movies, Ranked. Vulture, 7 lipca 2021. [dostęp 2021-07-01]. (ang.).
  12. Cameron Sinz: Read the Full Transcript of Steven Soderbergh’s Impassioned ‘State of Cinema’ Address From the San Francisco Film Festival. IndieWire, 30 kwietnia 2013. [dostęp 2021-07-01]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Steven Soderbergh w bazie IMDb (ang.)
  • Steven Soderbergh w bazie Filmweb
  • Steven Soderbergh w bazie Notable Names Database (ang.)
  • p
  • d
  • e
Filmy w reżyserii Stevena Soderbergha
1980-89
1990-99
2000-09
2010-19
2020-29

  • p
  • d
  • e
1928–1940
1941–1960
1961–1980
1981–2000
2001–2020
2021–2040
  • p
  • d
  • e
  • Wikiprojekt:Filmy
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000368647153, 0000000121479370, 0000000368647145, 0000000368647137
  • VIAF: 111735227
  • ULAN: 500471115
  • LCCN: n89129530
  • GND: 122100778
  • NDL: 00475320
  • BnF: 139546970
  • SUDOC: 060909331
  • SBN: UBOV038133
  • NLA: 42288052
  • NKC: jx20050506028
  • BNE: XX1275824
  • NTA: 074986139
  • BIBSYS: 90851671
  • CiNii: DA05418238
  • Open Library: OL1014085A
  • PLWABN: 9810651389005606
  • NUKAT: n2008059696
  • J9U: 987007426907505171
  • LNB: 000240301
  • CONOR: 22706019
  • KRNLK: KAC199636629
  • LIH: LNB:BJBX;=BC
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 5297603
  • Britannica: biography/Steven-Soderbergh
  • Universalis: steven-soderbergh
  • NE.se: steven-soderbergh
  • SNL: Steven_Soderbergh
  • Catalana: 0260817
  • DSDE: Steven_Soderbergh
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 56962