Alumnat papieski w Wilnie

Alumnat papieski w Wilnie
Ilustracja
Państwo

 Litwa

Miejscowość

Wilno

Adres

ul. Uniwersytecka 4
01131 Wilno

Styl architektoniczny

renesans

Ukończenie budowy

1622

Położenie na mapie Wilna
Mapa konturowa Wilna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Alumnat papieski w Wilnie”
Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Alumnat papieski w Wilnie”
Ziemia54°40′55,5″N 25°17′10,4″E/54,682083 25,286222
Multimedia w Wikimedia Commons

Alumnat papieski w Wilnie – renesansowy budynek z 1622 roku, dawna siedziba alumnatu (szkoły dla misjonarzy), znajdujący się na Starym Mieście w Wilnie, przy ulicy Uniwersyteckiej 4 (Universiteto gatvė).

Historia

W 1582 roku papież Grzegorz XIII swoją bullą powołał do życia wileński alumnat dla misjonarzy obrządku unickiego, którzy mieli propagować unię na Rusi. Trzy lata później na potrzeby alumnatu zakupiono od mieszczanina M. Wolskiego parterowy gotycki dom, który stał w południowej części posesji[1]. Uroczyste otwarcie miało miejsce 10 lipca 1585 roku[2]. W alumnacie uczyli się Litwini, Polacy, Lotysze, Tatarzy, Węgrzy, Belgowie, Ślązacy, Włosi, Norwegowie i Szkoci[3][4]. Do 1624 roku od absolwentów nie wymagano przyjmowania święceń kapłańskich, później stało się to obowiązkowe[2].

W 1622 roku obok gotyckiego domu powstał renesansowy, dwupiętrowy budynek mieszkalny oraz zabudowania gospodarcze. Dziedziniec alumnatu został otoczony galerią arkadową, wzorowaną na Dziedzińcu Wielkim (tzw. Skargi)[4] pobliskiego uniwersytetu. Pomiędzy arkadami umieszczono freski, przedstawiające portrety 47 papieży, a na elewacji frontowej spiżową tablicę z umocowaną papieską tiarą. Około 1650 r. w zachodniej części budynku wybudowano kaplicę. Gmach wielokrotnie uszkadzały pożary (w latach 1655, 1710, 1737 i 1748)[1], ale po każdym z nich był remontowany. W 1798 roku władze carskie zamknęły alumnat, a zabudowania przekazały Uniwersytetowi Wileńskiemu. Po zamknięciu uczelni, przez krótki czas, budynek należał do Kapituły Katedralnej, a następnie kompleks sprzedano osobom prywatnym. W 1824 roku, podczas budowy pałacu gubernatorskiego, wyburzono część gospodarczą[1]. Pięć lat później na dawnym dziedzińcu gospodarczym powstał jednopiętrowy budynek mieszkalny w stylu klasycystycznym, arkady w prawym skrzydle zostały zamurowane, a umieszczone pomiędzy nimi freski zamalowano. Pod koniec XIX wieku nad północną częścią gmachu dobudowano piętro. W 1984 roku miał miejsce remont generalny. W budynku mieszczą się biura instytucji kulturalnych, księgarnia naukowa i redakcja tygodnika Literatūra ir menas[1].

Dziedziniec alumnatu jest uznawany za najpiękniejszy dziedziniec renesansowy w Wilnie, razem z kościołem św. Michała stanowi wybitny przykład stylu odrodzenia w mieście[5].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Mieczysław Jackiewicz: Wilno i okolice. Piechowice: Wydawnictwo Laumann-Polska, 1995, s. 70. ISBN 83-85716-32-7.
  2. ↑ a b Krzysztof Wałejko (z zespołem red. ks. Marek Borysiak, Anna Franko, Irena Jutkiewicz i Katarzyna Jutkiewicz: Praktyczny przewodnik po Wilnie. Suwałki: Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Krzysztof Wałejko”, 2003, s. 88-89. ISBN 83-918978-2-6.
  3. ↑ ArtūrasA. Grickevičius ArtūrasA., The Seminary of Gregory XIII in Vilnius (1583-1655), „Lithuanian Historical Studies”, 2 (1), 1997, s. 72–96, DOI: 10.30965/25386565-00201005, ISSN 1392-2343 [dostęp 2023-11-15] .
  4. ↑ a b Józef Krajewski: Wilno i okolice: Przewodnik. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2013, s. 92. ISBN 978-83-62460-33-5.
  5. ↑ Adam Dylewski: Wilno (cykl Miasta Marzeń. Warszawa: Agora S.A., 2009, s. 129. ISBN 978-83-60174-90-6.

Bibliografia

  • Juljusz Kłos, Wilno: przewodnik krajoznawczy, Wilno 1937, reprint Gdańska Oficyna Wydawnicza, Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, Oddział w Gdańsku, 1991 ISBN 83-85067-02-7 s. 163.