Anthrax aethiops
| Anthrax aethiops | |||
| (Fabricius, 1781) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Gromada | owady | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | bujankowate | ||
| Podrodzina | Anthracinae | ||
| Plemię | Anthracini | ||
| Rodzaj | Anthrax | ||
| Gatunek | Anthrax aethiops | ||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
Anthrax aethiops – gatunek muchówki z rodziny bujankowatych. Zamieszkuje krainę palearktyczną od Półwyspu Iberyjskiego po Azję Środkową.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1781 roku przez Johana Christiana Fabriciusa pod nazwą Bibio aethiops. Lokalizacja typowa znajduje się prawdopodobnie we Włoszech. W 1909 roku Pius Sack wyznaczył go gatunkiem typowym rodzaju Leucamoeba, który później zsynonimizowany został z rodzajem Anthrax[1].
W obrębie gatunku tego wyróżnia się dwa podgatunki[1]:
- Anthrax aethiops aethiops (Fabricius, 1781)
- Anthrax aethiops bezzi (Paramonov, 1957)
Morfologia
Muchówka ta osiąga od 7 do 8 mm długości ciała, którego ubarwienie jest niemal całkowicie czarne[2]. Kulistą[2][3] głowę porastają czarne włoski, a pośrodku czoła formujące prążek białe łuski[2]. Aparat gębowy ma podługowato-owalne labellum równe połowie długości ryjka. Czułki są szeroko rozstawione; pierwszy ich człon jest dwukrotnie dłuższy od drugiego, a trzeci cebulowaty, zwieńczony aristą z pędzelkiem włosków na szczycie[3]. Tułów jest najszerszy w tylnej połowie, ku przodowi lekko zwężony[3]. Ubarwiony jest czarno z brunatnymi łuskami na śródpleczu, białymi łuskami na tylnych krawędziach śródplecza i tarczki oraz jasnobrunatnym opyleniem na bokach. Kolor plumuli jest czarny. Łuseczki skrzydłowe są białe z białym orzęsieniem, zaś przezmianki brunatne. Skrzydło jest częściowo zaciemnione; komórka dyskoidalna zaciemniona jest do żyłki poprzecznej radialno-medialnej, natomiast jej wierzchołek pozostaje przejrzysty, z kolei na żyłce poprzecznej medialno-medialnej występuje ciemna plama. Odnóża mają golenie i stopy koloru brunatnego z czarnymi kolcami i brunatnożółtymi łuskami[2]. Odwłok jest krótki, przysadzisty, szerszy od tułowia[3], u samicy szerszy niż u samca. U samca wierzchołkowe tergity odwłoka w całości porastają białe łuski, zaś u samicy takich łusek na odwłoku brak zupełnie[2].
Ekologia i występowanie
Owad ciepłolubny. Osobniki dorosłe latają od maja do sierpnia[2]. Larwy są parazytoidami, rozwijającymi się w gniazdach samotnych pszczół[4].
Gatunek palearktyczny[3][1]. Podgatunek nominatywny w Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Grecji oraz europejskiej części Rosji. W Afryce Północnej zamieszkuje Maroko, Algierię, Tunezję, Libię i Egipt. W Azji znany jest z Cypru, Izraela, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, Uzbekistanu, Turkmenistanu, Tadżykistanu i Kirgistanu[1].
Podgatunek A. a. bezzi ograniczony jest w swym zasięgu do Egiptu i Izraela[1]. Należy do taksonów zagrożonych. W latach 1970–2020 zniknął z większości egipskich stanowisk, tracąc odpowiednie siedliska wskutek urbanizacji i intensywnego rolnictwa[4].
Przypisy
- ↑ a b c d e N.L. Evenhuis, D.J. Greathead: World catalog of bee flies (Diptera: Bombyliidae). Revised September 2015. Bishop Museum, 2015. s. 290-532. [dostęp 2019-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c d e f Przemysław Trojan: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVIII Muchówki – Diptera, zeszyt 24 Bujanki – Bombyliidae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1967.
- ↑ a b c d e Frank M.F.M. Hull Frank M.F.M., Bee flies of the world: the genera of the family Bombyliidae, Washington: Smithsonian Institution Press, 1973, DOI: 10.5962/bhl.title.48406, ISBN 0-87474-131-9 .
- ↑ a b Moahmed Nasser, Magdi El‑Hawagry, Mohamed Okely. Environmental niche modeling for some species of the genus Anthrax Scopoli (Diptera: Bombyliidae) in Egypt, with special notes on St. Catherine protected area as a suitable habitat. „Journal of Insect Conservation”. 23 (6), 2019. Springer Nature Switzerland AG. DOI: 10.1007/s10841-019-00174-6.
