Awatary Wisznu

Ten artykuł od 2024-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Dziesięć awatar Wisznu – od lewego górnego rogu, zgodnie z ruchem wskazówek zegara: Matsja, Kurma, Waraha, Wamana, Kryszna, Kalkin, Budda, Paraśurama, Rama, Narasinha (w środku Kryszna)

Awatary Wisznu – wg wierzeń hinduizmu – kolejne wcielenia boga Wisznu.

Zgodnie z treścią świętych ksiąg hinduizmu, Wisznu wielokrotnie pojawiał się na Ziemi w postaci awatarów, które interweniowały i zmieniały losy świata. Ich zasadniczym celem było m.in. ocalenie świata, przywrócenie zasad religijnych i zwalczanie demonów. Awatary te miały mieć charakter bezpośredni – kiedy Wisznu pojawił się w świecie materialnym, osobiście lub przez swe osobiste pełne ekspansje, inkarnacje takie określane są jako amśa, kala, guna, juga i manwantara, lub pośredni – gdy na polecenie Wisznu pojawiali się w tym świecie jego towarzysze; inkarnacje takie określane są jako śaktjaweśa.

Awatary

purusza-awatary,
lila-awatary,
guna-awatary,
manwantara-awatary,
juga-awatary,
śaktjaweśa-awatary.

Juga Awatary

w satjajudze jest koloru białego;
w tretajudze jest koloru czerwonego,
w dwaparajudze jest czarniawy,
w kalijudze jest również czarniawy, ale czasami, w szczególnych kalijuga, przyjmuje kolor żółtawy (jak w przypadku Ćajtanja Mahaprabhu).

Manwantara Awatary

Jadźnia,
Wibhu,
Satjasena,
Hari,
Waikuntha,
Adźita,
Wamana,
Sarwabhauma,
Riśabha,
Wiswakena,
Dharmasetu,
Sudhama,
Jogeśwara,
Brhadbhanu.

Spośród tych czternastu manwantara-awatarów Jadźnia i Wamana są również lila-awatarami, tych czternastu manwantara-awatarów nazywa się także waibhawa-awatara.

Śaktjaweśa awatary

pośrednie
bezpośrednie

Kiedy Wisznu przychodzi osobiście, jest on zwany sakśat, czyli bezpośrednim śaktjaweśa-awatarem, a kiedy upełnomocnia jakąś żywą istotę, aby go reprezentowała, to ta żywa istota jest zwana inkarnacją pośrednią, czyli aweśa.

Przykładami awatarów pośrednich są czterej Kumarowie, Narada, Prithu i Paraśurama. Są to w rzeczywistości żywe istoty, ale otrzymały one szczególną moc od Wisznu. Kiedy Wisznu wyposaża jakieś istoty w szczególną siłę czy bogactwo, są one wówczas zwane aweśa-awatarami. Czterej Kumarowie szczególnie reprezentują moc wiedzy Wisznu, a Narada reprezentuje służbę oddania dla Wisznu. Służba oddania jest również reprezentowana przez Ćajtanję, który jest uważany za pełną reprezentację służby oddania. Brahma został wyposażony w moc stwarzania, a król Prithu w moc utrzymywania żywych istot. Podobnie, Paraśurama został obdarzony mocą unicestwiania elementów zła.

Kalpa Awatary

Dziesięć najbardziej znanych awatar Wisznu, czyli Daśawatara, opisuje Garudapurana (1.86.10-11). Pojawiając się w ciągu jednego dnia Brahmy zwane są Kalpa-awatarami

Pojawiają się kolejno:

W okresie „satjajuga”

1. Matsja – pod postacią ryby

2. Kurma – pod postacią żółwia

3. Waraha – pod postacią dzika

4. Narasinha – pod postacią pół człowieka, pół lwa

W okresie „tretajuga”

5. Wamana – pod postacią karła

6. Paraśurama – pod postacią człowieka

7. Rama – pod postacią księcia Ajodhji

W okresie „dwaparajuga”

8. Kryszna – pod postacią człowieka, urodzonego w rodzinie pasterzy krów, który w przyszłości zostaje władcą

W okresie „kalijuga”

9. Budda – pod postacią człowieka, jednak część hinduistów uważa, że dziewiątym awatarem był Balarama (który zstąpił na Ziemię razem z Kryszną)

10. Kalkin – pod postacią jeźdźca (na białym koniu), którego przyjście ma zwiastować koniec obecnej kali jugi; ma to nastąpić około 427 000 roku n.e.

Zdecydowanie najbardziej czczeni spośród wyżej wymienionych awatar są Rama i Kryszna.

Lila Awatary

22 najważniejsze awatary Wisznu (ogólna liczba awatarów jest nieskończona):

1. Ćatursana (Czterej Synowie Brahmy)

2. Waraha (Dzik)

3. Narada Muni (Wędrowny Mędrzec)

4. Nara-Narajana (Bliźnięta)

5. Kapila

6. Dattatreja (awatara Trimurti)

7. Jadźna (Wisznu w roli Indry)

8. Ryszabha (Ojciec króla Bharaty)

9. Prythu (Król, który uczynił Ziemię piękną i atrakcyjną)

10. Matsja (Ryba)

11. Kurma (Żółw)

12. Dhanwantari (Ojciec Ajurwedy)

13. Mohini (Urzekająca Kobieta)

14. Narasinha (Człowiek-Lew)

15. Wamana (Karzeł)

16. Paraśurama (Rama z toporem)

17. Wjasa (Twórca Wed)

18. Ramaćandra (Król Ajodhji)

19. Balarama (starszy brat Kryszny)

20. Kryszna (Pasterz-Król)

21. Budda Siakjamuni (Zwodziciel)

Ponadto wymienione są jeszcze trzy awatary:

1. Priśnigarbha (Syn Priśni)

2. Hajagriwa (Koń)

3. Hansa (Łabędź)

Pośród tych inkarnacji, inkarnacja Hamsa i Mohini nie są wiecznymi, natomiast Kapila, Dattatreja, Riśabha, Dhanwantari i Wjasa są pięcioma wiecznymi formami.

Gaudija wisznuizm, opierając się na interpretacji powyższego tekstu oraz Puran i Mahabharaty, twierdzi, że Ćajtanja Mahaprabhu (prorok i wizjoner z XV w.) jest również awatarem Wisznu (a właściwie Kryszny); określany jest jako „Złoty Awatara” (Gauranga).