Charles François de Broglie

Data i miejsce urodzenia

19 sierpnia 1719
Saint-Jean-d’Angély

Data śmierci

16 sierpnia 1781

Zawód, zajęcie

szpieg i dyplomata

Multimedia w Wikimedia Commons

Charles François de Broglie, markiz de Ruffec, hrabia de Broglie [də ˈb ʀ œ j ] ^ⓘ (ur. 19 sierpnia 1719 w Saint-Jean-d’Angély, zm. 16 sierpnia 1781) – szpieg i dyplomata Ludwika XV.

Życiorys

Syn marszałka Francji François Marie de Broglie, brat Victora-François, marszałka Francji. Przebywał kilkakrotnie w Polsce jako ambasador francuski, zbliżył się do Stanisława Konarskiego i nabrał przekonania o konieczności ratowania Rzeczypospolitej. Bił się w wojnie siedmioletniej, następnie postawiony przez Ludwika XV na czele tajnej dyplomacji („sekret króla”, fr. secret du Roi) starał się nakierować politykę francuską na tory antyrosyjskie. Należał do najbardziej wypróbowanych przyjaciół Polski wśród dyplomatów francuskich w XVIII wieku.

Po służbie w armii, później został skaptowany do królewskiego tajnego wywiadu. Był jedną z głównych postaci tzw. czarnego gabinetu.

W 1752 roku został francuskim posłem w Saksonii i ambasadorem w Polsce. Swój pobyt w Polsce zaczynał, jak wielu obcych dyplomatów, mieszkając przez jakiś czas u hetmana Branickiego w Białymstoku. Przebywał tam wówczas również poseł brytyjski Charles Hanbury Williams. De Broglie miał forsować francuską kandydaturę do tronu, po spodziewanej śmierci Augusta III. Z ambasady warszawskiej został odwołany w 1756 roku, gdy wybuchła wojna siedmioletnia (1756–1763). Do jego ludzi w Polsce należał, będący na pensji francuskiej generał Andrzej Mokronowski, również częsty gość w Białymstoku. Razem urobili oni Branickiego na stronnika Francji.

We wczesnej fazie amerykańskiej wojny o niepodległość (1775/6-1783), de Broglie i Pierre de Beaumarchais wysyłali kolonistom zaopatrzenie i broń, choć oficjalnie do 1778 Francja nie brała w tej wojnie udziału.

Bibliografia

Historia dyplomacji polskiej, tom II: 1572–1795, pod red. Zbigniewa Wójcika, PWN, Warszawa 1982, s. 442.

Linki zewnętrzne

dokumenty hr. de Broglie

Przedstawiciele dyplomatyczni Francji w Polsce

I Rzeczpospolita	Gilles de Noailles (1573) Jean de Montluc (1573) Jean Choisnin (1574) Jacques de Faye (1575) baron de Charnacé (1629) Claude de Mesmes (1633) baron Claude de Rorté (1636) Charles de Bretagne-Dubois d’Avaugour (1640–1646) Renée Dubec Crespin (1644) wicehrabia Louis d'Arpajon (1648) Antoine de Lombres (1655–1665) Pierre de Bonzy (1664) Toussaint Forbin de Janson (1674) François-Gaston de Béthune-Sully (1676–1692) Robert Leroux d'Esneval (1692) Melchior de Polignac (1693–1696) de Forval (rezydent) i abbé de Castagneres de Chateauneuf (1697) Charles de Caradas (1700–1702) Jean Casimir Baluze (1702–1703) Jean Louis d’Usson de Bonnac (1707–1710) Jean Victor de Besenval (1710–1721) François Sanguin de Livry (1726) Michel (1728) markiz Antoine-Felix de Monti (1729–1736) Alphonse Marie Louis de Saint-Séverin (1744–1745) Charles-Hyacinthe, markiz Des Issards (1746–1752) Charles François de Broglie (1752–1756) Antoine-René de Voyer de Paulmy, markiz d’Argenson (1762–1764) Jean Antoine Monnet (1764) Louis Gabriel Conflans (1766) Jean-Claude Gérault i Wojciech Jakubowski (1766) Bonneau (1770–1787) Marie Louis Descorches (1791–1792) Bonneau (Chargé d’affaires) (1794)
Księstwo Warszawskie	Étienne Vincent (1807–1809) Jean-Charles Serra (1809–1811) Louis Pierre Édouard Bignon (1811) Dominique Dufour de Pradt (1812) Louis Pierre Édouard Bignon (1813)
Królestwo Polskie	Raymond Durand (1827–1837) Charles de Théis (1840)
II Rzeczpospolita	Eugène Pralon (1919) Hector André de Panafieu (1919–1926) Jules Laroche (1926–1935) Léon Noël (1935–1940) Emmanuel Lancial (1942–1944)
Polska Ludowa	Christian Fouchet (1944) Roger Garreau (1945) Jean Baelen (1947) Étienne Dennery (1950) Pierre de Leusse (1954) Éric de Carbonnel (1956) Étienne Burin des Roziers (1958) Pierre Charpentier (1962) Arnauld Wapler (1966) Augustin Jordan (1970) Louis Dauge (1973) Serge Boidevaix (1977) Jacques Dupuy (1980) Jean-Bernard Raimond (1982) Jean-François Noiville (1985) Claude Harel (1986)
Rzeczpospolita Polska	Claude Harel (do 1990) Alain Bry (1990–1994) Daniel Contenay (1994–1997) Benoît d’Aboville (1997–2002) Patrick Gautrat (2002–2004) Pierre Ménat (2004–2007) François Barry Delongchamps (2007–2012) Pierre Buhler (2012–2016) Pierre Lévy (2016–2019) Frédéric Billet (od 2019)