Daphniphyllaceae

Daphniphyllaceae
Ilustracja
Daphniphyllum macropodum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Saxifraganae

Rząd

skalnicowce

Rodzina

Daphniphyllaceae

Nazwa systematyczna
Daphniphyllaceae Müll.-Arg.
A.P. de Candolle & A.L.P.P. de Candolle, Prodr. 16(1): 1. Nov (med.) 1869[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Kwiatostany Daphniphyllum teysmannii
Daphniphyllum calycinum
Owoce Daphniphyllum teysmannii

Daphniphyllaceae – monotypowa rodzina drzew z rzędu skalnicowców z jednym rodzajem – Daphniphyllum. W zależności od ujęcia systematycznego obrębie rodzaju wyróżnia się od 10[2] do blisko 30[4][5] gatunków. Rośliny te występują od południowych krańców Półwyspu Indyjskiego i wyspy Cejlon po Australię na południu i Japonię na północy, z największym zróżnicowaniem we wschodniej i południowo-wschodniej Azji[5][6]. Rosną w lasach, często na wybrzeżach[6]. Często są akumulatorami glinu i wyróżniają się obecnością specyficznych alkaloidów[7].

Liście roślin z tego rodzaju były używane przez Ajnów w Japonii analogicznie jak liście tytoniu. Gatunek D. macropodum uprawiany jest jako roślina ozdobna[6].

Morfologia

Pokrój
Krzewy i drzewa osiągające do 10 m wysokości, o pędach grubych, słabo rozgałęzionych[6].
Liście
Zimozielone[6], skrętoległe, bez przylistków, zwykle skupione na końcach pędów, pojedyncze, całobrzegie, długoogonkowe[5], zwykle sine od spodu i z zaczerwienionymi ogonkami[6].
Kwiaty
Drobne, zielonkawe[6], jednopłciowe, czasem płonne. Zebrane w kwiatostany groniaste wyrastające w kątach liści z podsadkami. Kielich 3–6 działkowy, trwały lub odpadający. Płatków korony brak. Kwiaty męskie zawierają 5–12 pręcików w jednym okółku, z nitkami krótszymi od pylników. Kwiaty żeńskie z prątniczkami lub bez nich. Zalążnia owalna lub elipsoidalna, dwukomorowa. Zalążki dwa w każdej komorze, anatropowe. Szyjka słupka bardzo krótka, rozdwojona na szczycie[5] i wygięta[6].
Owoce
Pestkowce owalne lub elipsoidalne z mięsistym mezokarpem[5], zwykle fioletowe, przypominające oliwki[6].

Systematyka

Rodzaj był w przeszłości sytuowany w pobliżu wilczomleczowatych Euphorbiaceae, wskazywano też na prawdopodobnie bliskie relacje z bukszpanowatymi Buxaceae[6].

Pozycja i podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzina stanowi grupę siostrzaną rodziny grujecznikowatych (Cercidiphyllaceae) w obrębie rzędu skalnicowców należących do okrytonasiennych[2].

skalnicowce

Peridiscaceae





piwoniowate Paeoniaceae




altyngiowate Altingiaceae




oczarowate Hamamelidaceae




grujecznikowate Cercidiphyllaceae



Daphniphyllaceae









gruboszowate Crassulaceae




Aphanopetalaceae




Tetracarpaeaceae




Penthoraceae



wodnikowate Haloragaceae








iteowate Iteaceae




agrestowate Grossulariaceae



skalnicowate Saxifragaceae







Podział[4]

Rodzaj: Daphniphyllum

  • Daphniphyllum atrobadium Croizat & Metcalf
  • Daphniphyllum beddomei Craib
  • Daphniphyllum borneense Stapf
  • Daphniphyllum buchananiifolium Hallier f.
  • Daphniphyllum calycinum Benth.
  • Daphniphyllum celebense K.Rosenthal
  • Daphniphyllum ceramense (T.C.Huang) T.C.Huang
  • Daphniphyllum dichotomum (T.C.Huang) T.C.Huang
  • Daphniphyllum divaricatum (T.C.Huang) J.X.Wang
  • Daphniphyllum glaucescens Blume
  • Daphniphyllum gracile Gage
  • Daphniphyllum griffithianum (Wight) Noltie
  • Daphniphyllum himalayense (Benth.) Müll.Arg.
  • Daphniphyllum himalense (Benth.) Müll. Arg.
  • Daphniphyllum luzonense Elmer
  • Daphniphyllum macropodum Miq.
  • Daphniphyllum majus Müll.Arg.
  • Daphniphyllum neilgherrense (Wight) K.Rosenthal
  • Daphniphyllum papuanum Hallier f.
  • Daphniphyllum parvifolium Quisumb. & Merr.
  • Daphniphyllum paxianum K.Rosenthal
  • Daphniphyllum pentandrum Hayata
  • Daphniphyllum scortechinii Hook.f.
  • Daphniphyllum subverticillatum Merr.
  • Daphniphyllum sumatraense (T.C.Huang) T.C.Huang
  • Daphniphyllum teysmannii Kurz ex Teijsm. & Binn.
  • Daphniphyllum timorianum (T.C.Huang) T.C.Huang
  • Daphniphyllum woodsonianum T.C.Huang
  • Daphniphyllum yunnanense C.C.Huang

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02]  (ang.).
  2. a b c Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02]  (ang.).
  3. James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2011-04-04]. (ang.).
  4. a b Daphniphyllum. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-04-04]. (ang.).
  5. a b c d e Tianlu Min & Klaus Kubitzki: Daphniphyllaceae. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-04-04]. (ang.).
  6. a b c d e f g h i j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 131. ISBN 0-333-73003-8.
  7. David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 276, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 2510340
  • Flora of China: 10254
  • Flora of North America: 10254
  • GBIF: 4261950
  • identyfikator iNaturalist: 71492
  • IPNI: 77126712-1
  • ITIS: 28441
  • NCBI: 4386
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:77126712-1
  • identyfikator Tropicos: 42000046
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 55446