Demografia Białorusi

Demografia Białorusi rozumiana jest w niniejszym artykule przede wszystkim jako procesy i zjawiska demograficzne, które zachodziły we współczesnych granicach państwa białoruskiego, a więc zarówno w okresie Białoruskiej SRR, jak i niepodległej Republiki Białorusi.

Według wstępnych danych na 1 stycznia 2014, opublikowanych przez Narodowy Komitet Statystyczny Republiki Białorusi, liczba ludności w kraju wynosiła 9,468 mln[1] (w styczniu 2013 liczba ludności wynosiła 9,4638 mln[2]). Począwszy od 1994 liczba ludności Białorusi regularnie się zmniejszała[3]. Powolny jej wzrost zaobserwowany został dopiero w 2013 i związany był z przyrostem migracyjnym o wielkości 7869 osób, dzięki któremu liczba ludności kraju wzrosła w ujęciu rocznym ostatecznie o 1622 osoby[2]. Przyrost migracyjny w 2013 roku (łącznie 11 643 osoby) również zrekompensował ubytek naturalny i na początku 2014 zapewnił przyrost rzeczywisty ludności wynoszący 4,2 tys. osób (w porównaniu z początkiem 2013)[1].

Liczba ludności

Informacje ogólne

Według danych uzyskanych w spisie powszechnym z 2009 liczba ludności Białorusi wynosiła 9 503 807[4]. Według wstępnych danych na 1 stycznia 2014, opublikowanych przez Narodowy Komitet Statystyczny Republiki Białorusi, liczba ludności w kraju wynosiła 9,468 mln[1].

Liczba ludności Białorusi
w latach 1897–2014
[a][5]

rok ludność
w tys.
miejska wiejska
w tys. odsetek w tys. odsetek
1897 6 673,0 899,0 13,5% 5 774,0 86,5%
1913 6 899,1 990,1 14,3% 5 909,0 85,7%
1926 4 986,0 848,0 17,0% 4 138,0 83,0%
1939 8 912,2 1 854,8 20,8% 7 057,4 79,2%
1940 9 046,1 1 924,5 21,3% 7 121,6 78,7%
1941 9 092,0 1 968,7 21,7% 7 123,3 78,3%
1950 7 709,0 1 619,5 21,0% 6 089,5 79,0%
1951 7 781,1 1 726,0 22,2% 6 055,1 77,8%
1952 7 748,7 1 827,3 23,6% 5 921,4 76,4%
1953 7 693,4 1 902,8 24,7% 5 790,6 75,3%
1954 7 685,6 1 988,9 25,9% 5 696,7 74,1%
1955 7 757,2 2 064,4 26,6% 5 692,8 73,4%
1956 7 850,2 2 115,7 27,0% 5 734,5 73,0%
1957 7 910,0 2 195,7 27,8% 5 714,3 72,2%
1958 7 961,6 2 309,4 29,0% 5 652,2 71,0%
1959 8 055,7 2 480,5 30,8% 5 575,2 69,2%
1960 8 147,4 2 605,1 32,0% 5 542,3 68,0%
1961 8 233,3 2 745,4 33,3% 5 487,9 66,7%
1962 8 335,2 2 870,6 34,4% 5 464,6 65,6%
1963 8 435,4 2 988,2 35,4% 5 447,2 64,6%
1964 8 479,8 3 092,3 36,5% 5 387,5 63,5%
1965 8 557,9 3 208,6 37,5% 5 349,3 62,5%
1966 8 655,7 3 336,6 38,5% 5 319,1 61,5%
1967 8 761,8 3 472,5 39,6% 5 289,3 60,4%
1968 8 838,7 3 607,2 40,8% 5 231,5 59,2%
1969 8 915,0 3 752,7 42,1% 5 162,3 57,9%
1970 8 992,2 3 890,6 43,3% 5 101,6 56,7%
1971 9 048,7 4 018,3 44,4% 5 030,4 55,6%
1972 9 118,1 4 164,3 45,7% 4 953,8 54,3%
1973 9 182,4 4 326,7 47,1% 4 855,7 52,9%
1974 9 251,4 4 491,0 48,5% 4 760,4 51,5%
1975 9 317,2 4 649,1 49,9% 4 668,1 50,1%
1976 9 360,5 4 795,5 51,2% 4 565,0 48,8%
1977 9 406,2 4 932,2 52,4% 4 474,0 47,6%
1978 9 463,5 5 075,1 53,6% 4 388,4 46,4%
1979 9 532,5 5 234,3 54,9% 4 298,2 45,1%
1980 9 591,8 5 361,5 55,9% 4 230,3 44,1%
1981 9 662,9 5 505,6 57,0% 4 157,3 43,0%
1982 9 736,1 5 649,7 58,0% 4 086,4 42,0%
1983 9 800,6 5 788,7 59,1% 4 011,9 40,9%
1984 9 869,4 5 939,6 60,2% 3 929,8 39,8%
1985 9 929,0 6 077,4 61,2% 3 851,6 38,8%
1986 9 986,4 6 215,1 62,2% 3 771,3 37,8%
1987 10 042,8 6 346,6 63,2% 3 696,2 36,8%
1988 10 089,7 6 488,4 64,3% 3 601,3 35,7%
1989 10 151,8 6 641,4 65,4% 3 510,4 34,6%
1990 10 188,9 6 731,9 66,1% 3 457,0 33,9%
1991 10 189,8 6 805,1 66,8% 3 384,7 33,2%
1992 10 198,3 6 856,3 67,2% 3 342,0 32,8%
1993 10 234,6 6 899,3 67,4% 3 335,3 32,6%
1994 10 243,5 6 927,0 67,6% 3 316,5 32,4%
1995 10 210,4 6 932,2 67,9% 3 278,2 32,1%
1996 10 177,3 6 934,7 68,1% 3 242,6 31,9%
1997 10 141,9 6 938,0 68,4% 3 203,9 31,6%
1998 10 093,0 6 946,1 68,8% 3 146,9 31,2%
1999 10 045,2 6 961,5 69,3% 3 083,7 30,7%
2000 10 002,5 6 967,4 69,7% 3 035,1 30,3%
2001 9 956,7 6 979,6 70,1% 2 977,1 29,9%
2002 9 900,4 6 982,9 70,5% 2 917,5 29,5%
2003 9 830,7 6 973,5 70,9% 2 857,2 29,1%
2004 9 762,8 6 968,0 71,4% 2 794,8 28,6%
2005 9 697,5 6 965,4 71,8% 2 732,1 28,2%
2006 9 630,4 6 956,7 72,2% 2 673,7 27,8%
2007 9 579,5 6 963,9 72,7% 2 615,6 27,3%
2008 9 542,4 6 989,2 73,2% 2 553,2 26,8%
2009 9 513,6 7 027,1 73,9% 2 486,5 26,1%
2010 9 500,0 7 077,1 74,5% 2 422,9 25,5%
2011 9 481,2 7 122,4 75,1% 2 358,8 24,9%
2012 9 465,2 7 175,0 75,8% 2 290,2 24,2%
2013 9 463,8 7 220,9 76,3% 2 242,9 23,7%
Zmiana liczby ludności w miastach z co najmniej 50 tysiącami mieszkańców (1989-2014)[6][5]
miasto 1989 1999 2009 2013
Mińsk 1607,1 1680,5 1836,8 1901
Homel 497,5 475,5 482,7 505
Mohylew 356,9 356,5 358,3 367
Witebsk 347,4 340,7 347,9 362
Grodno 269,8 301,6 327,5 352
Brześć 256,0 286,4 309,8 326
Bobrujsk 220,9 220,7 215,1 217
Baranowicze 158,4 163,4 164,7 171
Borysów 142,1 150,7 147,4 146
Pińsk 118,3 129,9 125,0 136
Orsza 121,7 123,9 117,2 117
Mozyrz 101,0 109,8 108,8 111
Soligorsk 93,5 100,9 102,3 105
Nowopołock 93,4 105,6 98,1 101
Lida 91,3 100,7 97,6 99
Mołodeczno 90,3 96,6 94,3 94
Połock 76,6 82,5 82,5 85
Żłobin 56,2 71,2 75,9 75
Swietłahorsk 69,5 73,3 70,0 69
Rzeczyca 69,4 66,7 64,7 65
Żodzino 54,6 59,3 61,7 63
Słuck 57,2 63,5 61,4 62
Kobryń 45,2 50,7 51,2 52

Począwszy od 1994 aż do 2013, liczba ludności Białorusi corocznie ulegała zmniejszeniu. Zasadniczą przyczyną tej sytuacji była każdorazowo przewaga liczby zgonów nad liczbą urodzeń. Niemniej jednak pod koniec tego cyklu dała się zauważyć tendencja do zmniejszania się współczynnika zgonów i powiększania współczynnika urodzeń. Dla przykładu w pierwszym kwartale 2008 współczynnik urodzeń na 1 tys. mieszkańców wynosił 10,5 w porównaniu z 10,3 w tym samym okresie roku 2007, 9,8 w 2006 oraz 9,2 w 2005[7]. W 2008 roku odnotowywano, iż dodatni przyrost naturalny obserwować można było w 39% miast oraz 21% osiedli typu miejskiego. Inną sytuację obserwowano na terenach wiejskich, gdzie przyrost naturalny notował wartość ujemną[7].

Współczynnik dzietności dla ogółu ludności Białorusi utrzymywał się powyżej wartości 2,0 w latach 1958–1989. Po 1989 współczynnik dzietności był już zawsze poniżej tej wartości. W latach 2001–2005 utrzymywał się na krytycznym poziomie między 1,2-1,3. Od 2006 obserwuje się lekką tendencję wzrostową, nadal jednak niewystarczającą nawet dla prostej zastępowalności pokoleń (wzrost od poziomu 1,335 w 2006 do 1,620 w 2012)[8]. O wiele optymistyczniej przedstawiał się zawsze współczynnik dzietności z uwzględnieniem wyłącznie ludności wiejskiej, który w latach 1958–1990 nigdy nie spadał poniżej wartości 2,4. W latach 1990–1994 sukcesywnie obniżał się on co prawda z poziomu 2,411 do 2,055, spadając od tego czasu corocznie zawsze poniżej wartości 2 (1,596 w krytycznym roku 2002). W latach 2008–2012 obserwowany był jednak coroczny wzrost współczynnika dzietności na wsi, który w 2009 osiągnął wartość 2,019 i rósł nawet do 2,664 w 2012 roku (poziom najwyższy od 1988)[9].

Zmiany liczby ludności

Zmiana liczby ludności Białorusi w okresach międzyspisowych (w podziale na stolicę, obwody oraz miasta znaczenia obwodowego)
1970–1979 1979–1989 1989–1999 1999–2009

Przyrost naturalny

Podstawowe dane dotyczące przyrostu naturalnego na Białorusi w rozbiciu na poszczególne jednostki administracyjne (stan w 2019)
Współczynnik urodzeń (na 1 tys. mieszkańców) Współczynnik zgonów (na 1 tys. mieszkańców) Przyrost naturalny (na 1 tys. mieszkańców)


Prognozy demograficzne

Dynamika zmian liczebności mieszkańców w rozbiciu na obszary miejskie i wiejskie w latach 1939–2012

     ludność wiejska

     ludność miejska

Istnieje kilka prognoz demograficznych mówiących o liczbie mieszkańców Białorusi w przyszłości. Departament ds. Gospodarczo-Społecznych ONZ przewidywał w 2008 spadek liczby ludności do 9,355 mln w 2015, 8,851 mln w 2025 oraz 7,275 mln w roku 2050[10]. Według prognoz podawanych w marcu 2014 przez United States Census Bureau liczba ludności Białorusi będzie wynosić 9,325 mln w 2025 oraz 8,340 mln w roku 2050[11]. Do najbardziej pesymistycznych należą prognozy sporządzone przez grupę badawczą Siergieja Szczerbowa, zgodnie z którymi liczba ludności może zmniejszyć się w 2050 do zaledwie 7 mln[3].

Oficjalna prognoza demograficzna zmieszczona w „Roczniku Demograficznym Białorusi” za rok 2013 podaje następujące dane liczbowe (prognoza na 1 stycznia odpowiedniego roku)[12]:

  • 2015 – 9425 tys.
  • 2020 – 9367 tys.
  • 2025 – 9310 tys.
  • 2030 – 9253 tys.
  • 2032 – 9235 tys.

Demografia w przekroju historycznym

Tabela przedstawia wybrane wskaźniki demograficzne w przekroju historycznym (1950-2012); opracowano na podstawie wydań United Nations Demographic Yearbook[13] oraz „Rocznika Demograficznego Białorusi”[14].

Liczba ludności (w tys.) Liczba urodzeń Liczba zgonów Przyrost naturalny Ogólny współczynnik urodzeń
(na 1 tys. mieszkańców)
Ogólny współczynnik zgonów
(na 1 tys. mieszkańców)
Przyrost naturalny
(na 1 tys. mieszkańców)
Wskaźnik dzietności Liczba zarejestrowanych zabiegów aborcji
1950 7 745 197 200 62 000 135 200 25.5 8,0 17,5 b.d. b.d.
1951 7 765 198 200 61 200 137 000 25,5 7,9 17,6 b.d. b.d.
1952 7 721 191 100 64 200 126 900 24,8 8,3 16,4 b.d. b.d.
1953 7 690 176 200 61 900 114 300 22,9 8,0 14,9 b.d. b.d.
1954 7 722 193 100 61 600 131 500 25,0 8,0 17,0 b.d. b.d.
1955 7 804 194 400 58 000 136 400 24,9 7,4 17,5 b.d. b.d.
1956 7 880 199 500 56 000 143 500 25,3 7,1 18,2 b.d. b.d.
1957 7 936 200 800 58 000 142 800 25,3 7,3 18,0 b.d. b.d.
1958 8 009 207 700 53 700 154 000 25,9 6,7 19,2 b.d. b.d.
1959 8 112 204 600 62 600 142 000 25,2 7,7 17,5 b.d. b.d.
1960 8 190 200 218 54 037 146 181 24,4 6,6 17,8 2,80 170 787
1961 8 284 194 239 53 682 140 557 23,4 6,5 17,0 2,61 178 290
1962 8 385 185 302 60 676 124 626 22,1 7,2 14,9 2,57 185 554
1963 8 458 173 889 58 291 115 598 20,6 6,9 13,7 2,46 191 137
1964 8 519 161 794 53 967 107 827 19,0 6,3 12,7 2,36 200 534
1965 8 607 153 865 58 156 95 709 17,9 6,8 11,1 2,27 205 999
1966 8 709 153 414 58 265 95 149 17,6 6,7 10,9 2,28 203 430
1967 8 800 147 501 61 263 86 238 16,8 7,0 9,8 2,26 203 722
1968 8 877 146 095 62 354 83 741 16,5 7,0 9,4 2,23 198 955
1969 8 957 142 652 65 912 76 740 15,9 7,4 8,6 2,18 191 637
1970 9 038 146 676 68 974 77 702 16,2 7,6 8,6 2,30 187 935
1971 9 112 149 135 68 511 80 624 16,4 7,5 8,8 2,34 190 169
1972 9 178 147 813 71 866 75 947 16,1 7,8 8,3 2,36 185 101
1973 9 245 144 729 73 927 70 802 15,7 8,0 7,7 2,29 193 503
1974 9 312 146 876 73 181 73 695 15,8 7,9 7,9 2,24 194 247
1975 9 367 146 517 79 701 66 816 15,6 8,5 7,1 2,20 194 710
1976 9 411 147 912 82 400 65 512 15,7 8,8 7,0 2,16 199 121
1977 9 463 148 963 84 565 64 398 15,7 8,9 6,8 2,11 202 146
1978 9 525 151 053 86 612 64 441 15,9 9,1 6,8 2,08 201 619
1979 9 590 151 800 90 837 60 963 15,8 9,5 6,4 2,05 203 446
1980 9 658 154 432 95 514 58 918 16,0 9,9 6,1 2,04 201 852
1981 9 732 157 899 93 136 64 763 16,2 9,6 6,7 2,08 202 340
1982 9 804 159 364 93 840 65 524 16,3 9,6 6,7 2,02 198 011
1983 9 872 173 510 97 849 75 661 17,6 9,9 7,7 2,09 207 461
1984 9 938 168 749 104 274 64 475 17,0 10,5 6,5 2,14 210 844
1985 9 999 165 034 105 690 59 344 16,6 10,6 5,9 2,09 200 888
1986 10 058 171 611 97 276 74 335 17,1 9,7 7,4 2,10 171 114
1987 10 111 162 937 99 921 63 016 16,2 9,9 6,2 2,04 163 761
1988 10 144 163 193 102 671 60 522 16,1 10,1 6,0 2,04 140 921
1989 10 171 153 449 103 479 49 970 15,1 10,2 4,9 2,02 256 041
1990 10 190 142 167 109 582 32 585 14,0 10,8 3,2 1,90 260 839
1991 10 194 132 045 114 650 17 395 13,0 11,2 1,7 1,79 241 138
1992 10 217 127 971 116 674 11 297 12,5 11,4 1,1 1,75 240 387
1993 10 240 117 384 128 544 -11 160 11,5 12,6 -1,1 1,60 217 957
1994 10 227 110 599 130 003 -19 404 10,8 12,7 -1,9 1,51 212 533
1995 10 194 101 144 133 775 -32 631 9,9 13,1 -3,2 1,38 193 280
1996 10 160 95 798 133 422 -37 624 9,4 13,1 -3,7 1,31 174 098
1997 10 118 89 586 136 653 -47 067 8,9 13,5 -4,7 1,23 152 660
1998 10 069 92 645 137 296 -44 651 9,2 13,6 -4,4 1,26 145 339
1999 10 032 92 975 142 027 -49 052 9,3 14,2 -4,9 1,29 135 829
2000 9 988 93 691 134 867 -41 176 9,4 13,5 -4,1 1,31 121 895
2001 9 929 91 720 140 299 -48 579 9,2 14,1 -4,9 1,27 101 402
2002 9 866 88 743 146 665 -57 922 9,0 14,9 -5,9 1,20 89 895
2003 9 797 88 512 143 200 -54 688 9,0 14,6 -5,6 1,22 80 174
2004 9 730 88 943 140 064 -51 121 9,1 14,4 -5,3 1,22 71 700
2005 9 664 90 508 141 857 -51 349 9,4 14,7 -5,3 1,21 64 655
2006 9 605 96 721 138 426 -41 705 10,1 14,4 -4,3 1,29 58 516
2007 9 561 103 626 132 993 -29 367 10,8 13,9 -3,1 1,37 46 287
2008 9 528 107 876 133 879 -26 003 11,3 14,1 -2,7 1,42 42 197
2009 9 507 109 263 135 056 -25 793 11,5 14,2 -2,7 1,51 35 967
2010 9 491 108 050 137 305 -29 255 11,4 14,5 -3,1 1,49 27 662
2011 9 473 109 147 135 099 -25 952 11,5 14,3 -2,7 1,52 26 858
2012 9 464 115 893 126 531 -10 638 12,2 13,4 -1,2 1,62 b.d.
2013 9 468 118 463 125 872 -7 409 12,5 13,3 -0,8 1,71 b.d.

Wskaźniki społeczne

Piramida wiekowa Białorusi w 2005 roku
Współczynnik umieralności na Białorusi w latach 1950–2011

Długość życia

Oczekiwana długość życia wynosiła w 2012 72,2 roku. Wskaźnik dla mężczyzn wyniósł 66,6. Wskaźnik dla kobiet wyniósł 77,6[15]. Problemem pozostaje znaczna różnica między długością życia kobiet i mężczyzn. W odniesieniu do ogółu populacji wynosiła ona w 2012 jedenaście lat (w rozbiciu na ludność miejską i wiejską różnica wyniosła odpowiednio 10,5 oraz 12,6 roku)[15].

Piramida wiekowa

Według stanu na początek 2013 16,4% ludności Białorusi było w wieku przedprodukcyjnym, 60,1% w wieku produkcyjnym, natomiast 23,5% w wieku poprodukcyjnym[16].

Statystyki urodzeń

W 2012 na Białorusi urodziło się 59 700 chłopców oraz 56 193 dziewczynki, co oznacza, że na 100 urodzonych dziewczynek przypadło 103 chłopców[17]. Sytuacja, w której rodzi się więcej chłopców niż dziewczynek, wystąpiła w każdym roku, począwszy od 1950[17]. W 2012 średni wiek narodzenia dziecka wyniósł 27,6 roku. Średni wiek kobiety rodzącej swoje pierwsze dziecko wyniósł w tym samym czasie 25,3 roku[18].

Najwyższy współczynnik urodzeń zanotowano w 2012 w obwodzie brzeskim (13,1), najniższy zaś – w obwodzie witebskim (10,9)[19]. Obwód witebski cechował się w tym czasie również największym współczynnikiem zgonów (15,4 przy najniższym współczynniku o wartości 9,2 w Mińsku)[19].

Śluby i rozwody

W 2012 na Białorusi zawarto 76 245 związków małżeńskich (8,1 na 1 tys. mieszkańców). W tym samym roku 39 904 pary rozwiodły się (co daje współczynnik 4,1 na 1 tys. mieszkańców)[20]. Największą liczbę związków małżeńskich w przeliczeniu na tysiąc mieszkańców zawarto w obwodzie mohylewskim (8,4), najmniejszą – w obwodzie brzeskim (7,6). Liczba rozwodów była w 2012 największa w obwodach witebskim, homelskim oraz w Mińsku (4,3 na 1 tys. mieszkańców), najmniejsza zaś w obwodzie brzeskim (3,7)[21]. Średni wiek wstąpienia w pierwszy związek małżeński wynosił w 2012 26,7 roku dla mężczyzn (dla porównania w 1980 wiek ten wynosił 24,3 roku) oraz 24,6 roku dla kobiet (22,9 w 1980); średni wiek wstąpienia w ponowny związek małżeński wyniósł w 2012 40,5 roku dla mężczyzn i 37,6 roku dla kobiet[22].

Statystyka ślubów i rozwodów w latach 1970–2013[20]:

Rok Liczba ślubów (na 1 tys. mieszkańców) Liczba rozwodów (na 1 tys. mieszkańców)
1970 83 658 9,3 17 060 1,9
1980 97 461 10,1 31 214 3,2
1990 99 229 9,7 34 986 3,4
1995 77 027 7,6 42 119 4,1
2000 62 485 6,3 43 512 4,4
2005 73 333 7,6 30 531 3,2
2010 76 978 8,1 36 655 3,9
2011 86 785 9,2 38 584 4,1
2012 76 245 8,1 39 034 4,1
2013 87 127[23] 9,2 36 105 3,8
2014 83 942 8,9 34 864 3,7
2015 82 030 8,6 32 984 3,5
2016 64 536 6,8 32 628 3,4

Skład narodowościowy

Według danych spisu powszechnego z 2009 na Białorusi zamieszkują przedstawiciele ponad 130 narodowości. Wśród nich najwięcej osób deklaruje się jako Białorusini (7 957 252, co stanowi 83,7% ludności), Rosjanie (785 084, co stanowi 8,3% ludności), Polacy (294 549, co stanowi 3,1% ludności), Ukraińcy (158 723, co stanowi 1,7% ludności), Żydzi (12 926), Ormianie (8 512), Tatarzy (7 316), Romowie (7 079), Azerowie (5 567), Litwini (5 087). Na Białorusi zamieszkują także liczące od 1 do 3,5 tys. przedstawicieli społeczności Mołdawian, Turkmenów, Niemców, Gruzinów, Chińczyków, Uzbeków, Łotyszów, Kazachów, Czuwaszów[24].

Dynamika liczebności poszczególnych społeczności narodowych na Białorusi w latach 1959–2009[24]
1959 % 1970 % 1979 % 1989 % 1999 % 2009 %
Ogółem 8055714 100,00% 9002338 100,00% 9532516 100,00% 10151806 100,00% 10045237 100,00% 9503807 100,00%
Białorusini 6532035 81,09% 7289610 80,97% 7567955 79,39% 7904623 77,86% 8159073 81,22% 7957252 83,73%
Rosjanie 660159 8,19% 938161 10,42% 1134117 11,90% 1342099 13,22% 1141731 11,37% 785084 8,26%
Polacy 538881 6,69% 382600 4,25% 403169 4,23% 417720 4,11% 395712 3,94% 294549 3,10%
Ukraińcy 133061 1,65% 190839 2,12% 230985 2,42% 291008 2,87% 237014 2,36% 158723 1,67%
Żydzi 150084 1,86% 148011 1,64% 135450 1,42% 111977 1,10% 27798 0,28% 12926 0,14%
Ormianie 1751 0,02% 2362 0,03% 2751 0,03% 4933 0,05% 10191 0,10% 8512 0,09%
Tatarzy 8654 0,11% 10031 0,11% 10911 0,11% 12552 0,12% 10089 0,10% 7316 0,08%
Romowie 4662 0,06% 6843 0,08% 8408 0,09% 10762 0,11% 9927 0,10% 7079 0,07%
Azerowie 1402 0,02% 1335 0,01% 2654 0,03% 5009 0,05% 6362 0,06% 5567 0,06%
Litwini 8363 0,10% 8092 0,09% 6993 0,07% 7606 0,07% 6387 0,06% 5087 0,05%
Mołdawianie 727 0,01% 1800 0,02% 2923 0,03% 4964 0,05% 4267 0,04% 3465 0,04%
Turkmeni b.d. b.d. 197 <0,01% 170 <0,01% 777 0,01% 921 0,01% 2685 0,03%
Niemcy 1220 0,02% 1994 0,02% 2451 0,03% 3517 0,03% 4805 0,05% 2474 0,03%
Gruzini 1745 0,02% 1291 0,01% 1659 0,02% 2840 0,03% 3031 0,03% 2400 0,03%
Chińczycy b.d. b.d. 87 <0,01% 78 <0,01% 78 <0,01% 75 <0,01% 1642 0,02%
Uzbecy 886 0,01% 1606 0,02% 2333 0,02% 3537 0,03% 1571 0,02% 1593 0,02%
Łotysze 2631 0,03% 2660 0,03% 2617 0,03% 2658 0,03% 2239 0,02% 1549 0,02%
Kazachowie 633 0,01% 1062 0,01% 1355 0,01% 2266 0,02% 1239 0,01% 1355 0,01%
Arabowie b.d. b.d. 24 <0,01% 35 <0,01% 101 <0,01% 490 <0,01% 1330 0,01%
Czuwasze 1061 0,01% 1922 0,02% 2243 0,02% 3323 0,03% 2242 0,02% 1277 0,01%
Białorusini Rosjanie Polacy

W okresie Białoruskiej SRR odsetek Białorusinów w ogólnej liczbie ludności republiki miał tendencję malejącą (z 81,1% w 1959 do 77,9% w 1989), natomiast wzrastała liczebność Rosjan (odpowiednio z 8,2% do 13,2%) oraz Ukraińców (z 1,7% do 2,9%). Dane statystyczne z okresu niezależności Białorusi mówią natomiast o stałym wzroście odsetka Białorusinów (którzy stanowili w 2009 już 83,7% ludności państwa) oraz o spadku odsetka Rosjan i Ukraińców (do poziomu odpowiednio 8,7% i 1,7% w 2009). Przez cały okres powojenny stale zmniejszał się odsetek białoruskich Żydów (z 1,9% w 1959 do zaledwie 0,1% w 2009) i Polaków (z 6,7% w 1959 do 3,1% w 2009).

Skład religijny

 Osobny artykuł: Religia na Białorusi.

Według oficjalnych danych z lipca 2010 58,9% ludności uważa się za ludzi wierzących. Z tej grupy 82,5% należy do Białoruskiej Cerkwi Prawosławnej (która jest częścią Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej), 12% zalicza się do Kościoła łacińskiego, 4% ludności to przedstawiciele takich wierzeń religijnych jak Islam, Hinduizm, Krysznaizm i Bahaizm. 2% ludności to wierni różnych denominacji protestanckich, Świadkowie Jehowy oraz Staroobrzędowcy. Przytoczone dane mówią także o tym, iż w obrzędach religijnych regularnie uczestniczy około 18% prawosławnych oraz 50% katolików. Na Białorusi zamieszkują także niewielkie grupy grekokatolików oraz prawosławnych należących do denominacji innych niż Białoruska Cerkiew Prawosławna[25].

Informacje przedstawione przez gminy żydowskie mówią, iż za Żydów uważa się od 30 do 50 tys. mieszkańców Białorusi, zdecydowana większość z nich nie uczestniczy jednak aktywnie w życiu religijnym swoich społeczności[25].

Według danych Kościoła rzymskokatolickiego z marca 2009 katolikami jest ponad 1,4 mln mieszkańców Białorusi, co stanowi około 15% ludności kraju. Białorusini-katolicy skupieni są w 619 parafiach podzielonych na cztery diecezje (pińską, witebską, grodzieńską, mohylewską)[26].

Stosunki językowe

 Osobny artykuł: Języki na Białorusi.

Wyniki spisu powszechnego z 2009 roku mówią o tym, iż w kontaktach domowych większość ludności zwykle posługuje się językiem rosyjskim (6 672 964 osoby, co stanowi 70,21% ludności). Przede wszystkim językiem białoruskim posługuje się w kontaktach domowych 2 227 175 osób, co stanowi 23,43% ludności kraju[27]. Równocześnie z rezultatów spisu wynika, iż dla większości mieszkańców Białorusi językiem ojczystym jest język białoruski (deklarację taką złożyło 5 058 402 osób, co stanowi 57,96% ludności kraju). Język rosyjski jest ojczystym dla 3 948 074 osób (41,54%)[27].

Proporcje liczby mieszkańców, dla których językami zwykle używanymi w kontaktach domowych są rosyjski i białoruski (na podstawie wyników spisu powszechnego z 2009)
Ogół ludności Ludność miejska Ludność wiejska

Uwagi

  1. Dane zasadniczo dotyczą stanu na początek każdego roku, z wyjątkiem wartości za rok 1897 (stan według spisu ludności na 9 lutego), 1959 i 1970 (stan według spisów ludności na dzień 15 stycznia), 1979 (stan według spisu ludności na 17 stycznia), 1989 (stan według spisu ludności na 12 stycznia), 1999 (stan według spisu ludności na 16 stycznia).

Przypisy

  1. a b c О демографической ситуации в 2013 году. Национальный статистический комитет Республики Беларусь. [dostęp 2014-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-08)]. (ros.).
  2. a b О демографической ситуации в январе-сентябре 2013 г.. Национальный статистический комитет Республики Беларусь. [dostęp 2014-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-09)]. (ros.).
  3. a b Е. Спасюк: Депопуляция в Беларуси будет продолжаться – рожать некому. БелаПАН, 2011-04-23. [dostęp 2014-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-21)]. (ros.).
  4. Численность населения Республики Беларусь. Национальный статистический комитет Республики Беларусь. [dostęp 2014-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-30)]. (ros.).
  5. a b Демографический ежегодник Республики Беларусь. В.И.Зиновский (red.). Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013, s. 17–18. ISBN 978-985-7015-47-4.
  6. Национальный статистический комитет Республики Беларусь: Предварительные итоги переписи населения 2009 года. Национальный статистический комитет Республики Беларусь. [dostęp 2014-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-11)]. (ros.).
  7. a b Численность населения Беларуси – 9 млн. 681 тысяча. БЕЛТА, 2008-05-16. [dostęp 2014-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-20)]. (ros.).
  8. Демографический ежегодник Республики Беларусь. В.И.Зиновский (red.). Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013, s. 246. ISBN 978-985-7015-47-4.
  9. Демографический ежегодник Республики Беларусь. В.И.Зиновский (red.). Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013, s. 248. ISBN 978-985-7015-47-4.
  10. World Population Prospects. The 2008 Revision. New York: United Nations – Department of Economic and Social Affairs, 2009, s. 36.
  11. Demographic Overview – Custom Region – Belarus. United States Census Bureau. [dostęp 2014-03-26]. (ang.).
  12. Демографический ежегодник Республики Беларусь. В.И.Зиновский (red.). Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013, s. 102. ISBN 978-985-7015-47-4.
  13. Demographic Yearbook. United Nations Statistic Division. [dostęp 2014-03-26]. (ang.).
  14. Демографический ежегодник Республики Беларусь. В.И.Зиновский (red.). Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013. ISBN 978-985-7015-47-4.
  15. a b Демографический ежегодник Республики Беларусь. В.И.Зиновский (red.). Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013, s. 157. ISBN 978-985-7015-47-4.
  16. Демографический ежегодник Республики Беларусь. В.И.Зиновский (red.). Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013, s. 121. ISBN 978-985-7015-47-4.
  17. a b Демографический ежегодник Республики Беларусь. В.И.Зиновский (red.). Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013, s. 140. ISBN 978-985-7015-47-4.
  18. Демографический ежегодник Республики Беларусь. В.И.Зиновский (red.). Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013, s. 245. ISBN 978-985-7015-47-4.
  19. a b Республика Беларусь по областям и г.Минску в цифрах, 1995-2012 гг.. Национальный статистический комитет Республики Беларусь. [dostęp 2014-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-29)]. (ros.).
  20. a b Демографический ежегодник Республики Беларусь. В.И.Зиновский (red.). Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013, s. 164. ISBN 978-985-7015-47-4.
  21. Демографический ежегодник Республики Беларусь. В.И.Зиновский (red.). Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013, s. 166–169. ISBN 978-985-7015-47-4.
  22. Демографический ежегодник Республики Беларусь. В.И.Зиновский (red.). Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013, s. 166–195. ISBN 978-985-7015-47-4.
  23. Браки, разводы и общие коэффициенты брачности и разводимости. [dostęp 2017-06-28]. (ros.).
  24. a b Национальный состав населения Республики Беларусь. Минск: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2011, s. 8, seria: Перепис населения 2009. ISBN 978-985-6858-73-7.
  25. a b Report. U.S. State Department. [dostęp 2014-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-13)]. (ang.).
  26. Рыма-каталіцкі Касцёл у Беларусі: статыстычныя даныя на 1 сакавіка 2009 г.. Catholic.By. [dostęp 2014-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-09)]. (biał.).
  27. a b Распространение в Республике Беларусь и областях белорусского и русского языков. Национальный статистический комитет Республики Беларусь. [dostęp 2014-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-18)]. (ros.).
  • p
  • d
  • e
Państwa Europy
Terytoria zależne
  • Gibraltar
  • Guernsey
  • Jersey
  • Svalbard
  • Wyspa Man
  • Wyspy Owcze

Europa

  • Republika Kosowa jest uznawana przez 111 ze 193 państw członkowskich ONZ (stan na 26 marca 2014)
Encyklopedia internetowa (demografia kraju lub regionu):
  • SNL: Belarus’_befolkning
  • VLE: baltarusijos-gyventojai