Edvard Grieg

Edvard Grieg
Ilustracja
Edvard Grieg (1888)
Imię i nazwisko

Edvard Hagerup Grieg

Data i miejsce urodzenia

15 czerwca 1843
Bergen

Data i miejsce śmierci

4 września 1907
Bergen

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, pianista, dyrygent

Odznaczenia
Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
podpis
Multimedia w Wikimedia Commons

Edvard Hagerup Grieg (ur. 15 czerwca 1843 w Bergen[1], zm. 4 września 1907 tamże) – norweski kompozytor, pianista i dyrygent, z rodziny o szkockich korzeniach.

Życiorys

Studia muzyczne odbył w konserwatorium w Lipsku m.in. u Ignaza Moschelesa (fortepian), Ernsta Friedricha Richtera (harmonia i kontrapunkt)[1], Carla Reineckego (kompozycja) w latach 1858–1862. W 1863 roku osiadł w Kopenhadze, gdzie zaprzyjaźnił się z kompozytorami Nielsem Wilhelmem Gade oraz Johannem Peterem Emiliusem Hartmannem, reprezentantami duńskiego romantyzmu, a rok później założył ze współtowarzyszami towarzystwo Euterpe, którego celem było popieranie współczesnej muzyki skandynawskiej.

Jesienią 1866 roku osiedlił się w Christianii (obecnie Oslo), gdzie działał jako dyrygent, zorganizował koncerty abonamentowe. Tam poznał wybitnego dramaturga norweskiego Bjørnstjerne Bjørnsona. Zimę tego roku spędził we Włoszech i tam poznał Henryka Ibsena. W 1868 roku skomponował Koncert fortepianowy a-moll op. 16. W 1869 roku odwiedził w Rzymie Ferenca Liszta. W latach 1874–1875 na zamówienie Ibsena napisał muzykę do dramatu Peer Gynt, z której zestawione dwie suity Peer Gynt przyniosły mu największą popularność.

W 1880 roku zamieszkał w Bergen, a następnie w pobliskim Troldhaugen. Rozpoczął wówczas wielkie podróże koncertowe jako pianista, dyrygent i akompaniator. W 1884 roku, z okazji uroczystości 200-lecia urodzin duńskiego poety i dramaturga norweskiego pochodzenia Ludvika Holberga, skomponował inne znane dzieło, Suitę w dawnym stylu Z czasów Holberga.

Był twórcą narodowej szkoły muzycznej w Norwegii. Jego utwory powiązane są z literaturą (sagami, legendami, nordycką balladą, poezją ludową) oraz z muzycznym folklorem skandynawskim, cechuje je liryzm i subtelna nastrojowość (w miniaturach fortepianowych bliska już impresjonizmowi), ogromna inwencja melodyczna. Pieśni odznaczają się idealną zgodnością tekstu i melodii w akcentach i frazowaniu oraz bogatym akompaniamentem, z rozbudowaną harmoniką.

W 1904 został odznaczony norweskim Krzyżem Wielkim Orderu Świętego Olafa, a w 1896 francuską Legią Honorową[2].

Kompozycje

Z czego prawdopodobnie najbardziej znane to:

  • Koncert fortepianowy a-moll op. 16 (1868),
  • Suita Z czasów Holberga na orkiestrę smyczkową, op. 40 (1885),
  • I suita Peer Gynt op. 46 (1888), w tym: Poranek, Śmierć Azy, Taniec Anitry, W grocie Króla Gór,
  • II suita Peer Gynt op. 55 (1891), w tym m.in. Pieśń Solwejgi.

oraz cykle Utworów lirycznych.

Przypisy

  1. a b S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna. T. VI. Warszawa: 1900, s. 352.
  2. Edvard Grieg: Diaries, Articles, Speeches. Columbus, Ohio: Peer Gynt Press, 2001, s. 414, 419.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000122795367
  • VIAF: 46946549
  • LCCN: n79046495
  • GND: 118697641
  • NDL: 00522174
  • LIBRIS: 42gjjm9n29h8817
  • BnF: 13894720b
  • SUDOC: 084053623
  • SBN: LO1V091495
  • NLA: 36173485
  • NKC: jn19990002879
  • BNE: XX1050534
  • NTA: 069399697
  • BIBSYS: 90054680
  • CiNii: DA06405650
  • Open Library: OL38111A
  • PLWABN: 9810621571305606
  • NUKAT: n97064040
  • J9U: 987007262171205171
  • PTBNP: 40069
  • CANTIC: a10453039
  • LNB: 000035868
  • NSK: 000091477
  • BNA: 000021605
  • CONOR: 8489571
  • ΕΒΕ: 71406
  • BLBNB: 001144324
  • KRNLK: KAC199610879
  • LIH: LNB:V*40611;=0L
  • RISM: people/84066
  • WorldCat: lccn-n79046495
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3907851
  • Britannica: biography/Edvard-Grieg
  • Treccani: edvard-hagerup-grieg
  • Universalis: edvard-grieg
  • NE.se: edvard-grieg
  • SNL: Edvard_Grieg
  • VLE: edvard-hagerup-grieg
  • Catalana: 0031132
  • DSDE: Edvard_Grieg
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 23374