Erechtites

Erechtites hieraciifolius

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

erechtites

Nazwa systematyczna

Erechtites Raf.
Fl. Ludov. 65. Oct-Dec (prim.) 1817

Typ nomenklatoryczny

Erechtites prealta Raf.^[3]

Synonimy

Neoceis Cass.
Ptileris Raf.^[4]

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Erechtites (Erechtites Raf.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje 7 gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje Amerykę Północną i Południową, na północy sięgając do wschodniej Kanady, a na południu do północnego Chile i Argentyny^[4]. Dwa gatunki rozprzestrzenione są jako introdukowane na innych kontynentach (w Europie, Azji, Australii i Oceanii) – E. hieraciifolius i E. valerianifolius^[4]. W Polsce występuje jako zadomowiony antropofit erechtites jastrzębcowaty E. hieracifolia^[5].

Morfologia

Pokrój: Rośliny zielne (roczne i wieloletnie) o pędach prosto wzniesionych osiągających od 20 do 200 cm wysokości, nagich lub owłosionych, często o silnym, ostrym zapachu^[6].
Liście: Skrętoległe, dolne skupione w rozetę przyziemną. Ogonkowe lub siedzące, o blaszce jajowatej lub lancetowatej, czasem pierzasto klapowanej lub wcinanej, całobrzegiej lub ząbkowanej^[6].
Kwiaty: Zebrane w koszyczki, a te w baldachogroniaste kwiatostany złożone. Okrywy od 2 do kilkunastu mm średnicy, są urnowate, walcowate lub stożkowate. Listki okrywy wyrastają w jednym lub dwóch rzędach, są prosto wzniesione i u niektórych gatunków odgięte w czasie owocowania, mają kształt lancetowaty do równowąskiego, na końcach są zielone lub ciemniejsze, po bokach nieco błoniastołuskowate. Dno kwiatostanowe jest płaskie lub wypukłe i gładkie. Kwiatów języczkowych brak. Na skraju koszyczka w 1–3 rzędach wyrastają kwiaty zwykle słupkowe (żeńskie) z koroną w górze lejkowatą, białawą lub jasnożółtą. W środkowej części koszyczka rozwijają się kwiaty obupłciowe, czasem też funkcjonalnie tylko pręcikowe (męskie). Ich korona także jest w górze lejkowata, w dole rurkowata, biaława do żółtawej, rzadko różowa^[6].
Owoce: Niełupki barwy słomiastej, brązowej lub purpurowej, 5-kanciaste lub 5-żebrowe, jajowate lub stożkowate, nagie lub owłosione. Puch kielichowy w postaci 60–120 białych, rzadko czerwonawych, pędzelkowato skupionych włosków, zwykle szybko odpadających^[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny astrowatych Asteraceae, z podrodziny Asteroideae, plemienia Senecioneae i podplemienia Senecioninae^[7].

Wykaz gatunków^[4]

Erechtites goyazensis (Gardner) Cabrera
Erechtites hieraciifolius (L.) Raf. ex DC. – erechtites jastrzębcowaty
Erechtites ignobilis Baker
Erechtites leptanthus (Phil.) Cabrera
Erechtites missionum Malme
Erechtites runcinatus DC.
Erechtites valerianifolius (Link ex Spreng.) DC.

Nomenklatura: Nazwa rodzajowa uznawana była tradycyjnie za żeńską i nazwy gatunkowe miały dawniej końcówki żeńskie (np. Erechtites hieraciifolia – nazwa stosowana w polskiej liście roślin naczyniowych wydanej jeszcze w 2020^[5]). Ponieważ zgodnie z artykułem 62.4 międzynarodowego kodeksu nomenklatury botanicznej nazwy rodzajowe z końcówką „-ites” powinny być traktowane jako męskie – końcówki rodzajowe w nazwach gatunkowych zostały odpowiednio zmienione^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
↑ ^a ^b ^c ^d Erechtites Raf.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-23].
↑ ^a ^b ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 77, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Theodore M. Barkley: Erechtites Rafinesque. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-07-23].
↑ Erechtites Rafinesque. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-07-23].