Fiołek pagórkowy

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

fiołkowate

Rodzaj

fiołek

Gatunek

fiołek pagórkowy

Nazwa systematyczna

Viola collina Besser
Enum. Pl. Volh.: 10 (1821)^[3]

Synonimy
Viola atrichocarpa Borbás Viola centronum H.Perrier ex W.Becker Viola collina var. glabricarpa K.Sun Viola collina var. intramongolica C.J.Wang Viola crassicalcarata Ching J.Wang Viola gymnocarpa Janka Viola microceras Schur Viola microdonta C.C.Chang Viola obscura Schur Viola opizii Knaf ex Nyman Viola propera Jord. Viola valesiaca Hausskn. ex Favrat^[3]

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Fiołek pagórkowy (Viola collina Besser) – gatunek rośliny należący do rodziny fiołkowatych. Występuje w Azji i w Europie^[4]. W Polsce występuje głównie na południu, poza tym w rejonie doliny dolnej Wisły i Bugu^[5].

Morfologia

Pokrój: Dorasta do 5-12 cm wysokości. Roślina nie wytwarza rozłogów, posiada natomiast wielogłowe kłącze. Nie posiada nadziemnej łodygi^[6].
Liście: Posiada wyłącznie liście odziomkowe^[6]. Blaszka liściowa jest żółtawozielona i ma owalny kształt. Mierzy 6–20 mm długości oraz 5–18 mm szerokości, jest ząbkowana na brzegu, ma sercowatą nasadę z dużą zatoką i ostry lub tępy wierzchołek^[6]^[7]. Ogonek liściowy jest nagi^[7]. Przylistki są silnie owłosione, frędzlowate^[6].
Kwiaty: Pojedyncze, wyrastają w kątach liści odziomkowych, wonne^[6]^[7]. Mają działki kielicha o lancetowatym kształcie i dorastające do 2–3 mm długości^[7]. Płatki są odwrotnie jajowate i mają jasnofioletową, liliową lub białozielonkawą barwę, dolny płatek jest wycięty, podługowato łyżeczkowaty, posiada obłą ostrogę o białawym kolorze^[6]^[7]. Na środku szypułki lub pod kwiatem, występują dwa podkwiatki^[6].
Owoce: Torebki mierzące 3-4 mm długości, o kulistym lub jajowatym kształcie, owłosione, osadzone na prostej, odgiętej w dół szypułce^[6]^[7].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od marca do maja. Siedlisko: zarośla, suche lasy i obrzeża lasów^[6].

Zmienność

Tworzy mieszańce z fiołkiem białym, f. bławatkowym i f. wonnym^[6].
Istnieje podgatunek fiołek porfirowy (Viola collina ssp. porphyrea) – występuje w rezerwacie Kruczy Kamień w Górach Kruczych. Uznawany jest za endemita^[6], ale też za mieszańca międzygatunkowego (V. collina × V. odorata) Viola × porphyrea^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-11-30] (ang.).
↑ ^a ^b Viola collina Besser. Plants of the World Online. [dostęp 2021-01-20]. (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 588, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Viola collina. Plantes & Botanique. [dostęp 2021-02-02]. (fr.).
↑ Viola iola × porphyrea R.Uechtr.. Plants of the World Online. [dostęp 2021-01-20]. (ang.).