Gęsiówka uszkowata

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

gęsiówka

Gatunek

gęsiówka uszkowata

Nazwa systematyczna

Arabis auriculata Lam.
Encycl. 1: 219 (1783)^[3]

Synonimy

Abasicarpon patulum Andrz. ex Rchb.
Arabis aspera All.
Arabis cadmea Boiss.
Arabis carnulosa Tscherning
Arabis dasycarpa Andrz. ex DC.
Arabis malinvaldiana Rouy & Coincy
Arabis nova var. sinaica (Boiss.) Täckh.
Arabis patula (Ehrh.) Weinm.
Arabis recta Vill.
Arabis rigida Wallr.
Arabis sinaica Boiss.
Arabis sinaica Steud.
Arabis sogdiana Kom.
Crucifera auriculata (Lam.) E.H.L.Krause
Erysimum auriculatum (Lam.) Kuntze
Erysimum cadmea (Boiss.) Kuntze
Sisymbrium sewerzowii Regel
Stenophragma sewerzowii (Regel) B.Fedtsch.
Turrita auriculata (Lam.) Bubani
Turritis auriculata (Lam.) Fourr.
Turritis patula Ehrh.
Turritis recta (Vill.) Mert. & W.D.J.Koch^[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Gęsiówka uszkowata (Arabis auriculata Lam.) – gatunek rośliny z rodziny kapustowatych. Występuje głównie w południowej Europie i południowo-zachodniej Azji. W Polsce bardzo rzadki, występuje wyłącznie w okolicach Buska.

Morfologia

Łodyga: Wzniesiona o wysokości (5)10–30(40) cm. Jest gęsto ulistniona.

Liście: Liście odziomkowe tworzą różyczkę, łodygowe wyrastają skrętoległe. Liście siedzące, jajowate lub podługowate, drobno ząbkowate. Nasady liści obejmują łodygę uszkowatą nasadą.
Kwiaty: Białe.

Owoc: Łuszczyny odstające od osi kwiatostanu i oddalone od siebie, o klapach z wyraźnymi nerwami bocznymi. Nasiona nieoskrzydlone.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Występuje w murawach kserotermicznych. Kwitnie w kwietniu i maju. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Festuco-Stipion^[4].

Zagrożenia

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[5]: EX (wymarły); 2016: EN (zagrożony)^[6].
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej czerwonej księgi roślin (2001): CR (krytycznie zagrożony); 2014: EN (zagrożony)^[7].

Występuje m.in. w rezerwacie przyrody Skorocice.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
↑ ^a ^b Arabis auriculata Lam., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-03-07] .
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone.. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.