Huang He : Zobacz też, Uwagi, Przypisy, Bibliografia Wikipedia, wolna encyklopedia

Huang He

Huang He / Rzeka Żółta

Przełomy w górnym biegu Huang He

Kontynent

Azja

Państwo

Chiny

Rzeka

Długość

5464 km

Powierzchnia zlewni

752 400 km²

Średni przepływ

1210 m³/s

Źródło

Miejsce

Bayan Har Shan

Ujście

Recypient

Zatoka Pohaj, Morze Żółte

Mapa

Szlak

	5464	Bayan Har Shan
		Tao He
		Wei He
		Luo He
		Fen He
		Datung He
	0	→

brak współrzędnych

Multimedia w Wikimedia Commons

Hasło w Wikisłowniku

Huang He^[a], Rzeka Żółta (chiń. upr. 黄河; pinyin Huáng Hé ^ⓘwymowa, dosł. Żółta Rzeka) – rzeka w północnych Chinach o długości 5464 km, druga co do wielkości rzeka w państwie. Jej nazwa pochodzi od żółtego koloru namułów lessowych.

Źródła Huang He znajdują się w górach Bayan Har Shan w prowincji Qinghai. Płynie przez Wyżynę Tybetańską, Lessową (Huangtu Gaoyuan) oraz Nizinę Chińską. Uchodzi do Zatoki Pohaj Morza Żółtego, tworząc deltę. Powierzchnia dorzecza wynosi 752,4 tys. km². Średni przepływ u ujścia ocenia się na 2-2,5 tys. m³/s; cechują go jednak duże wahania – od 250 m³/s w okresach suszy do 30 tys. m³/s w czasie powodzi. Ta zmienność stanów wody w połączeniu z niedużą głębokością i ogromnym zamuleniem koryta powoduje, że znaczenie gospodarcze tej rzeki jest znacznie mniejsze niż Jangcy. Zamulenie wynika z przepływania rzeki przez największy na świecie obszar lessowy: Wyżynę Lessową. W ciągu roku rzeka odprowadza do morza ok. 1,4 mld ton nanosów.

Szybkie odkładanie naniesionego materiału powoduje częste powodzie i katastrofalne dla gospodarki człowieka zmiany biegu rzeki. W okresie historycznym naliczono 26 zmian biegu Huang He. Pomiędzy VI a XIX w. ujście jej przemieszczało się na obszarze od okolic Tiencinu na północy aż po wspólne ujście z Jangcy na południu – amplituda sięgała zatem 900 km.

Znaczenie Huang He dla żeglugi jest ograniczone, jednak wzdłuż jej biegu wybudowane są liczne tamy, sztuczne zbiorniki i kanały, służące głównie do celów nawadniania. Jedną z tam umyślnie uszkodzono w 1938 roku doprowadzając do śmierci prawie miliona osób.

Nad Huang He narodziła się cywilizacja starożytnych Chin.