Husajn Sirri

Husajn Sirri, arab. ‏حسين سري‎ (ur. 1894, zm. 1960) – egipski polityk, premier kraju w latach 1940-1942, 1949-1950 i 1952.

Życiorys

Polityk związany z Partią Liberalno-Konstytucyjną. W 1940 został premierem Egiptu po nieoczekiwanej śmierci Hasana Sabriego. Jego rząd nie miał silnego zaplecza politycznego. Opowiadał się za bliską współpracą z Wielką Brytanią, nie wypowiedział jednak wojny III Rzeszy, na co Brytyjczycy nalegali[1]. Po zamachu stanu al-Kilaniego w Iraku, w czasie brytyjskiej interwencji w Iraku, rząd Sirriego rozpoczął represje przeciwko organizacjom antybrytyjskim. Do wyjazdu z Kairu zmuszono byłego premiera Alego Mahira oraz liderów Braci Muzułmanów, na czele z Hasanem al-Banną. Kierownictwo Islamskiej Partii Nacjonalistycznej zostało osadzone w areszcie[1].

1 lutego 1942 w Kairze odbyła się studencka demonstracja, w czasie której wyrażano podziw dla Erwina Rommla i przeciwko zerwaniu stosunków dyplomatycznych z marionetkowym, proniemieckim rządem Francji Vichy. Brytyjski ambasador zażądał od króla Fuada usunięcia premiera, który nie zdołał przeciwstawić się proniemieckiej demonstracji, i oddania tego stanowiska w ręce probrytyjskiego Mustafy an-Nahhasa. Fuad zgodził się, gdy brytyjskie wojska otoczyły jego rezydencję[1].

Był członkiem egipskiej delegacji, która w 1946 prowadziła rokowania z Wielką Brytanią w sprawie rewizji traktatu brytyjsko-egipskiego z 1936[2].

Po raz drugi stanął na czele rządu w lipcu 1949. Jego gabinet przetrwał do stycznia 1950, gdy w wyborach parlamentarnych zwycięstwo odniósł opozycyjny wobec niego Wafd[3]. Po raz trzeci został na krótko premierem w 1952, jednak jego rząd - pozbawiony zaplecza parlamentarnego i popierany jedynie przez króla Faruka – nie zdołał opanować kryzysu politycznego i upadł 20 lipca, trzy dni przed zamachem stanu Wolnych Oficerów[4].

Przypisy

  1. a b c Stępniewska-Holzer B., Holzer J.: Egipt. Stulecie przemian. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2006, s. 70-71. ISBN 978-83-89899-58-3.
  2. Stępniewska-Holzer B., Holzer J.: Egipt. Stulecie przemian. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2006, s. 77. ISBN 978-83-89899-58-3.
  3. Stępniewska-Holzer B., Holzer J.: Egipt. Stulecie przemian. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2006, s. 86-87. ISBN 978-83-89899-58-3.
  4. Stępniewska-Holzer B., Holzer J.: Egipt. Stulecie przemian. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2006, s. 88 i 106. ISBN 978-83-89899-58-3.
  • p
  • d
  • e
Premierzy Egiptu
Wicekrólestwo Egiptu (1878–1914)
  • Nubar Pasza (1878–1879)
  • Taufik Pasza (1879)
  • Muhammad Szarif Pasza (1879)
  • Rijad Pasza (1879–1881)
  • Muhammad Szarif Pasza (1881–1882)
  • Mahmud Sami al-Barudi (1882)
  • Raghib Pasza (1882)
  • Muhammad Szarif Pasza (1882–1884)
  • Nubar Pasza (1884–1888)
  • Rijad Pasza (1888–1891)
  • Mustafa Fahmi Pasza (1891–1893)
  • Husajn Fachri Pasza (1893)
  • Rijad Pasza (1893–1894)
  • Nubar Pasza (1894–1895)
  • Mustafa Fahmi Pasza (1895–1908)
  • Butrus Ghali (1908–1910)
  • Muhammad Sa’id Pasza (1910–1914)
  • Husajn Ruszdi Pasza (1914)
Sułtanat Egiptu (1914–1922)
  • Husajn Ruszdi Pasza (1914–1919)
  • Muhammad Sa’id Pasza (1919)
  • Jusuf Wahba (1919–1920)
  • Muhammad Taufik Nasim Pasza (1920–1921)
  • Adli Jakan Pasza (1921–1922)
  • Abd al-Chalik Sarwat Pasza (1922)
Królestwo Egiptu (1922–1953)
Republika Egiptu (1953–1958)
Zjednoczona Republika Arabska (1958–1961)
Arabska Republika Egiptu (od 1961)