Hydroksyprolina

Hydroksyprolina
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
kwas (2S,4R)-4-hydroksypirolidyno-2-karboksylowy
Inne nazwy i oznaczenia
Hyp, Pro(OH)
4-hydroksyprolina
γ-hydroksyprolina
kwas 3-hydroksypirolidynokarboksylowy-2
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C5H9NO3

Masa molowa

131,13 g/mol

Wygląd

bezbarwne kryształy[1]

Identyfikacja
Numer CAS

51-35-4

PubChem

5810

DrugBank

DB08847

SMILES
C1C(CNC1C(=O)O)O
InChI
InChI=1S/C5H9NO3/c7-3-1-4(5(8)9)6-2-3/h3-4,6-7H,1-2H2,(H,8,9)/t3-,4+/m1/s1
InChIKey
PMMYEEVYMWASQN-DMTCNVIQSA-N
Właściwości
Rozpuszczalność w wodzie
361 g/l[2]
w innych rozpuszczalnikach
etanol: słabo[1]
Temperatura topnienia

273–274 °C (rozkład)[2][3]

Temperatura wrzenia

296 °C[4]

Punkt krytyczny

493 °C[4]; 54,6 MPa[4]

logP

-3,17

Kwasowość (pKa)

1,92

Punkt izoelektryczny

5,74

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Substancja nie jest klasyfikowana jako
niebezpieczna według kryteriów GHS
(na podstawie podanej karty charakterystyki).
Europejskie oznakowanie substancji
oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
Substancja nie jest klasyfikowana jako
niebezpieczna według europejskich kryteriów
(na podstawie podanej karty charakterystyki).
Numer RTECS

TW3586500

Podobne związki
Podobne związki

pirolidyna, prolina, hydroksylizyna

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Hydroksyprolina (Hyp) – organiczny związek chemiczny, jeden z aminokwasów niebiałkowych, występujący w dużych ilościach w żelatynie[1]. Hydroksyprolina różni się od proliny obecnością dodatkowej grupy hydroksylowej przy atomie węgla gamma.

Pierwszy raz została wyizolowana przez Hermanna Fischera w roku 1902[5]. Enzymem odpowiedzialnym za biosyntezę hydroksyproliny jest hydroksylaza prolylowa, która potranslacyjnie modyfikuje prolinę dołączając grupę hydroksylową (reakcja przebiega wewnątrz retikulum endoplazmatycznego). Chociaż hydroksyprolina nie jest składnikiem budulcowym białek syntetyzowana jest ona w dużych ilościach (stanowi ok. 4% wszystkich aminokwasów w organizmie, czyli więcej niż kilka ze standardowych aminokwasów białkowych)[6]. Jest ona głównym składnikiem kolagenu stanowiąc ok. 13,5% kolagenu u ssaków. Hydroksyprolina i prolina mają decydujące znaczenie dla wytrzymałości mechanicznej kolagenu[7].

Przypisy

  1. a b c Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 168, ISBN 83-7183-240-0 .
  2. a b Hydroxyproline, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2013-01-27]  (ang.).
  3. trans-4-Hydroxy-L-proline (nr H54409) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
  4. a b c Hydroksyprolina. [martwy link] The Chemical Database. Wydział Chemii Uniwersytetu w Akronie. [dostęp 2013-01-27]. (ang.).[niewiarygodne źródło?]
  5. Robert Henry AdersR.H.A. Plimmer Robert Henry AdersR.H.A., The Chemical Constitution of the Proteins: Analysis, Longmans, Green & Company, 1912 [dostęp 2018-06-15]  (ang.).
  6. Kelly L.K.L. Gorres Kelly L.K.L., Ronald T.R.T. Raines Ronald T.R.T., Prolyl 4-hydroxylase, „Critical Reviews in Biochemistry and Molecular Biology”, 45 (2), 2010, s. 106–124, DOI: 10.3109/10409231003627991, ISSN 1549-7798, PMID: 20199358, PMCID: PMC2841224 [dostęp 2018-06-15] .
  7. Frank W.F.W. Kotch Frank W.F.W., Ilia A.I.A. Guzei Ilia A.I.A., Ronald T.R.T. Raines Ronald T.R.T., Stabilization of the collagen triple helix by O-methylation of hydroxyproline residues, „Journal of the American Chemical Society”, 130 (10), 2008, s. 2952–2953, DOI: 10.1021/ja800225k, ISSN 1520-5126, PMID: 18271593, PMCID: PMC2802593 [dostęp 2018-06-15] .
Encyklopedia internetowa (rodzaj indywiduum chemicznego):
  • PWN: 3913528
  • Britannica: science/hydroxyproline