Izabela Habsburżanka

Izabela Habsburżanka

Królowa Danii i Norwegii
Okres	od 1515 do 1523
Jako żona	Chrystiana II
Koronacja	1515 katedra w Kopenhadze
Poprzedniczka	Krystyna saska
Następczyni	Zofia pomorska
Królowa Szwecji
Okres	od 1520 do 1523
Jako żona	Chrystiana II
Poprzedniczka	Krystyna saska
Następczyni	Katarzyna saska
Dane biograficzne
Dynastia	Habsburgowie
Data i miejsce urodzenia	1501 Bruksela
Data śmierci	1526 Zwijnaarde k. Gandawy
Miejsce spoczynku	Katedra w Odense
Ojciec	Filip I Piękny
Matka	Joanna Szalona
Mąż	Chrystian II
Multimedia w Wikimedia Commons

Izabela Habsburżanka zw. również Elżbietą Austriaczką lub kastylijską, czy też burgundzką (duń. Elisabeth/Isabella af Habsburg) (ur. 18 lipca 1501 w Brukseli, zm. 19 stycznia 1526 na zamku Zwijnaarde k. Gandawy) – królowa Danii, Norwegii i Szwecji.

Małżeństwo

Izabela była córką króla Kastylii i arcyksięcia austriackiego Filipa Pięknego (1478–1506) i jego żony, królowej Kastylii Joanny Szalonej (1479–1555). Była również siostrą cesarza Karola V. 11 czerwca 1514 w Brukseli została poślubiona per procura przez króla Danii Chrystiana II. Osobę króla podczas ceremonii reprezentował jego poseł Mogens Gøye. Właściwy ślub miał miejsce 12 sierpnia 1515 w Kopenhadze.

Życiorys

Izabela wychowała się na dworze swojej ciotki Małgorzaty w Mechelen w Niderlandach, gdzie otrzymała wszechstronne wykształcenie humanistyczne. Do grona jej nauczycieli należał m.in. późniejszy papież Hadrian VI^[1]. Mimo olbrzymiej fortuny jaką dysponowała jej rodzina, ówcześnie należąca do najpotężniejszych dynastii Europy, Izabela nigdy nie zaznała szczęścia. Została rozdzielona z matką, cierpiąca na chorobę psychiczną, w wieku pięciu lat i nigdy jej już nie zobaczyła. Jako 14-latka została ze względów polityczno-dynastycznych wydana za mąż za króla Danii, który liczył na wysoki posag panny młodej. Jej damy dworu zostały odesłane do Niderlandów, a młoda królowa nie znając jeszcze duńskiego czuła się wyobcowana w nowym środowisku. Ponadto musiała pogodzić się z faktem posiadania przez męża kochanki Dyveke, której król nie odstępował do jej śmierci w 1517, pomimo nacisków ze strony potężnych Habsburgów. Mimo tego Izabela była lojalną żoną i królową wspierającą swego męża do samego końca. Jako motto swego życia wybrała: Ubi rex meus, ibi regna mea (Gdzie mój król tam i moje królestwo)^[2].

Królowa towarzyszyła mężowi w licznych podróżach, a po jego detronizacji w 1523 udała się z nim na wygnanie, początkowo do Brandenburgii, później do Niderlandów, gdzie zmarła w wieku 25 lat. Do śmierci próbowała zdobyć poparcie zagranicy dla sprawy odzyskania tronu duńskiego przez swojego męża, m.in. na sejmie Rzeszy w Norymberdze w 1524 r., ale bez skutku. Istnieje przypuszczenie, że królowa przeszła na Luteranizm, ponieważ w poufnym liście jej męża do Marcina Lutra, król zwierzał się, że królowa na łożu śmierci przyjęła Komunię pod obiema postaciami^[3]. Również przed śmiercią królowa podyktowała list, w którym prosiła swoją ciotkę Małgorzatę o zaprzestanie prześladowania luteran w Niderlandach. Z powodów politycznych król zadbał jednak o pogrzeb katolicki. Została pochowana w kościele opactwa św. Piotra w Gandawie, a w 1883 jej prochy zostały przeniesione do Danii i złożone u boku męża w katedrze św. Kanuta w Odense.

Dzieci

• Jan (1518–1532)
• Maksymilian i Filip (bliźnięta zmarłe wkrótce po narodzinach w 1519)
• Dorota (1520–1580), żona Fryderyka II, elektora Palatynatu Reńskiego
• Krystyna (1521–1590), poślubiła ks. Mediolanu Franciszka II Sforzę, a po jego śmierci ks. Lotaryngii Franciszka I
• syn zmarły po narodzeniu w 1523.

Przypisy

Bibliografia

• Danske dronninger i tusind år, praca zbiorowa, Kopenhaga 2000, ISBN 87-0045504-0.
• Henning Dehn-Nielsen: Kings and Queens of Denmark, Kopenhaga 2007, ISBN 978-87-89542-71-3.
• KayK. Nielsen KayK., Danmarks kongelige familier i 1000 år, IbI. Askholm, wyd. 1. udg., 1. opl, [Rødovre]: Askholm, 2007, ISBN 978-87-91679-09-4, OCLC 254232649 .brak strony (książka)
• Rikke Agnete Olsen: Kongerækken, Kopenhaga 2005, ISBN 87-595-2525-8.