Jelec pospolity

Jelec pospolity
Leuciscus leuciscus[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

karpiokształtne

Rodzina

karpiowate

Rodzaj

Leuciscus

Gatunek

jelec pospolity

Synonimy
  • Cyprinus dobula Linnaeus, 1758
  • Cyprinus graining Walbaum, 1792
  • Cyprinus grislagine Linnaeus, 1758
  • Cyprinus lancastriensis Shaw, 1804
  • Cyprinus leuciscus Linnaeus, 1758
  • Cyprinus mugilis Vallot, 1837
  • Cyprinus salax Gronow, 1854
  • Cyprinus simus Römer-Büchner, 1827
  • Cyprinus squalus Walbaum, 1792
  • Cyprinus umbra Walbaum, 1792
  • Idus stagnalis Dubalen, 1913
  • Leuciscus argenteus Fitzinger, 1832
  • Leuciscus dobula (Linnaeus, 1758)
  • Leuciscus leuciscus baicalensis kirgisorum Berg, 1912
  • Leuciscus leuciscus roulei Bertin & Estève, 1948
  • Leuciscus majalis Agassiz, 1835
  • Leuciscus rodens Agassiz, 1835
  • Leuciscus rostratus Valenciennes, 1844
  • Leuciscus saltator Bonaparte, 1845
  • Leuciscus vulgaris Fleming, 1828
  • Squalius chalybeius Heckel, 1852
  • Squalius lepusculus Heckel, 1852
  • Squalius leuciscus elata Fatio, 1882
  • Squalius leuciscus elongata Fatio, 1882
  • Squalius leuciscus lateristriga Fatio, 1882
  • Squalius mehdem Warpachowski, 1897
  • Squalius vulgaris argenteus Walecki, 1863
  • Squalius vulgaris leptorhinus Walecki, 1863
  • Squalius vulgaris minor Walecki, 1863
  • Squalius vulgaris robustior Walecki, 1863
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

najmniejszej troski
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Jelec pospolity[3], jelec europejski[3], jelec[3] (Leuciscus leuciscus) – gatunek ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae).

Występowanie

Strumienie, rzeki i jeziora Europy z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, Apenińskiego, Bałkańskiego, Szkocji i północnej Skandynawii. Jelca można też spotkać, chociaż nielicznie, w Bałtyku (w zatokach o małym zasoleniu). Żyje stadnie.

Cechy morfologiczne

Osiąga do 35 cm długości i 250 g masy ciała. Ciało wysmukłe, silnie bocznie spłaszczone. Pysk zwykle zaostrzony, otwór gębowy najczęściej zwrócony ku dołowi. Grzbiet barwy czarnoniebieskiej z metalicznym połyskiem, boki i spód ciała białożółtawe o słabym połysku. Płetwy na ogół blade, żółtawe lub lekko pomarańczowe, tylko płetwa grzbietowa i ogonowa są zwykle intensywniej zabarwione. Liczba łusek w linii nabocznej 49–53[4].

Odżywianie

Pożywienie jelca stanowią owady, robaki i skorupiaki wodne, również i owady latające opadające na powierzchnię wody.

Rozród

Jelec trze się w marcu i kwietniu w szybko płynących ciekach wśród roślinności. W czasie tarła samiec (mleczak) ma skórę i płetwy pokryte drobnymi brodawkami.

Znaczenie gospodarcze

Mięso jelca jest niezbyt smaczne i bardzo ościste. Wędkarze używają go jako przynęty („żywca”) przy łowieniu na wędkę większych ryb drapieżnych.

Zobacz też

Przypisy

  1. Leuciscus leuciscus, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. Leuciscus leuciscus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species  (ang.).
  3. a b c G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
  4. Wędkarski atlas ryb [online], www.pzwwalcz.pl [dostęp 2020-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-28] .

Bibliografia

  • Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
  • Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.
  • Leuciscus leuciscus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 11 czerwca 2009]
Encyklopedia internetowa (takson):
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 15569
  • EoL: 217965
  • GBIF: 4409641
  • identyfikator iNaturalist: 104526
  • ITIS: 163580
  • NCBI: 58325