Kostrzewa różnolistna

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

kostrzewa

Gatunek

kostrzewa różnolistna

Nazwa systematyczna

Festuca heterophylla Lam.
Fl. Franç. 3: 600 (1779)^[3]

Synonimy

Festuca communis var. heterophylla (Lam.) Petif
Festuca duriuscula var. heterophylla (Lam.) St.-Amans
Festuca rubra subsp. heterophylla (Lam.) Hack.
Festuca rubra var. heterophylla (Lam.) Lej.^[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Kostrzewa różnolistna (Festuca heterophylla Lam.) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych. Jest jedną z wielu podobnych do siebie kostrzew, jednak wyróżnia się od innych dymorfizmem liści. Jest rośliną pastewną i gazonową^[4].

Zasięg występowania

Występuje w południowej i środkowej Europie oraz południowo-zachodniej Azji (Kaukaz i Azja Mniejsza). Jako gatunek introdukowany rośnie na Półwyspie Skandynawskim, Japonii i wschodniej Ameryce Północnej^[3]. W Polsce jest gatunkiem spotykanym na rozproszonych stanowiskach w zachodniej i środkowej części kraju, dość liczne, ale w wielu wypadkach niepewne stanowiska ma także w południowo-wschodniej części kraju^[5].

Morfologia

Pokrój: Wieloletnia, niska, gęstokępkowa trawa.
Łodyga: Z kęp wyrasta od dwóch do czterech cienkich i słabych źdźbeł łukowato podnoszących się o wysokości od 0,6 do 1,2 m, słabo ulistnionych. U podstawy otoczone są liśćmi, które wyrastają z pąków w osłonie starych liści. Źdźbła wyrastają z pochew liściowych podobnie jak w przypadku kostrzewie owczej, lecz jest ich znacznie więcej.
Liście: Dwojakiego kształtu. Na pędach płonnych bardzo wąskie, nitkowate, szczeciniaste o trójnerwowych blaszkach liściowych. Na pędach generatywnych liście mają blaszki płaskie, z żyłkami w liczbie od 7 do 11. Liście łodygowe są początkowo złożone, szorstkie i podobnie do liści odziomkowych, dopiero po pewnym czasie rozpościerają się.
Kwiaty: Zebrane w kłoski tworzące na górze łodygi słabo rozgałęzioną wiechę o cienkich gałązkach, która w okresie kwitnienia staje się rozpierzchła, po przekwitnięciu znów ścieśnia się. Kwiaty są większe od kwiatów kostrzewy owczej.
Nasiona: Podobne do nasion kostrzewy czerwonej, zwykle nieco większe.

Biologia i ekologia

Bylina, autotrof, hemikryptofit, (pączki zimujące znajdują się na poziomie ziemi). Kwitnie w okresie od maja do lipca. Trawa odporna na niesprzyjające warunki rośnie w miejscach zacienionych i wilgotnych, dobrze znosi mrozy i suszę pod warunkiem, że gleba nie jest zbyt słaba i piaszczysta. Siedlisko: Rośnie w lasach dębowo-grabowych i na ich obrzeżach, na glebach słabszych piaszczystych, zasobniejszych, wilgotnych, obojętnych lub nisko zasadowych. Preferuje stanowiska słoneczne, umiarkowanie zacienione, umiarkowanie chłodne warunki klimatyczne zwłaszcza w miejscach zacienionych i wilgotnych.

Zmienność

Tworzy mieszańce z k. czerwoną, kostrzewą łąkową, k. owczą, k. olbrzymią, k. trzcinowatą^[6].

Nazewnictwo

Nazwa gatunkowa nadana jest ze względu na różnicę między liśćmi łodygowymi a pozostałymi.

Zastosowanie

W ogrodnictwie wykorzystywana jest na jednogatunkowe trawniki dekoracyjne i ekstensywne, rzadziej koszone i nawożone. Najczęściej stosowana jest w mieszankach trawnikowych składających się z różnych odmian tego gatunku. Odpowiednio pielęgnowana i niezbyt często koszona tworzy atrakcyjną darń. Wolno odrasta po koszeniu.
W rolnictwie wykorzystywana jest jako trawa pastewna. Trawa największy plon daje w drugim roku po siewie i dobrze się rozwija, a kępki tworzą poduszki o kilkucentymetrowej średnicy.

Zagrożenia i ochrona

Gatunek umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)^[7].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-30] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Festuca heterophylla Lam., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-19] .
↑ Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 6 lutego 1997 r.Dz.U. 1997 nr 14 poz. 80
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 234, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Bibliografia

D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
Mała Encyklopedia Rolnicza, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1964.
Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Identyfikatory zewnętrzne (takson):