Krzyż grecki

Ten artykuł od 2013-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Zobacz multimedia związane z tematem: Krzyż grecki

Krzyż grecki, krzyż równoramienny – jedna z form krzyża. Od wieków, w różnych wariacjach, w symbolice różnych religii, związanej z czterema stronami świata (por. róża wiatrów).

Obecnie występuje m.in. jako symbol:

• Grecji (Herb Grecji, Flaga Grecji),
• Serbii (Krzyż serbski),
• Szwajcarii (Herb Szwajcarii, Flaga Szwajcarii),
• w matematyce służy za znak dodawania,
• Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca,
• Kolbuszowej (Herb Kolbuszowej).

Symbolika

Bywa również wpisywany w okrąg, jako krzyż kolisty zwany też krzyżem słonecznym (jeden z najstarszych symboli solarnych Indoeuropejczyków, symbol światła i słońca u ludów azjatyckich, symbol cyklu rocznego i związku Nieba z Ziemią). Związany z symboliką koła, symbolizował siłę, cztery strony świata, i dwie przenikające się formy bądź cztery równosilne wartości.

W chrześcijaństwie mający symbolizować uniwersalizm tegoż chrześcijaństwa: cztery ramiona to cztery strony świata. Linia pionowa obrazująca działanie łaski, przenikające działanie człowieka wyrażone linią poziomą.

Czasami jest używany do oznaczania granic wykupionej ziemi. Znajduje się wtedy na drążku granicznym.

W architekturze

Układ krzyża greckiego stanowił często zasadę kompozycyjną planów budynków sakralnych o układzie centralnym, zwłaszcza w architekturze bizantyjskiej, romańskiej, a później w renesansie.