Tau

Ten artykuł dotyczy litery alfabetu. Zobacz też: inne znaczenia.

Tau (taf, st.gr. ταῦ, nw.gr. ταυ, pisana Ττ) – dziewiętnasta litera alfabetu greckiego i dwudziesta druga, a zarazem ostatnia litera alfabetu hebrajskiego znana pod symbolem ת. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 300, a w hebrajskim liczbę 400.

Użycie jako symbolu

Τ

Majuskuły tau nie używa się jako symbolu, ponieważ wygląda ona tak samo jak łacińska litera T.

τ

Franciszkańska tauka
  • W religii chrześcijańskiej krzyż tau τ często łączony jest z osobą Jezusa Chrystusa, bądź też z duchowością Tau. Jej pierwotna forma przypominała X, bądź + i była często używana jako osobisty podpis czy znak pieczętujący dokument lub własność. „Mój podpis” w Hi 31,35 dosłownym tłumaczeniu brzmi „moja tau”. Szkocki protestancki bp. Alexander Hislop, w nieco kontrowersyjnym tekście, dopatruje się krzyża tau w religii Babilonu np. w kontekście Tammuza[1]. W kulturze grecko-rzymskiej ten znak zbawienia wyrażał liczbę 300. τ była też używana jako znak magiczny, chroniący od zarazy i demonów, umieszczano ją na amuletach, na murach domów. Później używali jej bracia szpitalni św. Antoniego Pustelnika (stąd nazwa krzyż św. Antoniego). Znany też jako krzyż egipski czy crux commissa. Znak τ przyjął i używał św. Franciszek podczas Soboru Laterańskiego IV, pod wpływem mowy papieża Innocentego III, nawiązującej do widzenia Ezechiela (Ez 9,4-6) i zawierającej wezwanie „bądźcie więc bojownikami τ i krzyża”. Innocenty III, wyrażał jednocześnie przekonanie, że tak właśnie wyglądał krzyż Zbawiciela, zanim Poncjusz Piłat przybił do niego tabliczkę z napisem: Jezus Nazarejczyk, Król żydowski (J 19,19). Dzisiaj używany powszechnie przez członków zakonów i zgromadzeń franciszkańskich, zawieszony na sznurku lub rzemyku z trzema węzełkami.
  • W statystyce używana do oznaczenia kilku miar zależności statystycznej:
    • τ {\displaystyle \tau } tau Kendalla
    • τ a {\displaystyle \tau _{a}} tau-a Kendalla
    • τ b {\displaystyle \tau _{b}} tau-b Kendalla
    • τ c {\displaystyle \tau _{c}} tau-c Kendalla
  • W matematyce oznacza funkcję tau
  • W fizyce cząstek – symbol taonu
  • W fizyce również – średni czas życia cząstek
  • W automatyce i elektryce oznacza stałą czasową.
  • Tau Wieloryba to debiutanckie opowiadanie klasyka polskiej science fiction, Janusza A. Zajdla
  • W mechanice do oznaczania naprężeń stycznych
  • Jedna ze stron konfliktu w uniwersum Warhammer 40,000
  • Jako stała matematyczna wynosząca dwukrotność liczby Pi. τ = 2 π 6 , 28 {\displaystyle \tau =2\pi \approx 6{,}28}

Kodowanie

W Unicode litera jest zakodowana:

Znak Unicode Kod HTML Nazwa unikodowa Nazwa polska
Τ U+03A4 Τ lub Τ lub Τ GREEK CAPITAL LETTER TAU wielka litera grecka tau
τ U+03C4 τ lub τ lub τ GREEK SMALL LETTER TAU mała litera grecka tau

W LaTeX-u używa się znacznika:

Znak LaTeX
T {\displaystyle \mathrm {T} } \Tau
τ {\displaystyle \tau } \tau

Zobacz też

Zobacz hasło tau w Wikisłowniku
Zobacz multimedia związane z tematem: Tau

Przypisy

  1. Alexander Hislop, 1853, 1919, Dwa Babilony, tłumaczenie polskie 2011 Bogusław Kluz

Linki zewnętrzne

  • Kilka słów o duchowości Tau
  • p
  • d
  • e
Inne

  • p
  • d
  • e
Klasyczne litery greckie
  •  Αα alfa
  •  Ββ beta (wita)
  •  Γγ gamma (ghama)
  •  Δδ delta (dhelta)
  •  Εε epsilon
  •  Ζζ dzeta (zita)
  •  Ηη eta (ita)
  •  Θθ theta (thita)
  •  Ιι℩ jota
  •  Κκ kappa (kapa)
  •  Λλ lambda (lambdha)
  •  Μμ my (mi)
  •  Νν ny (ni)
  •  Ξξ ksi
  •  Οο omikron
  •  Ππ pi
  •  Ρρ rho (ro)
  •  Σσς sigma
  •  Ττ tau (taf)
  •  Υυ ipsylon
  •  Φφ phi (fi)
  •  Χχ chi
  •  Ψψ psi
  •  Ωω omega
Litery nieużywane współcześnie
  •  Ϝϝ(Ͷͷ) digamma
  •  Ϛϛ stigma
  •  Ͱͱ heta
  •  Ϗϗ kaj
  •  Ϻϻ san
  •  Ϙϙ(Ϟϟ) koppa
  •  Ͳͳ(Ϡϡ) sampi
Litery używane w innych językach
  •  Ϳϳ jot
  •  Ϸϸ szo

W nawiasach podano odmienną od tradycyjnej, współczesną wymowę w języku nowogreckim, według polskiej transkrypcji podręcznikowej.

Kontrola autorytatywna (litera grecka):
  • LCCN: sh85132772
  • J9U: 987007560839905171
Encyklopedia internetowa:
  • NE.se: tau
  • SNL: tau_-_bokstav
  • Catalana: 0147923