Lombardia

Lombardia

region
Herb Flaga
Państwo	Włochy
Siedziba	Mediolan
Powierzchnia	23 861 km²
Populacja  • liczba ludności	9 475 202
• gęstość	397 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba prowincji	12
Liczba gmin	1546
Położenie na mapie Włoch
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Lombardia – kraina historyczna i region administracyjny w północnych Włoszech, między Szwajcarią na północy a rzekami: Pad na południu, Ticino na zachodzie, Mincio na wschodzie. Jej nazwa pochodzi od germańskiego plemienia Longobardów, którzy w VI wieku podbili północne Włochy i założyli swoje królestwo z ośrodkiem w lombardzkim mieście Pawia – początkowo słowo „Lombardia” oznaczało wszystkie części Italii pod panowaniem Longobardów, następnie znaczenie słowa zostało zawężone do obszarów wokół ich stolicy (zob. Romania). Od północy graniczy ze Szwajcarią, od wschodu z regionami Trydent-Górna Adyga i Wenecja Euganejska, od południa z Emilią-Romanią, a od zachodu z Piemontem.

Informacje ogólne

• stolica: Mediolan
• powierzchnia: 23 862 km²
• liczba mieszkańców: 9,46 mln
• gęstość zaludnienia: 388 mieszk./km²
• prezydent: Attilio Fontana^[1]
• ważniejsze miasta: Bergamo, Brescia, Como, Cremona, Pawia, Varese
• najwyższy szczyt: Bernina (4049 m) w Alpach Lombardzkich

Południową część Lombardii zajmuje Nizina Padańska, a północną Alpy. Główne rzeki: Pad i Adda. Na przedgórzu Alp występują jeziora polodowcowe, największe to Maggiore, Como, Garda, Iseo i Lugano.

Lombardia jest najbogatszym i najlepiej rozwiniętym gospodarczo regionem Włoch. Wydobywa się gaz ziemny. Występuje przemysł hutniczy, maszynowy, chemiczny (Montecatini), włókienniczy, elektrotechniczny, środków transportu (Alfa Romeo, FIAT i inne), cementowy, odzieżowy, spożywczy, skórzany.

W regionie występuje intensywne rolnictwo: uprawa pszenicy, kukurydzy, ryżu, warzyw, drzew owocowych. Hoduje się bydło i trzodę chlewną.

Wielki ośrodek turystyczny i kultury (La Scala i Katedra w Mediolanie, zabytki Bergamo, Brescii), liczne ośrodki narciarskie w Alpach.

W skład regionu wchodzi 12 prowincji: prowincja Brescia, prowincja Bergamo, prowincja Como, prowincja Cremona, prowincja Lecco, prowincja Lodi, prowincja Mantua, prowincja Mediolan (zlikwidowana w grudniu 2014), prowincja Pawia, prowincja Sondrio, prowincja Varese i od 2009 Prowincja Monza i Brianza.

Historia

W czasach rzymskich obszary Lombardii znajdowały się w prowincji Galia Przedalpejska (Gallia Cisalpina). We wczesnym średniowieczu nazwa Lombardia odnosiła się do wszystkich posiadłości Longobardów w Italii (w odróżnieniu od posiadłości bizantyjskich zwanych Romanią). Od VII w. – jedynie do jej północnej części, będącej trzonem państwa Longobardów (stolica w Pawii). Od 774 w państwie Franków. Od IX w. główna posiadłość Lotara, wnuka Karola Wielkiego. Po śmierci Lotara Lombardia stała się terenem rozgrywek drobnych władców włoskich o koronę cesarską – gdy korona cesarska przeszła do Państwa Wschodniofrankijskiego (zob. Otton I) Lombardia jak większość północnych Włoch stała się zależna od cesarskich dynastii Niemieckich. Przez całe średniowiecze toczyły z nimi walki (zob. Liga Lombardzka) – miasta lombardzkie były wolnymi republikami, pod koniec średniowiecza i w XVI wieku księstwem pod władzą Sforzów i Viscontich. W XVI w. Lombardia stała się terenem rywalizacji Francji i Habsburgów, którym ostatecznie przypadła (wpierw gałęzi hiszpańskiej, następnie austriackiej). Pod koniec XVIII wieku została zdobyta przez Napoleona kolejno w składzie Republiki Transpadańskiej, Republiki Cisalpińskiej, Republiki Włoskiej i Królestwa Włoch. Kongres wiedeński zwrócił ją Austrii, w której wraz z Veneto tworzyła Królestwo Lombardzko-Weneckie.

Gospodarka

Lombardia jest jednym z najbogatszych regionów Europy i świata. Dochód na głowę mieszkańca wynosi w Lombardii 142% średniej unijnej. Lombardia wytwarza jedną czwartą PKB Włoch, chociaż mieszka tam około jedna szósta ludności kraju.

Prezydenci Lombardii

• 1970–1974: Piero Bassetti (DC)
• 1974–1979: Cesare Golfari (DC)
• 1979–1987: Giuseppe Guzzetti (DC)
• 1987–1989: Bruno Tabacci (DC)
• 1989–1992: Giuseppe Giovenzana (DC)
• 1992–1994: Fiorella Ghilardotti (PDS)
• 1994–1995: Paolo Arrigoni (LN)
• 1995–2013: Roberto Formigoni (FI/PdL)
• 2013–2018: Roberto Maroni (LN)^[2]
• 2018–2023: Attilio Fontana (LN)

Potrawy kuchni lombardzkiej

• Risotto alla milanese
• Cotoletta alla milanese
• Ossobuco
• Cassoeula
• Panettone
• Missoltini
• Polenta
• Torrone
• Bresaola
• Rane fritte
• Lumache in guazzetto
• Polenta taragna
• Pizzoccheri
• Sciat
• Gorgonzola
• Granone lodigiano
• Brasato
• Tapelucco
• Involtini di verza
• Trippa alla milanese
• Risotto alla vogherese
• Rostisciada
• Ravioli di brasato
• Pesce d’acqua dolce in carpione
• Olio d’oliva del Garda

Wina lombardzkie

• Inferno
• Sassella
• Sfursat
• Franciacorta Brut
• Franciacorta rosso
• Lugana
• Bonarda dell’Oltrepò
• Barbera dell’Oltrepò
• Moscato dell’Oltrepò
• San Colombano

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Regione Lombardia – strona oficjalna
• Mapa Lombardii. italy-weather-and-maps.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-19)].